21 sierpnia bieżącego roku w wieku 88 lat zmarł prof. dr Herbert Czichon, wieloletni pracownik Zakładu Technologii Poligraficznych (dawnego Instytutu Poligrafii) Politechniki Warszawskiej, były wieloletni dyrektor Instytutu Poligrafii, wybitny Profesor zasłużony dla tej placówki naukowej. Uroczystości pogrzebowe miały miejsce 26 sierpnia – swojemu Profesorowi w ostatniej drodze oprócz rodziny towarzyszyli również wychowankowie i współpracownicy z IPPW, a także przedstawiciele polskiego przemysłu poligraficznego i związanych z nim stowarzyszeń.
Profesor dr hab. Herbert Czichon był osobą, której nie trzeba przedstawiać nikomu, kto ma związki z polską branżą poligraficzną i związaną z nią działalnością dydaktyczną. Ukończył Politechnikę Poznańską na kierunku chemia, a późniejsze lata swojej pracy zawodowej związał z przemysłem poligraficznym, pracując w różnych instytucjach tej branży. Był on jednym z wykładowców-założycieli Instytutu Poligrafii Politechniki Warszawskiej i przez 8 kadencji, a więc aż przez 24 lata, pełnił funkcję dyrektora tej placówki naukowej. Podczas swojej wieloletniej pracy zawodowej Profesor w znamienny sposób przyczynił się do rozkwitu polskiej poligrafii i kształcenia elit odpowiedzialnych za rozwój tej branży – prace dyplomowe pod nadzorem prof. Herberta Czichona pisało ponad 450 studentów!
Lata świetności IPPW przypadły na czas, kiedy Profesor był jego dyrektorem; dzięki niemu ta placówka dosłownie rozkwitła. Jego zasługą było dofinansowanie, które na początku jej działania otrzymano z Ministerstwa Kultury i Sztuki poprzez Zjednoczenie Przemysłu Poligraficznego i które pozwoliło na zakup maszyn i urządzeń, przystosowanie pomieszczeń oraz stworzenie instytutu naukowego z prawdziwego zdarzenia. W1990 roku cały budynek przy ulicy Konwiktorskiej 2 został pozyskany dla Instytutu, co umożliwiło jego dynamiczny rozwój.
Niewątpliwym sukcesem Profesora było niejako „wychowanie” własnej kadry naukowej – pod jego, profesora Piątkowskiego i profesora A. Makowskiego skrzydłami obroniono kilkanaście doktoratów. W ten sposób Instytut zyskał pracowników takich jak: dr Ewa Mudrak, dr Tomasz Dąbrowa, dr Stefan Jakucewicz, dr Jan Kowalczyk i dr Leszek Markowski. A z doktoratami nie było wówczas łatwo, ponieważ brakowało recenzentów. Dlatego wiele doktoratów – po tłumaczeniu Profesora – recenzowano w Wyższej Szkole Poligraficznej w Lipsku. Współpromowałem lub recenzowałem 9 prac doktorskich w Lipsku – wspominał prof. dr Herbert Czichon w wywiadzie udzielonym mi z okazji 45-lecia IPPW. – Kiedyś w ciągu 8 lat od doktoratu należało zrobić habilitację lub pożegnać się z pracą naukową na uczelni. Później ten obowiązek zlikwidowano, czego skutki są odczuwalne do dziś. W celu zasilenia finansów Instytutu podejmowaliśmy wiele prac badawczych zlecanych przez zakłady przemysłowe. Dodatkową korzyścią wynikającą z tych prac było wzbogacanie naszej wiedzy od
strony praktycznej i coraz głębsze wnikanie w problemy poligraficzne. Wiele naszych prac badawczych wdrożono do produkcji przemysłowej. Do najważniejszych należały:
– unikalne chemigraficzne cynkowe płyty presensybilizowane wywoływalne wodą (zamiast rozpuszczalnikami organicznymi), które były eksportowane przez Zakłady Cynkowe „Silesia”;
– offsetowe płyty aluminiowe presensybilizowane warstwą fotorozpuszczalną albo fotoutwardzalną, które były produkowane przez Zakłady Cynkowe „Silesia”, a ich produkcja została przerwana po otworzeniu rynków zagranicznych, gdzie ze względu na masową produkcję jej koszty były niższe;
– płyty cynkowe dla budownictwa, które są produkowane przez ZC Silesia i szeroko eksportowane do dzisiaj;
– wywoływacze do obróbki importowanych aluminiowych płyt presensybilizowanych, które są do tej pory produkowane;
– folie do diazotypii wdrażane przez prof. Piątkowskiego, dr Marię Czichon i dr. Elsnera w Spółdzielni Chemik w Częstochowie;
– technologia wykonywania płyt fotoreliefowych z kompozycji ciekłych wraz z urządzeniem Polirel do wykonywania form drukowych; wdrożona została w kilku zakładach poligraficznych, ale po kilku latach stosowania została wyparta przez importowane stałe płyty fotopolimerowe po znacznym obniżeniu ich cen.
Pan Profesor był zawsze chętny do pomocy i nieraz poświęcał swój prywatny czas na konsultacje – wspomina Katarzyna Piłczyńska, adiunkt w Zakładzie Technologii Poligraficznych PW. – Widać było, że poligrafia to jego pasja. Był moim wykładowcą, zawsze wszystko jasno tłumaczył, dużo osób z mojego roku wybrało Profesora na promotora. Jednocześnie wymagał od nas, studentów odpowiedniej wiedzy, co nie zrażało nikogo; każdy bardzo szanował Profesora Czichona. Teraz, jako wykładowca, zawsze o nim wspominam swoim studentom. Do tej pory jego publikacje są cytowane w pracach dyplomowych, a także w artykułach naukowych.
Profesor Herbert Czichon – wybitna postać w polskiej poligrafii, wychowawca wielu pokoleń inżynierów poligrafów, był znanym naukowcem, opiekunem wielu prac doktorskich, dyplomowych prac magisterskich i inżynierskich. Był wymagającym wykładowcą, ale i lubianym przez studentów za swoją życzliwość oraz zrozumienie ich problemów – potwierdza prof. Georgij Petriaszwili, wieloletni dyrektor Zakładu Technologii Poligraficznych. – Jednym z najważniejszych dokonań Profesora Czichona było zorganizowanie na Politechnice Warszawskiej, wspólnie z Profesorami Piątkowskim i Makowskim, Instytutu Poligrafii, obecnie Zakładu Technologii Poligraficznych. Wcześniej nie było studiów poligraficznych w naszym kraju. To, że rozpoczęto przygotowywanie własnej kadry inżynieryjnej dla polskiego przemysłu poligraficznego, jest wielką zasługą Profesora Herberta Czichona. Był Patriotą Instytutu Poligrafii – nawet po przejściu na emeryturę, w rozmowach ze mną – wówczas kierownikiem Zakładu – Profesor zawsze interesował się osiągnięciami Zakładu oraz był bardzo dumny, że jego „dziecko” – Alma Mater Polskiej Poligrafii, dalej się rozwija. Cześć jego pamięci.
Za sukces Profesor poczytywał również zorganizowanie 35 sympozjów technicznych z przedstawicielami firm zagranicznych i zapraszanymi poligrafami z całej Polski. Sympozja te przyczyniały się do podnoszenia poziomu techniki w zakładach, a także umożliwiały wymianę doświadczeń i przyczyniały się do integrowania środowiska.
Nie sposób nie wspomnieć również o kultowych wśród studentów IPPW skryptach z technologii offsetowych form drukowych i form fleksograficznych oraz reprografii i drukowania cyfrowego, autorstwa prof. Czichona i jego żony Marii. Skrypt z form drukowych aktualizowany był jeszcze w 2011 roku, a z fleksografii – w 2012 r.
Profesor był również autorem wielu podręczników, opracowań i artykułów naukowych, autorem lub współautorem kilkudziesięciu patentów, członkiem organizacji branżowych w Polsce i za granicą. Współpracował z innymi polskimi i zagranicznymi uczelniami, na których był cenionym wykładowcą.
Za swój dorobek zawodowy i naukowy był wielokrotnie nagradzany i wyróżniany, m.in. Złotym Orderem Polonia Restituta, medalem KEN oraz najważniejszym w naszym środowisku Medalem Zasłużony dla Polskiej Poligrafii, który otrzymał jako pierwszy.
Ponadto Stowarzyszenie Absolwentów Instytutu Poligrafii PW nadało prof. Herbertowi Czichonowi i jego małżonce, dr Marii Czichon, honorowe członkostwo SAIP oraz legitymacje członkowskie z numerami kolejno 1 i 2.
Choć prof. dr Herbert Czichon ze względu na stan zdrowia już 10 lat temu wycofał się z czynnej pracy dydaktycznej, na zawsze pozostanie „dobrym duchem” Instytutu w pamięci swoich wychowanków.
Anna Naruszko
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
