Branża wielkoformatowego druku cyfrowego – określana też mianem druku grafiki reklamowej – zawsze opierała się na rozdzielczości przestrzennej mierzonej jako liczba punktów na cal (dots-per-inch – dpi) i miara ta stanowiła standard określający jakość drukowania.
Im więcej punktów można było zmieścić na jednym calu powierzchni, tym lepszą uzyskiwało się jakość. Zasadność korelacji pomiędzy wysoką jakością druku i wysoką wartością dpi jest oczywiście możliwa do utrzymania przy założeniu, że wszystkie punkty mają ten sam rozmiar. Jednakże dokonujący się ostatnio postęp technologiczny w zakresie druku atramentowego odsunął nieco na bok ten standard. Nowe generacje drukarek korzystające z druku ze zmienną wielkością kropli udowodniły, że samo dpi nie jest ostateczną wyrocznią w sprawach oceny jakości obrazu.
Drukowanie sześciokolorowe: pierwsze kroki w stronę lepszej jakości druku atramentowego
Już we wczesnej fazie druku wielkoformatowego grafiki reklamowej odkryto, że w przypadku zadrukowywania tylko przy użyciu atramentów CMYK tych obszarów obrazu, które wymagają ćwierćtonów (15-35% pokrycia obszaru) pojawiają się problemy jakościowe, a wydrukowany obraz charakteryzuje się znacznym ziarnem. Było to nie do przyjęcia, bowiem znaczna część druku z wykorzystaniem ćwierćtonów dotyczyła odwzorowywania tonacji skóry. Owo nadmierne ziarno wynikało z ograniczonego pokrycia atramentem obszarów druku z ćwierćtonami, gdzie tylko 1-3 piksele na 10 zawierały atrament; na drukowanym obrazie pozostawało wiele białej przestrzeni. W połowie lat 90. zrealizowano pomysł wprowadzenia jaśniejszych atramentów, którymi można by swobodniej drukować w obszarach ćwierćtonów. Powstałe w wyniku tego 6-kolorowe drukarki pozwalały na pokrycie atramentem dwukrotnie większego obszaru, znacznie redukując tym samym ziarnistość tonacji skóry i innych partii obrazu drukowanych z wykorzystaniem ćwierćtonów. Ujemną stroną tego rozwiązania było zużycie większych ilości atramentu – w porównaniu z ówczesnymi czterokolorowymi systemami drukującymi – potrzebnego do uzyskania płynnych przejść tonalnych w partiach obrazu przedstawiających skórę. Niemniej koszt uzyskanego efektu był akceptowalny; w owym czasie dodatkowe koszty atramentu można było stosunkowo łatwo przenieść na cenę dla końcowego odbiorcy.
Druk ze zmienną wielkością kropli zapewnia doskonałą jakość
Choć sześciokolorowa technika drukowania została przyjęta przez producentów, drukarnie oraz ich klientów, to rozwój druku opartego na zmiennej wielkości kropli sprawia, że sześciokolorowe drukowanie staje się techniką przestarzałą. W przypadku technologii drukowania ze zmienną wielkością kropli piezoelektryczne głowice drukujące mogą tworzyć stosownie do potrzeb krople atramentu o zmiennej objętości. Dzięki temu oprogramowanie RIP może określać odpowiednią wielkość kropli zależnie od charakterystyki drukowanego obrazu. Gdy odwzorowywane są drobne szczegóły, na przykład drobny tekst lub cienkie linie, wykorzystywane są krople o bardzo małej objętości. W przypadku odwzorowywania przejść tonalnych lub ćwierćtonów takich jak odcienie skóry można korzystać ze średniej wielkości kropli. Natomiast podczas drukowania obszarów, które mają wyróżniać się dużym nasyceniem, jak np. powierzchnie pokrywane jednolitą barwą, z powodzeniem stosowane są dużej wielkości krople (ilustracje s. 48).
Wielkość punktu oraz ilość atramentu przypadająca na poszczególny punkt różnią się u poszczególnych producentów. Na przykład ploter UV Océ Arizona 350 GT wykorzystuje technologię zmiennej wielkości kropli – Océ VariaDot – która daje siedem poziomów koloru przy wielkości kropli zmieniającej się od 6 do 42 piktolitrów. Drukarki Océ CS9160 i Océ CS 9050 wykorzystują technologię zmiennej wielkości kropli w dwóch trybach: każdy z nich daje trzy poziomy szarości, jeden od 7 do 21 piktolitrów, zaś drugi od 3,5 do 12,5 piktolitra. Zdolności tych i innych drukarek do różnicowania wielkości kropli na poszczególny piksel pozwalają na dostosowanie ilości atramentu w poszczególnych miejscach obrazu stosownie do tego, co ma być wydrukowane w jego poszczególnych partiach.
Rezultatem drukowania ze zmienną wielkością kropli jest niemal fotograficzna jakość obrazu. W przypadku drukarek o szerszym zakresie różnicowania wielkości kropli jakość obrazu wyróżnia się taką ostrością, jaką wcześniej uzyskiwano przy rozdzielczościach 1440 dpi bądź wyższych. Jakość obrazów wydrukowanych w technologii zmiennej wielkości kropli może nawet przewyższać jakość uzyskiwaną w 6-kolorowych systemach drukujących wykorzystujących przestarzałą technologię głowicy drukującej generującej krople stałej wielkości. Zauważalna różnica pojawia się również przy drukowaniu tekstu; mniejsza wielkość kropli powoduje doskonałą czytelność tekstu o wielkości zaledwie 6 punktów.
Spójna jakość, oszczędność kosztów
Spójna i jednolita jakość to kolejne korzyści, jakie daje drukowanie ze zmienną wielkością kropli. Porównajmy to do malowania pokoju w mieszkaniu. Duży pędzel używany jest do szybkiego malowania dużych powierzchni, zaś mniejszy i węższy do malowania detali wymagających większej precyzji ruchów. Próba zamalowania dużej ściany małym pędzelkiem spowoduje pozostawienie wielu śladów po pędzlu, zaś malowanie drobnego wzoru dużym pędzlem będzie co najmniej frustrujące. Na podobnej zasadzie druk ze zmienną wielkością kropli dobiera odpowiedni rozmiar kropli zależnie od właściwości odwzorowywanego obszaru obrazu i dzięki temu uzyskujemy możliwie najlepszą jakość w każdej partii zadrukowanej powierzchni.
Poza doskonałą jakością obrazu, oparta na czterech atramentach technologia zmiennej wielkości kropli wykorzystuje mniej atramentu w porównaniu z 6-kolorowymi drukarkami atramentowymi działającymi w technologii stałej wielkości kropli. Zależnie od głowicy drukującej, niższe zużycie atramentu pozwala osiągnąć oszczędność od 30 do 50% w stosunku do 6-kolorowych drukarek ze stałą wielkością kropli.
Testy przeprowadzane przez Océ pokazały, że czterokolorowy druk oparty na głowicach drukujących ze zmienną wielkością kropli sprawia, iż poziom zużycia atramentu jest znacznie niższy niż w porównywalnych 6-kolorowych drukarkach korzystających z technologii atramentowej ze stałą wielkością kropli. Średnio w procesie drukowania zużywa się od 30 do 35% mniej atramentu, bowiem mniej atramentu potrzeba przy drukowaniu w kolorach cyan i magenta, gdy wartość tych barw składowych nie przekracza 50%. A właśnie w takich zakresach 6-kolorowe drukarki intensywnie wykorzystują kolory jasny cyan oraz jasny magenta. W systemach drukujących, które nie korzystają z intensywnych procedur konserwacyjnych płukania atramentem przed drukowaniem, w trakcie drukowania i po jego zakończeniu, ogólne zmniejszenie zużycia atramentu może dochodzić nawet do 50%.
Nowa miara jakości obrazu
Choć wartości odniesienia dla określania jakości zmieniają się, wszystko idzie ku lepszemu dla użytkowników. Sądzimy, że upłynie trochę czasu, zanim branża przestawi się na ten nowy standard jakości. Niektórzy producenci sprzętu, publikacje handlowe i analitycy nadal mają skłonność do odwoływania się do dpi oraz sześciokolorowego drukowania jako głównych czynników wpływających na jakość obrazu, bowiem takie podejście ułatwia tworzenie prostych porównań. Jednakże w miarę ewolucji branży ewoluują również standardy porównawcze.
Branża drukarska dostrzegła już znaczny postęp w zakresie jakości, jaki zapewniają nowe technologie drukowania wykorzystujące technikę generowania kropli o zmiennej wielkości. Pierwsi użytkownicy urządzeń opartych na tej technologii nie rozróżniają już druków „atramentowych” i „fotograficznej jakości”, gdyż technologia zmiennej wielkości kropli zapewnia w pełni porównywalne rezultaty. Oceniając jakość należy wykraczać poza dotychczasowy standard dpi; warto samemu przekonać się, jakie rezultaty daje technologia zmiennej wielkości kropli nie przywiązując się zbytnio do samych wartości liczbowych.
Jeff Edwards zajmuje stanowisko International Product Marketing Managera w Océ Display Graphics Systems i jest odpowiedzialny za ploter UV Océ Arizona 250 GT UV oraz fotograficzne drukarki laserowe z serii Océ
LightJet. Pracuje w siedzibie głównej firmy w Vancouver, BC, Kanada.
Prezentacja technologii obrazowania Océ VariaDot dostępna na stronie http://www.oceusa.com/arizona250GT.
