W dniu 21 września 2006 roku minie okrągłe 80 lat działalności
Warszawskiej Szkoły Poligraficznej.
Chociaż pierwsze próby organizowania warszawskiego szkolnictwa dla drukarzy nastąpiły jeszcze pod rosyjskim zaborem, to jednak dopiero odzyskanie przez Polskę niepodległości w 1918 r. umożliwiło utworzenie zorganizowanego kształcenia kadr dla przemysłu graficznego.
Konsekwentne działania Towarzystwa Kształcenia Zawodowego Grafików doprowadziły do uzyskania zezwolenia Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, przyznanego reskryptem nr III DR. 8659-26 z 9 czerwca 1926 r., na założenie młodzieżowej Szkoły Przemysłu Graficznego. Nauka w tej szkole została zainaugurowana
21 września 1926 r. w Gmachu Muzeum Przemysłu i Rolnictwa przy ul. Składowej 3 (obecnie Pankiewicza) i w tym właśnie dniu rozpoczęła się historia Warszawskiej Szkoły Poligraficznej.
Władze szkoły, pod kierownictwem dyr. Stanisława Dąbrowskiego, chcąc doprowadzić do stworzenia prawidłowych warunków lokalowych rozpoczęły starania zmierzające do wybudowania własnego budynku, zaprojektowanego zgodnie z potrzebami szkoły kształcącej drukarzy. Do realizacji przyjęto projekt autorstwa prof. Czesława Przybylskiego i już 15 września 1928 r. odbyło się uroczyste wmurowanie pamiątkowego aktu w fundamenty szkoły na parceli u zbiegu ulic Konwiktorskiej i Zakroczymskiej (pod późniejszym adresem – ul. Konwiktorska 2).
Pierwsi absolwenci z 1930 r. zawiązali „Koło Wychowańców Szkoły Przemysłu Graficznego”, przekształcone później w „Koło Absolwentów SPGÓ. Dwóch z nich – Bolesław Ludwik Penciak, litograf i Michał Mazek, fotochemigraf – po stypendium w wiedeńskiej Graphische Lehr und Versuchsanstalt zostało od roku szkolnego 1933/34 instruktorami Szkoły Przemysłu Graficznego.
Na początku 1931 r. Rada Pedagogiczna Szkoły Przemysłu Graficznego pismem z 14 marca wystąpiła z wnioskiem o nadanie szkole imienia Marszałka Józefa Piłsudskiego, który m.in. w okresie zaboru rosyjskiego działał w konspiracji jako redaktor i drukarz „Robotnika” – czołowego organu Polskiej Partii Socjalistycznej. Pod koniec roku szkolnego 1930/31 nastąpiło przeniesienie szkoły do nowego budynku, który jednak na skutek kryzysu gospodarczego wykonany został tylko w 3/4 w stosunku do pierwotnych założeń. Kuratorium Okręgu Szkolnego, po uzyskaniu zgody Marszałka, pismem z 20 sierpnia 1931 r. ustaliło nową nazwę: Szkoła Przemysłu Graficznego im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie.
W okresie przedwojennym szkoła była znana z nowatorskich metod kształcenia, udziału i zdobywania nagród w wielu wystawach i konkursach – również w Europie i Ameryce oraz z podejmowania licznych ciekawych inicjatyw. Jedną z nich było wydawanie „Rocznika Szkoły Przemysłu Graficznego”. W grudniu 1931 r. odsłonięto w szkole popiersie patrona – Marszałka Józefa Piłsudskiego. Od pierwszych lat działalności szkoły w budynku przy ul. Konwiktorskiej 2 opiekowała się nią Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych.
W czasie okupacji hitlerowskiej nauczyciele i uczniowie szkoły prowadzili konspiracyjne działania dywersyjne, za które część z nich zapłaciła życiem.
Od 10 kwietnia 1945 r. szkoła jako Państwowe Gimnazjum Graficzne i Liceum Fotograficzne wznowiła, pod kierownictwem p.o. dyrektora Bolesława Penciaka, swoją działalność z 27 uczniami, którzy pierwsi zgłosili się do kontynuowania nauki.
W kolejnych latach szkoła przechodziła szereg zmian organizacyjnych, a ciągły wzrost ilości uczniów wymuszał powiększenie bazy szkoleniowej. W tym celu zlikwidowano zakład produkcyjny Stołecznych Zakładów Graficznych przy ul. Wiślanej 6 (dawna drukarnia ojców Salezjanów), w którym rozpoczęto zajęcia w roku szkolnym 1958/59, a także zorganizowano na jego terenie internat dla uczniów z całej Polski. Starania dyrekcji i nauczycieli przedmiotów zawodowych doprowadziły do opracowania i wydania serii skryptów-podręczników, umożliwiających realizację programów nauczania.
W 1959 r. pod kierunkiem dyr. inż. Józefa Kubały przygotowano założenia, w oparciu o które zespół inż. Romana Dutkiewicza opracował projekt architektoniczny nowego obiektu szkolnego z lokalizacją u zbiegu ulic Stawki i Juliana Marchlewskiego (obecnie Al. Jana Pawła II). Decyzją Kuratorium Okręgu Szkolnego w Warszawie od 1 września
1965 r. szkoła funkcjonowała jako Zespół Szkół Zawodowych nr 4.
Realizację budowy nowego gmachu szkolnego przy
ul. Stawki 14 rozpoczęto dopiero w 1967 r. i w ciągu 27 miesięcy zbudowano obiekt o powierzchni użytkowej 8000 m2. Decyzją Stołecznej Rady Narodowej z marca 1969 r. budynek ten otrzymał tytuł „Mister Warszawy 1968Ó. W okresie od sierpnia 1968 r. do lutego 1969 r. przenoszono zajęcia do nowego budynku; przy ul. Konwiktorskiej 2 pozostała czasowo jeszcze Zasadnicza Szkoła Poligraficzna, a przy
ul. Wiślanej 6 pozostał jedynie internat szkolny. Oryginalną formą zaakcentowania przyjaźni polsko-wietnamskiej w tamtych latach było nadanie Zespołowi Szkół Poligraficznych nr 4 w dniu 8 września 1969 r. imienia Ho-Chi-Minha.
Początek lat siedemdziesiątych to okres wyposażania nowego obiektu w maszyny, urządzenia, sprzęt audiowizualny i inne pomoce dydaktyczne. Komitet Opiekuńczy, złożony głównie z dyrektorów warszawskich drukarń, wspierał szkołę w działaniach inwestycyjnych i modernizacyjnych, a także ufundował sztandar z napisem „Czynem i Słowem Ojczyźnie służ”.
Od września 1972 r. funkcję dyrektora objął mgr inż. Konstanty Boratyński, który zintensyfikował wyposażanie warsztatów i pracowni przedmiotowych w niezbędne maszyny i urządzenia.
W trakcie obchodów w 1976 r. 50-lecia Warszawskiej Szkoły Poligraficznej dyr. Konstanty Boratyński jako pierwszy przypomniał przedwojenne tradycje naszej szkoły, a także zasługi jej organizatorów, dyrektorów i nauczycieli. Obchody 50-lecia szkoły uświetniło także odsłonięcie pomnika „Litery AÓ, wykonanego według projektu absolwenta szkoły artysty Jana Heidrycha. Jubileuszowe obchody nie pociągnęły za sobą niestety odpowiednich dotacji i pomocy dla szkoły tak ze strony warszawskiego przemysłu poligraficznego, jak i kuratorium, chociaż szkolny budynek wymagał coraz większej ilości napraw i remontów.
Od września 1978 r. kierowanie Zespołem objął długoletni nauczyciel szkoły – mgr Kazimierz Lewarski. 31 sierpnia 1981 r. dyr. Kazimierz Lewarski przechodzi na emeryturę, a na jego miejsce zostaje powołany absolwent Technikum Poligraficznego z 1965 r. i Uniwersytetu Warszawskiego – mgr matematyki Janusz Kowalski. Jednak wprowadzenie
13 grudnia 1981 r. stanu wojennego w połączeniu z sytuacją gospodarczą kraju oraz gorszą współpracą z warszawskimi zakładami poligraficznymi nie ułatwiało nowemu dyrektorowi kierowania szkołą.
Od 1 września 1984 r. na stanowisko dyrektora zostaje powołany Waldemar Marczewski. W związku z jego długotrwałą chorobą od lutego 1991 r. obowiązki dyrektora szkoły pełni jej długoletni nauczyciel Włodzimierz Szymanek.
W maju 1991 r., po raz pierwszy w wyniku konkursu, stanowisko dyrektora Zespołu obejmuje Andrzej Żórawski – absolwent Technikum Poligraficznego z 1966 r. i Akademii Wychowania Fizycznego. Już w pierwszym okresie kierowania szkołą doprowadza do przywrócenia w dniu 22 listopada 1991 r. Warszawskiej Szkole Poligraficznej imienia Marszałka Józefa Piłsudskiego oraz poświęcenia i przekazania szkole 25 listopada nowego sztandaru. Po zakończeniu roku szkolnego, wracając do przedwojennej tradycji, wydano „Rocznik Szkoły 1991/92Ó, a 16 listopada 1993 r. odsłonięto i poświęcono w holu szkolnym popiersie patrona szkoły projektu artysty rzeźbiarza Grzegorza Kowalskiego.
Pierwsza połowa lat dziewięćdziesiątych to z jednej strony rozwój w szkole struktur samorządowych w postaci Rady Szkoły, Komitetu Rodzicielskiego i Rady Młodzieżowej Warsztatów Szkolnych, a z drugiej strony ciągłe problemy finansowe utrudniające modernizację techniczną i technologiczną programów nauczania oraz bieżącą, niezbędną konserwację budynku. Dyrekcja szkoły w celu pozyskania dodatkowych środków wynajmuje część pomieszczeń warsztatowych zewnętrznym firmom poligraficznym. Z przekazywania dotacji wycofują się kolejne przedsiębiorstwa poligraficzne i tylko Państwowa Wytwórnia Papierów Wartościowych nie zaprzestaje wspomagania szkoły.
Po rocznym okresie pełnienia obowiązków dyrektora szkoły powołana zostaje od września 1995 r. na to stanowisko przez Kuratorium Oświaty Elżbieta Lenarczyk-Jasińska. Jest to rok szkolny 1995/96, w którym zapoczątkowano przygotowania do obchodów jubileuszu 70-lecia szkoły. Jednym z ważniejszych elementów tych obchodów było wydanie Monografii Jubileuszowej pod redakcją wieloletniego nauczyciela historii Stefana Lewandowskiego. W trakcie jubileuszowej uroczystości w dniu 22 listopada 1996 r. za szczególne osiągnięcia w pracy dydaktycznej odznaczenia otrzymali: medal Komisji Edukacji Narodowej – Agnieszka Masłowska, nagrodę Ministra Oświaty i Wychowania – Andrzej Werner oraz nagrody Kuratorium Oświaty i Wychowania – Luiza Karubin, Maria Horak-Minkowicz, Witold Jankowski.
Ostatnie dziesięciolecie to okres ciężkiej i żmudnej pracy dyrekcji i grona pedagogicznego Zespołu Szkół Poligraficznych przy tworzeniu i modyfikowaniu programów nauczania, prowadzeniu permanentnych remontów budynku szkolnego oraz modernizowaniu technicznego wyposażenia. W ostatnim okresie Zespół otrzymał roczną akredytację na prowadzenie Centrum Egzaminacyjnego dla branży poligraficznej.
Warszawska Szkoła Poligraficzna przechodziła przez te 80 lat swojej historii wiele zmian i przeobrażeń organizacyjnych, ale zawsze podstawą tej kuźni kadr drukarskich byli ci, którzy Nią kierowali, w Niej pracowali, w Niej się uczyli i już jako Jej absolwenci zasilali szeregi pracowników przemysłu graficznego i poligraficznego w Warszawie, w Polsce, a nawet w świecie. To właśnie oni tworzyli i tworzą historię Warszawskiej Szkoły Poligraficznej.
