Zaczytani uczniowie, profesorowie stojący w kolejce po autograf, dzieci ściskające z zadowoleniem wypatrzoną wśród setek tysięcy innych książkę. Pełne autobusy, zwiększona częstotliwość kursowania komunikacji miejskiej i gigantyczny parking rowerowy przed EXPO Kraków. Kraków po raz kolejny wysyła do całego świata komunikat: „Czytać to bardziej żyć”, żyć intensywniej, pełniej, więcej rozumieć i więcej doświadczać.
Około 68 tysięcy czytelników, 572 wydawców i ponad 800 autorów – wszystkich od wejścia witały słowa Carlosa Ruiza Zafóna „Czytać to bardziej żyć”, które były tegorocznym hasłem przewodnim Targów odbywających się w dniach 24-27 października. Można było odnieść wrażenie, że osoby kierujące się zdecydowanym krokiem w kierunku EXPO Kraków, aby wziąć udział w największym literackim święcie w Polsce, dobrze wiedzą, co znaczą te słowa. Każda kolejna godzina spędzona wśród książek tylko utwierdzała w przekonaniu, że kontakt z książką to najlepsze, co nam się może przydarzyć.
Kto uratuje czytelnictwo?
Gdy rok temu wybieraliśmy motto tegorocznej edycji Targów, nie przypuszczaliśmy, że wybrany cytat będzie tak fantastycznie opisywał to, co wydarzy się na Targach. Myślę, że w tym roku bardzo skutecznie dotarliśmy do mediów z przesłaniem, jak wielką rolę odgrywa czytanie – powiedziała Grażyna Grabowska, prezes zarządu Targów w Krakowie.
Udało się to m.in. dzięki organizacji debaty, w której wzięli udział prezydenci największych miast, burmistrzowie, wójtowie, a także pisarze, animatorzy kultury, przedsiębiorcy i organizacje reprezentujące ludzi książki. Uczestnicy szukali odpowiedzi na pytanie, jak realnie wpłynąć na rozwój czytelnictwa w Polsce. Kulminacyjnym punktem było podpisanie Deklaracji, która została przygotowana przez prezydenta Miasta Krakowa, prezesa Polskiej Izby Książki oraz prezes Targów w Krakowie Sp. z o.o. Jej sygnatariusze są zgodni, że upowszechnienie czytania w Polsce jest zadaniem każdego z nas i jest to jedno z najistotniejszych wyzwań cywilizacyjnych, jakie przed nami stoją.
Hejnał wzywa do działania
Tradycyjnie pierwszego dnia Targów, w samo południe w EXPO Kraków zabrzmiał hejnał mariacki, który od lat towarzyszy oficjalnemu otwarciu Targów. Zebranych gości przywitali prezes Grażyna Grabowska oraz prezydent Miasta Krakowa prof. Jacek Majchrowski. Gościem specjalnym były w tym roku Niemcy, dlatego oficjalna formułka otwierająca Targi została wygłoszona w języku niemieckim przez wiceprezesa Frankfurckich Targów Książki Tobiasa Vossa.
Podczas ceremonii już po raz 9. zostały wręczone tytuły Ambasadora Międzynarodowych Targów Książki w Krakowie. W ten sposób Targi w Krakowie pragną uhonorować osoby, które promują w świecie czytanie i popierają ideę Międzynarodowych Targów Książki w Krakowie. Ambasadorami zostali w tym roku Anna Zielińska-Krybus, która od 30 lat pracuje jako redaktor i wydawca w Wydawnictwie Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu; Marcin Gnat, twórca internetowej akcji „Przeczytam 52 książki w roku”, która zmobilizowała do czytania już kilkaset tysięcy uczestników oraz Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie, w podziękowaniu za coroczną pomoc w organizacji ruchu podczas trwania Targów.
Uzależnieni od czytania
W krakowskich Targach jest coś, co przyciąga i uzależnia. Choć udział w nich, jak w każdym dużym wydarzeniu, wiąże się z pewnymi niedogodnościami, frekwencja z roku na rok rośnie. Niespotykana nigdzie indziej atmosfera literackiego święta, imponująca liczba obecnych autorów i różnorodność książek co roku robią oszałamiające wrażenie.
Autorzy, którzy wracają tu po kilku latach nieobecności, podkreślają, że widzą zmiany. Tak było w przypadku Jonathana Carrolla, który po raz pierwszy wziął udział w Targach w 1998 r. (gośćmi byli wówczas m.in. Czesław Miłosz, Stanisław Lem, Norman Davies czy Andrzej Wajda): Pierwszy raz na Targach Książki w Krakowie byłem dokładnie 21 lat temu. Porównując tamtą wizytę do tegorocznej muszę przyznać, że teraz wydarzenie jest znacznie większe i bardziej wyrafinowane. Jest nowocześnie i czuć wokół optymizm. (…) Lubię polskich czytelników za ich entuzjazm – podsumował Jonathan Carroll, który w Krakowie promował swoją najnowszą książkę „Mr. Breakfast”.
Świętujemy
Fala euforii związana z przyznaniem Nobla Oldze Tokarczuk dotarła także na Międzynarodowe Targi Książki w Krakowie. Już drugiego dnia Targów księga z gratulacjami, którą organizatorzy wspólnie z czytelnikami stworzyli dla noblistki, była prawie pełna. Liczba chętnych do wzięcia udziału we wspólnym wideo, które miało na celu pokazać, z jak ogromną radością przyjęliśmy werdykt Akademii Szwedzkiej, również przeszła najśmielsze oczekiwania organizatorów. Młodsi i starsi, w grupach lub indywidualnie z dumą przyklejali sobie wlepki „#taksięcieszę Nobel dla Olgi Tokarczuk” i odważnie stawali przed kamerą. I znów nie można się było oprzeć myśli, że czytanie realnie zmienia ludzi.
W 41 dni dookoła literatury
Łączny czas trwania wydarzeń wpisanych w program 23. Międzynarodowych Targów Książki w Krakowie wynosi ponad 1000 godzin. Gdyby odbywały się jedno po drugim, trwałyby bez przerwy przez 41 dni. Są to nie tylko spotkania z autorami, ale także warsztaty, dyskusje czy ogłoszenia wyników ważnych konkursów związanych z książką. Tylko w czwartek i piątek poznaliśmy wyniki Konkursu na książkę edytorsko doskonałą „Edycja 2018/2019”, Rankingów Polskich Drukarń Dziełowych 2018/2019, organizowanego przez Stowarzyszenie Wydawców Szkół Wyższych Konkursu „Gaudeamus”, Międzynarodowego Konkursu „Najlepsze wydawnictwa o górach” czy Konkursu PIKowy Laur, który nagradza dziennikarzy za promowanie czytelnictwa.
Nie sposób nie wspomnieć o organizowanym podczas targów już od 22 lat Konkursie im. Jana Długosza, którego celem jest popularyzacja książki naukowej z dziedziny szeroko rozumianej humanistyki. Jego laureatką została w br. prof. Joanna Tokarska-
-Bakir, autorka książki „Pod klątwą. Społeczny portret pogromu kieleckiego” wydanej nakładem wydawnictwa Czarna Owca.
Czym skorupka za młodu nasiąknie…
Udział w Międzynarodowych Targach Książki w Krakowie okazuje się być najlepszym sposobem, aby zarazić dzieci pasją do literatury.
Specjalnie przygotowany program, Dziecięca Strefa Warsztatowa, postacie znane z kart opowiadań przechadzające się po targach – wydawcy wiedzą, jak zainteresować młodych czytelników. W tym roku furorę wśród młodzieży zrobił automat, w którym można było zakupić... książki. Na urządzeniu umieszczono hasła z Jakubem Wędrowyczem, bohaterem popularnych książek Andrzeja Pilipiuka w roli głównej. Ten radzi potencjalnym klientom: „Kup książkę, zanim będzie za późno”.
Nie jest za późno!
Nie sposób wspomnieć o wszystkich spotkaniach, które odbyły się podczas Targów. Jak zawsze tłumy ustawiały się do: Katarzyny Bondy, Elżbiety Cherezińskiej, Wojciecha Chmielarza, Jacka Dukaja, Rafała Kosika, Brandona Mulla, Remigiusza Mroza, Janusza Leona Wiśniewskiego, Jacka Piekary, Ewy Pirce czy Katarzyny Puzyńskiej. Sporo książek na Targach miało swoje prapremiery, jak najnowsza książka Vincenta V. Severskiego o jednej z najbardziej znanych agentek II wojny światowej, czy też premiery.
Poligrafia na Targach
Tradycyjnie wśród targowych wystawców nie zabrakło drukarń. Swoje stoiska miały: Drukarnia Skleniarz, Opolgraf, Totem, Drukarnia im. A. Półtawskiego, krakowskie Stowarzyszenie Przedsiębiorców Poligrafii czy debiutująca na Targach Książki drukarnia Ligatura z Zielonej Góry.
Poznaliśmy także wyniki dwóch rankingów drukarń dziełowych (patrz s. 10), a Olsztyńskie Zakłady Graficzne po raz 7. już przyznały nagrody w kilku kategoriach dla wydawców książek drukowanych w tej drukarni; nominacje zgłaszają pracownicy OZGraf, a wyboru dokonuje profesjonalne jury.
W ciągu dwóch pierwszych dni targowych w Sali spotkań S02 można było zobaczyć w działaniu cyfrowy system produkcyjny Ricoh Pro C7200x, drukujący na podłożach z oferty firmy Antalis, m.in. na papierach Ecco Book oraz kartonie Arktika (275 g/m2). Efektowne wydruki (system pozwala na druk aplikacji wykraczających poza gamę CMYK przy użyciu specjalnych tonerów, punktowe lub całościowe nabłyszczenie, druk znaków wodnych i zabezpieczających) przyciągały uwagę wielu profesjo- nalistów. Jak informował Jarosław Arendt, Production Printing Coordinator w firmie Ricoh, w Polsce pracuje już 25 takich systemów.
Drugiego dnia Targów tradycyjnie już magazyn „Wydawca” oraz Sekcja Poligrafów SIMP zaprosili młodzież szkolną i gości Międzynarodowych Targów Książki w Krakowie na seminarium poligraficzne. Tegorocznym tematem było uszlachetnianie podłoży drukowych.
Na podstawie materiałów organizatora opracowała IZ
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
