Historia wielobarwnego druku cyfrowego przy użyciu suchych lub płynnych tonerów ma już 10 lat. Pierwsze maszyny firm Indigo i Xeikon przedstawiły na targach Ipex 1993, ale na rynku pojawiły się one dopiero po drupie w roku 1995. Wtedy także Heidelberg wprowadził na rynek maszynę Quickmaster 46-4 DI. Maszyna ta drukujšc wykorzystuje dane cyfrowe, ale efektem jest czterobarwny druk offsetowy. Jednak niższa od offsetowej jakoć i wysokie koszty produkcji nie wpływały zbyt korzystnie na powszechnš akceptację cyfrowych maszyn drukujšcych.
Pierwsze cyfrowe maszyny drukujšce miały pewne wady, które ograniczały zakres ich stosowania. Mogły wprawdzie produkować doskonałe ilustracje barwne, ale było z tym nieco problemów. Mimo problemów wiele firm inwestowało w nowš technologię i produkowało kolejne urzšdzenia. Zaletš techniki cyfrowej była możliwoć taniego drukowania małych nakładów, w dodatku wielobarwnych. Co więcej, proces drukowania mógł być personalizowany przez dostosowanie zleceń do potrzeb końcowych odbiorców.
Od 1995 roku rynek rozwinšł się bardzo gwałtownie. Zarówno Indigo, jak i Xeikon usprawniły swoje produkty, podwyższajšc jakoć, funkcjonalnoć i obniżajšc koszty produkcji. W 1999 roku Xerox wprowadził serię cyfrowych maszyn drukujšcych DocuColor 2000, charakteryzujšcš się wysokš wydajnociš, niskimi kosztami i bardzo dobrš jakociš. Model DocuColor 2060 szybko stał się najczęciej sprzedawanš maszynš cyfrowš na wiecie. Także maszyna CLC 1000 firmy Canon sprzedawała się dobrze. Wszystkie te urzšdzenia oferowały wysokš jakoć, jednak efekt drukowania nie dorównywał jakoci offsetu. Kolory były wprawdzie jasne, ale bardzo kontrastowe. Obraz w swoisty sposób ădominowałÓ na papierze, gdyż toner znajdował się na powierzchni, a nie wnikał w papier, jak to ma miejsce przy offsecie. Było to odczuwalne zwłaszcza w maszynach z suchym tonerem, gdzie pojedyncze czšsteczki tonera były szczególnie duże.
Postęp w druku cyfrowym
Na targach drupa 2000 wielobarwny druk cyfrowy był już szeroko reprezentowany, a na wiecie pracowało ponad 10 000 maszyn. Pojawiły się nowe kierunki rozwoju. Aby jednak cyfrowe drukowanie wielobarwne sprawdziło się na rynku druków komercyjnych, jego efekty musiały być porównywalne z drukowaniem offsetowym. Po targach drupa 2000 pojawiły się na rynku nowe maszyny drukujšce, które rzeczywicie dajš jakoć odpowiadajšcš czterobarwnym drukom offsetowym, a w niektórych przypadkach jakoć ta jest nawet wyższa. Wynika to z jakociowo lepszej skali barw tonerów w porównaniu z farbami offsetowymi. Dzięki temu cyfrowa maszyna drukujšca może produkować bardziej różnorodne kolory niż czterokolorowa maszyna offsetowa.
Drukowanie tonerami z offsetowš jakociš
Na drupa 2004 przy nakładach do 3000 egz. cyfrowe maszyny drukujšce w wielu dziedzinach produkcji komercyjnej będš poważnie konkurować z czterokolorowymi maszynami offsetowymi. W kategorii ăJakoć offsetowaÓ z pewnociš największe zainteresowanie będš wzbudzać maszyny NexPress 2100 Heidelberga, Indigo Press 3000 firmy Hewlett Packard, a także DocuColor 6060 oraz iGen3 Xeroksa. Maszyny Heidelberga i Xeroksa osišgajš odpowiedniš jakoć dzięki drobniejszym tonerom, prawie bezstykowemu przenoszeniu z medium poredniego na papier oraz wolniejszemu wypalaniu tonera na papierze przy niższej temperaturze. Maszyny Indigo w dużej mierze odpowiadajš jakoci offsetowej i w odniesieniu do skali barw przeważajš nad wieloma maszynami offsetowymi, gdyż zamiast czterech stosujš szeć lub siedem kolorów. Trudnoci powoduje jedynie drukowanie na papierach cienkich lub niepowlekanych.
Można się też spodziewać, że na drupa 2004 nowš maszynę, która jeszcze bardziej przewyższy jakoć drukowania obecnie występujšcš na rynku, przedstawi Canon.
Drukarki ăDigital Colour LiteÓ w atrakcyjnej cenie
Miniony rok wykazał nowš tendencję rozwoju w drukowaniu cyfrowym, która została okrelona mianem ăDigital Colour LiteÓ. Wielu japońskich producentów wprowadziło na rynek nowe produkty, które w porównaniu z wczeniej wymienionymi drukarkami ăprodukcyjnymiÓ dawały doskonałš jakoć barw przy niewiele niższej prędkoci drukowania. Większoć tych drukarek oferuje wydajnoć 30 stron/minutę i kosztuje znacznie poniżej 50 000 euro. Niektóre z nich wykorzystujš nowej generacji tonery wykonywane chemicznie, a nie ăszlifowaneÓ z dużego bloku materiału. Toner nowego rodzaju może być wykonany z mniejszych i lepiej uformowanych czšsteczek. Dzięki temu stało się możliwe znaczne zredukowanie iloci oleju, stosowanego przy znanych dotychczas tonerach. Jak wiadomo, zredukowanie iloci oleju lub wywoływacza zmniejsza efekt połysku i druk jest bardziej podobny do drukowanego farbš. Tonery chemiczne znalazły zastosowanie m.in. w maszynach firm Konica i Xerox, jednak jak do tej pory nie sš one stosowane w maszynach pracujšcych z wysokš prędkociš.
Drukarnie powinny bardzo poważnie rozważyć wypróbowanie maszyn typu ăLite", gdyż w przyszłoci mogš one zagrozić znanym na rynku maszynom. Ze względu na wysokš jakoć, prawie dorównujšcš offsetowi, urzšdzenia te będš instalowane z mylš o produkcji nieprzekraczajšcej 200 egz. przez wiele samodzielnych zakładów otwartych na nowoci, a także w wewnętrznych działach druku dużych korporacji. Tego rodzaju zlecenia były dotychczas kierowane na zewnštrz, lecz teraz dzięki wysokiej jakoci będzie możliwoć wykonywania ich we własnym zakresie.
Koszty sš bardzo ważne
Jeżeli przedsiębiorstwo planuje przejć na technologię cyfrowš, czy to jako uzupełnienie, czy ze względów konkurencyjnych w stosunku do offsetu, to ważnym elementem sš zwišzane z tym koszty. Nie tylko koszty zakupu urzšdzenia, ale przede wszystkim koszty eksploatacyjne. Większoć producentów oferuje tzw. opcję ăna kliknięcieÓ. Oznacza to, że przy każdym wydruku dokonywana jest płatnoć na rzecz dostawcy systemu. Taka płatnoć może obejmować wszystkie koszty eksploatacyjne, wraz z tonerem, ale zazwyczaj pokrywa ona tylko koszty konserwacji, częci zamiennych i pomocy technicznej. W tym przypadku za toner płaci się oddzielnie. Heidelberg stosuje przy maszynie NexPress inny system i rozlicza koszt tonera, pomocy technicznej i częci w zależnoci od zapotrzebowania, a więc podobnie jak przy maszynie offsetowej.
Najczęciej wykorzystywanš przez klienta opcjš jest regularna konserwacja i usługi zwišzane z obsługš maszyny. Czynnoci te różniš się od wykonywanych przy maszynach offsetowych, gdyż przy urzšdzeniach cyfrowych ważne częci muszš być wymieniane regularnie. Na przykład co 250 000 odbitek zalecana jest wymiana bębna nawietlajšcego ze wiatłowodami oraz bębna przenoszšcego. Przy bardzo eksploatowanej maszynie oznacza to wymianę co tydzień. Przy maszynach z opcjš ăna kliknięcie" wymiana jest wliczona w cenę pakietu. Przy maszynie NexPress użytkownik płaci za wymianę częci dodatkowo. Zatem rozważajšc zakup maszyny cyfrowej należy dokładnie poznać wszystkie opcje płatnoci. Z punktu widzenia kosztów eksploatacyjnych nowoczesna maszyna cyfrowa może konkurować z offsetem w zakresie do 3000 odbitek, niezależnie od opcji płatnoci. Te różnice sš jednak trudne do obliczenia i stšd różnice w opiniach ekspertów rynkowych.
Inkjet daje wiele zastosowań
Na wystawie drupa na pewno będzie można zobaczyć wiele maszyn do barwnego drukowania cyfrowego. Scitex Digital Printing ma zaprezentować wiele urzšdzeń o wysokiej wydajnoci i niskich kosztach. Drukarki tej firmy stosujš technologię Continuous-Inkjet i mogš produkować do 2000 odbitek/minutę w formacie A4. Dzięki najnowszym głowicom jakoć drukowania tych maszyn odpowiada jakoci offsetu gazetowego. Także w dziedzinie ăInkjet" będzie wiele maszyn, które mogš konkurować z offsetem i sitodrukiem przy produkcji wielkoformatowej. Już dzi produkcja plakatów i displayów przestawiła się w dużej mierze włanie na wielobarwne drukowanie cyfrowe. Ink-jet konkuruje też z offsetem w zakresie drukowania na kartonach.
Drupa 2004 będzie dobrš okazjš do przeglšdu aktualnego stanu wszystkich rodzajów drukowania cyfrowego pod kštem jakoci i kosztów, do porównania z tradycyjnymi technikami drukowania i do odpowiedniej oceny przydatnoci pod kštem własnych potrzeb.
Tłumaczenie: Zbigniew Zadrożny
