Nawietlarki płyt szybko stajš się niezbędnym wyposażeniem każdej drukarni, a jednoczenie oferta tych urzšdzeń jest coraz szersza.
Na niedawnych targach Northprint w Wlk. Brytanii pojawiły się nowe rozwišzania nawietlarek i systemów produkcyjnych. Warto wspomnieć o pierwszym urzšdzeniu (Screen) Đ jeli pominiemy przygodę Sciteksa z modelem Doplate Đ przeznaczonym do nawietlania płyt aluminiowych w formacie B3. Jeszcze bardziej interesujšce wydajš się prezentowane tam pomysły na systemy produkcyjne. Niektóre z nich to raczej koncepcje przeznaczone do tworzenia kompleksowych rozwišzań, a fakt, że wiele z nich trzeba ăprzykroićÓ do potrzeb użytkownika zamiast (jak poprzednio) używać od razu po instalacji, może być nawet bardziej interesujšcy niż możliwoci tkwišce w metalowych pudłach prezentowanych na stoiskach.
Poszukiwać, porównywać...
Obok znanych już systemów produkcyjnych Creo i Agfy można było zobaczyć nowe produkty firm Shira, EfI i Compose, a także Metadimension i Prinect Heidelberga Đ dużo materiału porównawczego. W opisie tych systemów coraz częciej pojawia się termin JDF. Wszyscy mówiš teraz o tym szybko rozwijajšcym się, nowym standardzie, chociaż bardzo niewielu potrafi wyjanić, czym w istocie on jest, nie mówišc o wskazaniu jakiego w pełni funkcjonalnego wdrożenia. Zaprezentowano także wiele rozmaitych programów i różne drukarki atramentowe, najczęciej firm Epson lub Hewlett-Packard, do celów wydruków próbnych. A także, rzecz jasna, same nawietlarki.
Bioršc pod uwagę różnorodnoć dostępnych formatów i ródeł wiatła, która każdemu potencjalnemu klientowi potrafi na długi czas zamieszać w głowie, trudno się dziwić, że dzi wybór ăwłaciwegoÓ urzšdzenia porównuje się do obstawiania zwycięzcy na wycigach konnych. Na targach Northprint najczęciej można było spotkać systemy półformatowe (B2), ponieważ posiadacze takich maszyn sš podstawowš grupš docelowš odwiedzajšcš te targi. Oznacza to także, że wystawcy starali się raczej podkrelać niezawodnoć swoich urzšdzeń niż zastosowanie w nich najnowszych technologii Đ odwrotnie niż ma to miejsce na imprezach w rodzaju drupy czy choćby targów Ipex.
W tym formacie jednym z najnowszych urzšdzeń jest maszyna Screena PlateRite 4100. Ten system ma być podstawowš ofertš Screena w półformacie; może on nawietlać 10 płyt na godzinę przy rozdzielczoci 2400 dpi i Đ wg dostawcy Đ po przystępnej cenie, choć należałoby to raczej odnosić do kompletnych kosztów eksploatacji w cišgu czasu życia maszyny, a nie samego kosztu inwestycji. Model ten staje się doć popularny wród drukarzy, którzy przekonali się do technologii termoczułej. Argumentacja na jej korzyć to zwykle ăostry punktÓ (na płycie) zwišzany z binarnš naturš płyty termoczułej (obraz powstaje po przekroczeniu krytycznej temperatury), a także łatwiejszy proces wywoływania w porównaniu z innymi technologiami. Inna potencjalna zaleta to fakt, że płyty termoczułe produkuje wiele firm, co sprawia, że drukarz nie czuje się zwišzany z jednym dostawcš materiałów.
Zmyć i wytrzeć
Idšc dalej, można pozbyć się wywoływarki w ogóle Đ co pokazuje np. firma Presstek w nawietlarce Dimension 400. Pracuje ona normalnie z termoczułymi, ablacyjnymi płytami Presstek Anthem, choć może też nawietlać inne, ăzwykłeÓ płyty termoczułe. Różnica polega na tym, że płyta Anthem po nawietleniu wymaga tylko zmycia i wytarcia (w celu usunięcia pyłu z procesu ablacji), po czym jest gotowa do druku. W kolejce czeka już nowa płyta Đ Presstek Applause, która dzięki wykorzystaniu nowej technologii warstwy ablacyjnej (Micro Coating) nie będzie nawet wymagała zmywania (tak jak pokazywana wczeniej płyta Agfa Mistral). Jak dotychczas, testy tej płyty wypadajš pozytywnie i oczekuje się, że Applause będzie dostępna w sprzedaży na rynkach europejskich jeszcze w tym roku.
Drukarnie półformatowe interesujš się tš technologiš nie tylko z prostego powodu, że urzšdzenia zajmujš mniej miejsca w firmie (brak wywoływarki); innš zaletš jest fakt, że eliminacja procesu wywoływania oznacza brak chemii, a zatem małe firmy mogš łatwiej przekonać się do systemu CtP, skoro nie wymaga się od nich specjalnych instalacji ani też dodatkowych nakładów na utylizację. Jednak na razie pytanie, czy rynek gotowy jest przyjšć takie rozwišzanie, cišgle pozostaje bez odpowiedzi. Presstek niedawno obniżył ceny swoich płyt, co dobrze rokuje na przyszłoć firmie zamierzajšcej walczyć o więcej niż symboliczny udział w rynku.
Silniejszy laser
Płyty Anthem można także nawietlać w nowych półformatowych Trendsetterach firmy Creo, z mocniejszymi niż dotychczas laserami. Z uwagi na to, że nowe unijne przepisy o ochronie rodowiska prawdopodobnie wprowadzš dalsze obostrzenia co do zrzutu cieków, możliwoć wykorzystania technologii ablacyjnych była jednš z przyczyn zmiany lasera w tych urzšdzeniach. Creo jak zwykle promuje technologię termicznš i podkrela jednoczenie zalety punktu rastrowego na płytach termo-czułych, jak też możliwoć bezproblemowego przejcia do rozwišzań ablacyjnych. Maria Machera, dyrektor marketingu Creo UK, mówi: Nasza linia półformatowych nawietlarek płyt oraz odpowiednich systemów produkcyjnych umożliwia dopasowanie się do potrzeb każdej wielkoci drukarni, a systemy Staccato i NGP to dodatkowa wartoć dla drukarzy i ich klientów Đ oferujš im wyższš jakoć, lepsze możliwoci współpracy i łšcznoć z informatycznymi systemami zarzšdzania przedsiębiorstwem.
W sytuacji, gdy Screen prezentuje nowš linię urzšdzeń z laserem fioletowym, Creo pozostaje jedynym graczem na rynku absolutnie wiernym technologii termicznej. Firma zwiększa wydajnoci swoich urzšdzeń (także pełnoformatowych), aby odpowiedzieć na wyzwania rynku, i zakładajšc, że cena nie będzie tu przeszkodš, ma szansę na podobne zainteresowanie klientów jak w przypadku nowej oferty dla półformatu. Dioda fioletowa jest podstawowym ródłem wiatła w półformatowych nawietlarkach płyt, oferujšc niższe koszty (systemu i serwisu), możliwoć instalacji w dotychczasowych kopiarniach (owietlonych żółtym wiatłem, w przeciwieństwie do innych systemów CtP wiatła widzialnego, które wymagały nietypowego w poligrafii czerwonego lub zielonego wiatła bezpiecznego), a także płyty zbliżone w koncepcji do klasycznych płyt analogowych (np. płyty srebrowe, od wielu lat używane w roli płyt projekcyjnych). Na targach Northprint CtP z laserem fioletowym można było zobaczyć dosłownie wszędzie.
Jednym z najnowszych urzšdzeń jest kanadyjski Escher-Grad Cobalt 4, oficjalnie zaprezentowany po raz pierwszy na targach Ipex 2002. Ten system z pewnociš zainteresuje klientów postrzegajšcych CtP przez pryzmat ceny Đ bo w chwili obecnej jest zapewne najtańszym urzšdzeniem dostępnym na rynku. Jednak liczba instalacji jest cišgle niewielka; może to oznaczać, że małe i rednie firmy bardzo ostrożnie podchodzš do inwestycji w nowe, nieznane im technologie Đ i na dodatek robiš to doć konserwatywnie, poszukujšc raczej rozwišzań wczeniej sprawdzonych przez rynek.
Rynkowe przeboje
Najpopularniejsza maszyna na rynku urzšdzeń półformatowych dobitnie udowadnia prawdziwoć tego twierdzenia. Jest niš Agfa Palladio Đ nawietlarka może nie najnowoczeniejsza, ale z pewnociš atrakcyjna dla klientów. Agfa oferuje jš zwykle w pakiecie z płytami, systemami wydruków próbnych Sherpa oraz nowym systemem produkcyjnym ApogeeX, pomagajšc jednoczenie w sfinansowaniu inwestycji. Przy wydajnoci 20 płyt B2 na godzinę to urzšdzenie zaspokajajšce potrzeby prawie każdej półformatowej drukarni. Nowszym rozwišzaniem jest maszyna Fuji Luxel Vx6000, także pokazana wczeniej na targach Ipex, ale pierwsze instalacje odbywajš się dopiero teraz. Luxel używa silniejszego lasera fioletowego (30 mW) wymaganego przy pracy z fotopolimerowymi płytami Fuji (która to firma nie produkuje płyt halogenkowo-srebrowych).
Najnowszy produkt w tej klasie to pokazana włanie na targach Northprint nawietlarka Highwater Python. Ma ona zastšpić wczeniejsze systemy ćwierć- i półformatowe tej firmy (Platinum). Highwater od lat produkował systemy oparte na wspólnych rozwišzaniach Đ prostych urzšdzeniach z płaskim łożem Đ ale uznał, że najwyższy czas podnieć wydajnoć i rozdzielczoć maszyn tak, aby zadowolić bardziej wymagajšcych klientów. Python zbudowała ta sama grupa ludzi co Platinum i pewne elementy Đ jak np. prosta obsługa Đ pozostały bez zmian, za to w innych miejscach skorzystano z obecnie dostępnych technologii. Powstało w efekcie urzšdzenie z bębnem wewnętrznym, zdolne nawietlić 20 płyt B2 na godzinę przy rozdzielczoci 2540 dpi. Technologia bębna wewnętrznego, gdzie nieruchoma płyta spoczywa w wyżłobieniu łoża, a porusza się jedynie układ optyczny, uznawana jest za najbardziej precyzyjny system nawietlania. Nawietlarki te niekoniecznie sš najtańsze, ale Highwater spodziewa się, że będzie w stanie rywalizować cenowo z urzšdzeniami tej klasy co Cobalt 4 czy ECRM.
Esko-Graphics po raz pierwszy prezentowało nowš nawietlarkę do folii poliestrowych Đ DPX. To samo urzšdzenie (pod nazwš Polysetter 52) oferuje jednoczenie Heidelberg. Dla bardziej wymagajšcych klientów Esko-Graphics ma systemy pod nazwš PlateDriver, dostępne w wersjach pół- i pełnoformatowych, zbudowane w technologii bębna wewnętrznego z użyciem lasera fioletowego. Poczštkowe problemy techniczne sš już najwidoczniej pokonane i PlateDriver może oferować klientom to, z czego znany był Purup (jedna z częci Esko-Graphics): solidnš, skandynawskš jakoć.
Nie tylko CtP
Jednak przygotowalnia to nie tylko nawietlanie płyt. Również systemy produkcyjne coraz częciej tworzone sš z mylš o obecnych klientach z rynku akcydensowego, poszukujšcych łatwej obsługi, automatyzacji i elastycznoci. Przykładem może być EfI Velocity, zbudowane na bazie RIPa Fiery (z identycznym interfejsem użytkownika). Jednak w przeciwieństwie do Fiery (oferowanego głównie w postaci OEM wielu firmom specjalizujšcym się w druku cyfrowym) Velocity ma być sprzedawane wyłšcznie przez EfI. Na dodatek EfI ogłosiło zamiar kupna firmy PrintCafe Đ co oznacza, że izraelska firma widzi przyszłoć w tworzeniu programów specjalnie dla drukarzy.
Dla dawnych klientów Sciteksa pojawiła się alternatywa wobec starego systemu Brisque: Shira oferuje im możliwoć pracy z plikami PDF bez rezygnacji z zalet formatów CT/LW (np. przy wielokrotnym nawietlaniu czy wydrukach próbnych). Xpressi Đ tak nazywa się produkt Shiry Đ pozwoli przesišć się na nowoczesny system produkcyjny znacznie prociej niż poprzez wymianę Brisque na Prinergy. Atrakcyjnoć podobnych rozwišzań to przede wszystkim niższy koszt Đ np. Express Workflow firmy Compose kosztuje niewiele więcej niż pełnoformatowy RIP, za to ma wiele funkcji do niedawna oferowanych razem wyłšcznie w rozbudowanych systemach: buforowanie danych wejciowych, zarzšdzanie kolejkami, wydruki próbne (projektowe) i rasteryzacja. Compose większš wagę przywišzuje jednak do StarProofa Đ programu pozwalajšcego na symulację rastra na wydrukach próbnych z użyciem ploterów Epson 7600 i 9600, wykorzystujšc asymetrycznš rozdzielczoć 1440 x 720 dpi do skrócenia czasu wydruku. Podobnym do Express Workflow prostym systemem produkcyjnym jest Odystar firmy Artwork Systems Đ korzystajšcy z hot folderów, formatu PDF i kart technologicznych w formacie XML, co ułatwia współpracę z różnymi bazami danych i systemami informatycznymi wykorzystywanymi w firmach.
Wracajšc do proofingu cyfrowego, Sherpa 43 pokazywana na targach Northprint to jeden z wielu systemów oferowanych obecnie przez Agfę. Sherpa 24m (półformatowa) i Grand Sherpa (formaty B0 i większe) przy wykorzystaniu nowej wersji Proofer RIP 2.2 mogš drukować odbitki kontraktowe z symulacjš rastra do 175 (lub nawet 200) linii na cal. Sherpa 43 z uwagi na inny rodzaj głowic może symulować raster o niższych liniaturach. Jedna z brytyjskich firm (Litho Supplies) dostarcza także system Xeroksa Đ DC12 Đ dla klientów, którzy wymagajš proofingu cyfrowego, a nie lubiš technologii atramentowych. Dostępne sš już także rozwišzania do obustronnych wydruków impozycyjnych Đ zarówno programowe (np. VersoProof firmy Troika Systems), jak i sprzętowe (Sherpamatic firmy Agfa). Proofing cyfrowy nie jest więc już technologiš niszowš, a Đ podobnie jak CtP Đ zaczyna być koniecznociš nawet dla mniejszych firm poligraficznych.
Półformatowe drukarnie do tej pory rzadko inwestowały w systemy nawietlania płyt, jednak w sytuacji, gdy niemal wszystkie duże firmy już skorzystały z tej technologii i klienci zaczęli doceniać jej zalety, chcšc nie chcšc i one muszš podjšć to wyzwanie. Dostawcy Đ co widać po targach Northprint Đ odpowiadajš na te potrzeby, oferujšc coraz bardziej zróżnicowane rozwišzania w formacie B2. Ten sektor CtP obok gazetowego rozwija się dzi najbardziej dynamicznie i można nieco przekornie powiedzieć, że półformatowe nawietlarki do płyt sš dzi naprawdę w dobrej formie.
Na podstawie artykułu ăOn a plateÓ, ăPrinting WorldÓ z 5 maja 2003 opracował JH
