Czym jest wodotrwałoœć?

6 gru 2016 14:42

Często słyszy się o takich właœciwoœciach wyrobów papierowych, jak wodotrwałoœć, ługotrwałoœć, wodoodpornoœć. Nie wszyscy jednak rozróżniajš te pojęcia. Ich znaczenie bowiem nie wypływa jednoznacznie z brzmienia nazwy. Jest to znaczenie okreœlone przez papierników. Wodotrwałoœć wskazuje na to, że wyrób papierowy po zamoczeniu, czyli nasyceniu wodš, ma jeszcze odpowiedniš wartoœć wytrzymałoœci, nie rozpada się, nie rozwłóknia samorzutnie. Wiadomo z porady w poprzednim numerze Poligrafiki, że zwiększenie wilgotnoœci powoduje zmniejszenie parametrów okreœlajšcych wytrzymałoœć. Po zamoczeniu osišga się maksymalnš wilgotnoœć wyrobu papierowego, a więc najmniejsze wartoœci wytrzymałoœci. Do okreœlenia wodotrwałoœci należy przyjšć badanie jakiegoœ parametru wytrzymałoœciowego. Powszechnie przyjmuje się najbardziej popularny Đ wytrzymałoœć na rozcišganie. Okreœla się wartoœci wytrzymałoœci na rozcišganie w znormalizowanych warunkach wilgotnoœci i temperatury oraz te same wartoœci po zamoczeniu w wodzie, zwane ăna mokroÓ, w znormalizowanych warunkach temperatury. Jako wskaŸnik wodotrwałoœci przyjmuje się stosunek wartoœci wytrzymałoœci na rozcišganie ăna mokroÓ do wartoœci wytrzymałoœci na rozcišganie w znormalizowanych warunkach wilgotnoœci i temperatury wyrażony w procentach: Na podstawie badań praktycznych wskaŸnika wodotrwałoœci okreœlono, że wyroby papierowe bez dodatków zwiększajšcych wodotrwałoœć majš przeważnie wskaŸnik nie większy niż 10%. Dodatki zwiększajšce wodotrwałoœć powodujš zwiększenie wskaŸnika wodotrwałoœci nawet do ok. 50%. W literaturze najczęœciej przyjmowana jest ogólnie wartoœć wskaŸnika wodotrwałoœci 15% jako wartoœć graniczna. Niestety, zapomina się o tym, że wartoœć granicznš należy okreœlać dla konkretnego zastosowania wyrobu papierowego. Tak np. dla papierów etykietowych stosowanych do wykonania etykiet na butelki graniczna wartoœć wskaŸnika wodotrwałoœci równa 15% najczęœciej jest wystarczajšca. Natomiast dla wyrobów papierowych stosowanych jako podłoże do fotografii może być żšdana większa wartoœć graniczna. Papiernicy zapominajš również o zasadniczym parametrze okreœlajšcym w praktyce wodotrwałoœć wyrobu papierowego, którym jest wartoœć wytrzymałoœci na rozcišganie ăna mokroÓ. Jeœli wskaŸnik wodotrwałoœci będzie większy niż 15%, ale wartoœć wytrzymałoœci na rozcišganie ăna mokroÓ będzie zbyt mała, po namoczeniu wyrobu papierowego prawie samorzutnie nastšpi jego rozpadanie się. W literaturze papierniczej nie spotkaliœmy się do tej pory nawet z próbš okreœlenia minimalnej wartoœci wytrzymałoœci na rozcišganie ăna mokroÓ dla konkretnego zastosowania wyrobu papierowego. W praktyce nie ma znaczenia, czy wskaŸnik wodotrwałoœci ma takš, czy innš wartoœć, jeœli użytkowanie wyrobu papierowego po namoczeniu jest niemożliwe, gdyż jego wytrzymałoœć jest zbyt mała. Należy również zaznaczyć, że badania wytrzymałoœci na rozcišganie sš znormalizowane nawet normami międzynarodowymi. Wartoœci graniczne wskaŸnika wodotrwałoœci nie sš znormalizowane, podobnie jak minimalna wartoœć wytrzymałoœci na rozcišganie ăna mokroÓ. Wprowadza to możliwoœć ănadużyćÓ w działalnoœci marketingowej. W firmie Cezex nie chcemy do tego dopuœcić. Wodotrwałoœć wyrobu papierowego nie jest zależna od tego, czy wyrób jest powlekany, czy nie, czy jest zaklejony powierzchniowo, czy nie, czy jest bardziej bšdŸ mniej zaklejony. Zależy głównie od tego, jakich substancji użyto do powlekania czy zaklejania. Jeœli substancje te będš łatwo rozpuszczalne w zimnej wodzie, otrzymamy wyrób papierowy niewodotrwały. Jeœli użyte substancje będš w mniejszym stopniu rozpuszczalne lub nawet pęczniejšce w zimnej wodzie, to wyrób papierowy będzie bardziej wodotrwały. Tak się składa, że substancje nierozpuszczalne lub trudno rozpuszczalne w zimnej wodzie sš droższe niż te, które łatwo się w niej rozpuszczajš. Wyroby papierowe o większej wodotrwałoœci sš więc droższe. Na poczštku wspomniałem również o ługotrwałoœci i wodoodpornoœci. Pozostawiam te zagadnienia do opisu w następnych poradach.