W dniach 19-22 maja odbywały się w Warszawie jubileuszowe 50. Międzynarodowe Targi Ksišżki. W ocenie organizatorów sš powody do zadowolenia: w tegorocznej edycji uczestniczyła rekordowa liczba 580 wystawców (przed rokiem było ich prawie o 100 mniej) z 30 krajów, którzy zajęli nieco tylko większš powierzchnię niż w latach ubiegłych (10 600 m2 wobec 10 000 w latach 2003 i 2004), co może oznaczać nieco mniejszš powierzchnię poszczególnych stoisk. Prawdziwie miłym zaskoczeniem byli również zwiedzajšcy, którzy gromadnie odwiedzali targi także w weekend, nie baczšc na typowo ămajówkowšÓ pogodę i silnš konkurencję, jakš stanowiły ădrzwi otwarteÓ w TVP. Ogółem MTK odwiedziło ok. 42 000 osób. Po wieloma względami były to więc ătargi prawie doskonałeÓ Đ jak okreliła je już podczas otwarcia Dorota Malinowska-Grupińska, prezes Polskiej Izby Ksišżki.
Otwarcie targów uwietnił swojš obecnociš premier Marek Belka, co jest warte odnotowania, ponieważ od dawna nie notowano udziału w MTK tej rangi oficjalnego przedstawiciela administracji państwowej. Obecni byli również ambasador Szwajcarii w Polsce Andr von Graffenried oraz minister kultury Waldemar Dšbrowski.
Gociem honorowym tegorocznej edycji była Szwajcaria, która po raz pierwszy pojawiła się na MTK i od razu w takiej roli! Reprezentowało jš 60 wydawców; jak na tak niewielki kraj to duża delegacja Đ było to największe wystšpienie szwajcarskiej branży wydawniczo-księgarskiej od targów we Frankfurcie w 1998 roku, co podkrelał w swym wystšpieniu Lukas Gasser, minister Ambasady Szwajcarii w Warszawie. Gocie pod hasłem ăSzwajcaria Đ strona po stronieÓ przygotowali wiele wydarzeń, umożliwiajšcych zapoznanie się z rzeczywicie różnymi stronami tego kilkujęzycznego (niemiecki, włoski, francuski i retoromański) kraju. Wielkie zainteresowanie wzbudzało m.in. głone ăczytanie w parachÓ przez autorów polskich i szwajcarskich nawzajem swoich utworów Đ tu największym wydarzeniem było spotkanie Julii Hartwig i Hugo Loetschera, jednego z najwybitniejszych pisarzy niemieckojęzycznych. Przygotowano też interesujšce wystawy, w tym powięconš Friedrichowi Drrenmattowi i jego twórczoci (także jako rysownika-karykaturzysty!), gdzie m.in. można było zobaczyć paszport dramaturga z polskš wizš oraz list Antoniego Słonimskiego do Drrenmatta w zwišzku z wystawieniem w Warszawie jego sztuki ăWizyta starszej paniÓ. Obok zorganizowano ekspozycję ăSzwajcaria Đ kraina komiksuÓ, gdyż, jak się okazało, tam włanie powstał ten gatunek na poczštku XIX wieku. Poza tym Szwajcaria przygotowała wiele innych imprez kulturalnych: muzycznych, filmowych, graficznych. Na pewno był to program niekonwencjonalny, a jego stosownš zapowied stanowił 3,5-metrowy róg alpejski, który zagrał podczas rozpoczęcia targów. Szwajcarskie wystšpienie zostało przygotowane przez: Szwajcarskš Fundację dla Kultury Pro Helvetia, Prsenz Schweiz oraz Szwajcarskie Stowarzyszenie Ksiegarzy i Wydawców (SBVV).
Podsumowujšc tegorocznš edycję targów Magdalena lusarska, prezes Ars Polony, powiedziała m.in.: Szwajcaria odniosła spektakularny sukces. Było to odkrycie kulturowe państwa w rodku Europy, którego kultury i wielojęzycznej literatury tak naprawdę nie znalimy, a dzięki odkrywaniu Szwajcarii strona po stronie mielimy tę okazję.
Martin Jann, dyrektor Stowarzyszenia Wydawców i Księgarzy Szwajcarii, przyznał: Proces przygotowywania tego programu był bardzo długi i skomplikowany. Najbardziej istotna jest jego niekonwencjonalnoć, ale także możliwoć spotkań wydawców z wydawcami, autorów z autorami Đ to wszystko zaowocowało okrelonymi kontaktami i uważamy, że cel naszego wystšpienia został zrealizowany. Mamy nadzieję, że to pierwsze wystšpienie jest krokiem ku dalszej współpracy i dalszym wystšpieniom na warszawskich targach; wierzymy, że pojawimy się tu w przyszłym roku.
Wydawcy z innych krajów, w tym z Polski, przygotowali również bardzo interesujšcš ofertę: można było obejrzeć (i kupić) praktycznie wszystkie nowoci, które ukazały się ostatnio na naszym rynku, także ksišżki nagrodzone lub nominowane do nagród (m.in. Nike). Z czytelnikami spotkało się wielu znanych i lubianych autorów. Z zagranicznych najsłynniejszym był chyba Ken Follett, autor ăIgłyÓ i innych powieci sensacyjnych, w tym najnowszej ăZamiećÓ wydanej przez oficynę Albatros Andrzeja Kuryłowicza, zaproszony przez Wydawnictwo ăReaderŐs DigestÓ, które obchodziło 10-lecie swojej obecnoci w Polsce. Z rodzimych oblegani byli m.in. Janusz Głowacki, który specjalnie przyleciał z Nowego Jorku, aby odebrać nagrodę za autobiograficznš ăZ głowyÓ wybranš przez widzów TVP3 najlepszš ksišżkš 2004 roku oraz nominowanš do nagrody Nike i promować najnowszš ăJak być kochanymÓ opisujšcš Rzym za czasów cezarów, Bronisław Wildstein (ăMistrzÓ) i Urszula Sipińska, która zadebiutowała ksišżkš ăHodowcy lalekÓ opowiadajšcš o jej ăkarierze w państwie totalitarnymÓ (cytat z ulotki promocyjnej). Na targach odbyła się także premiera najnowszej ksišżki Doroty Masłowskiej ăPaw królowejÓ uznanej za krytyków za jeszcze lepszš niż pierwsza (ăWojna polsko-ruskaÉÓ), która też przecież była głonym bestsellerem; nota bene na targowych stoiskach można już było znaleć tłumaczenia ksišżek Masłowskiej.
Na targach swoje stoiska miały tylko dwie drukarnie: Opolgraf i obchodzšce w tym roku swoje 60-lecie Olsztyńskie Zakłady Graficzne. Przed Pałacem Kultury i Nauki usytuowane było stanowisko drukarni cyfrowej Sowa drukujšcej m.in. ăna żšdanieÓ encykliki papieskie; Sowa drukowała także ukazujšcy się codziennie ăInformator TargowyÓ.
Po raz pierwszy na warszawskich targach wystšpił z własnym stoiskiem producent papieru, firma Arctic Paper, która promowała swoje nowe produkty: spulchniony papier niepowlekany Amber Volume oraz wielowarstwowy karton graficzny Glacier. Był to debiut firmy w Warszawie, ale Đ jak podkrelali Michał Sawka, prezes Arctic Paper Polska oraz Katarzyna Gołownicka z działu marketingu Đ od wielu lat jest ona wystawcš na targach ksišżki w Gteborgu, a także we Frankfurcie, w Londynie, Paryżu i ta formuła promowania papierów i kartonów do produkcji ksišżek znakomicie się sprawdza. Także na 50. MTK zainteresowanie odwiedzajšcych było bardzo duże.
Targi ksišżki sš najlepszym miejscem do promowania czytelnictwa. Podczas tegorocznej edycji Fundacja Commitment to Europe arts&business promowała akcję pt. ăCzytelmaniaÓ majšcš zachęcić do czytania; akcja będzie promowana w mediach, przewidziane sš spotkania, konkursy, wspólne czytanie itp. Z kolei Polska Izba Ksišżki oraz Stowarzyszenie Wydawców Włoskich (AIE) zorganizowały interesujšce seminarium na temat promocji ksišżki w UE pt. ăPromocja czytelnictwa: omówienie przykładów projektów i możliwoci ich finansowaniaÓ. Była to częć akcji ăGet caught ReadingÓ prowadzonej w UE i Stanach Zjednoczonych, której koordynatorem w Europie jest AIE. W Polsce akcja ta nosi nazwę ăPrzyłapani na czytaniuÓ. Na targach można było obejrzeć wystawę fotogramów pod takim włanie tytułem przygotowanš przez Polskš Izbę Ksišżki Đ ăprzyłapaneÓ zostały znane osoby, m.in. Lech Wałęsa (to zdjęcie wzbudzało zdecydowanie największe zainteresowanie), Lech Kaczyński, Donald Tusk, Monika Olejnik, Tomasz Lis.
O roli międzynarodowych targów ksišżki w przełamywaniu barier między narodami mówiono podczas debaty ăKsišżka paszportem obywatela wiataÓ z udziałem szefów targów z Frankfurtu, Kairu, Jerozolimy i Warszawy.
Sporód interesujšcych ekspozycji warto także wymienić wystawę ksišżek autorstwa Jana Pawła II oraz o Papieżu ăÉi odnowił oblicze ziemi. Tej ziemiÓ. Prócz tego premierę na targach miała pierwsza w języku polskim ksišżka o nowym papieżu pt. ăBenedykt XVI. Historia wyboruÓ wydana przez Tower Press.
Wród wydarzeń targowych znaczšcymi sš uroczystoci zwišzane z wręczaniem nagród dla twórców, wydawców, tłumaczy, w tym m.in. nagrody Fundacji Kultury Polskiej czy nagrody im. Jerzego Kuryłowicza. Wielkie zainteresowanie i emocje wzbudza też rozstrzygnięcie konkursu PTWK na ăNajpiękniejszš Ksišżkę RokuÓ. O ksišżkach-laureatkach roku 2004 pisalimy już w poprzednim numerze Poligrafiki. Warto jednak podkrelić, że jedno z wyróżnień jury przyznało albumowi ăHorowitzÓ wydrukowanemu przez drukarnię ARSO Polański, która za tę włanie pozycję otrzymała srebrny medal w kategorii ăKatalogiÓ w międzynarodowym konkursie dla drukarń ăSappi Printers of The YearÓ. Inne wyróżnienie przypadło ăKomentarzowi do faksymile pelplińskiej Biblii GutenbergaÓ, którego autorami sš Jan Pirożyński, Tadeusz Serocki oraz Janusz Tondel, a opracowanie graficzne jest dziełem Andrzeja Tomaszewskiego Đ naszego redakcyjnego kolegi.
Na zakończenie tej skrótowej Đ z koniecznoci, gdyż na targach działo się tyle, że wystarczyłoby na zapełnienie Poligrafiki w całoci Đ relacji przypomnijmy, że w przyszłym roku honorowym gociem 51. MTK będš Niemcy. Jak przyznała podczas spotkania z dziennikarzami podsumowujšcego tegoroczne targi Nina Klein, dyrektor Centrum Informacji o Ksišżce Niemieckiej, po wystšpieniu szwajcarskim będzie to duże wyzwanie. Dodała też, że głównym nurtem prezentacji będzie promocja współczesnej literatury niemieckiej.
