Farba drukarska podstawą każdego druku – część XV
25 sie 2022 13:32

Ponieważ farba jest podstawą każdego druku, to właściwości farb muszą być dostosowane do wymagań stawianych przez technikę drukowania offsetowego, tak aby zapewnić ich właściwe przenoszenie poprzez formę drukową na podłoże. 

Transparentność i krycie farb, cd. Farby arkuszowe dzieli się na kryjące, półkryjące i transparentne. Stosuje się je w zależności od efektu, jaki chce się uzyskać w druku.

W druku triadowym, który polega na nakładaniu na siebie kolejno farb o czterech różnych kolorach, farby muszą być wysoko transparentne, ponieważ barwy wypadkowe powstają przez nakładanie na siebie kolejnych warstw.

Natomiast podczas drukowania na podłożach zabarwionych lub wcześniej zadrukowanych farba powinna wykazywać dostateczny stopień krycia, tak aby cienką warstwą móc zakryć podłoże i umożliwić uzyskanie na barwnym tle ostrego i kontrastowego rysunku.

Najczęściej stosowanymi farbami kryjącymi są biele, używane podczas drukowania etykiet do osiągnięcia efektu białości na papierach metalizowanych, farby czarne i metaliczne.

Badanie stopnia transparentności farb polega na nadrukowaniu określonej ilości farby na paski papieru, na których znajduje się czarne pole aplowe. Farba transparentna nie powinna wpływać na odcień czerni paska kontrolnego. Im większa jest zmiana odcienia czerni, tym farba ma wyższe zdolności kryjące.

Transparentność ocenia się na ogół wizualnie, można jednak wykorzystać do tego celu spektrofotometr. Pomiar polega na wyznaczeniu odchyłki ∆E pomiędzy niezadrukowanym polem czarnym na pasku kontrolnym a polem czarnym pokrytym farbą. Im wyższa jest wartość odchyłki, tym farbę uznaje się za bardziej kryjącą.

Odporności warstwy farby

W technice offsetowej produkowane są druki przeznaczone do bardzo szerokiego spektrum zastosowań. Ta różnorodność powoduje również zwiększoną ilość wymagań stawianych stosowanym farbom. 

Większość druków narażona jest na działanie sił mechanicznych jeszcze podczas ich produkcji w drukarni, w trakcie procesów krojenia, złamywania, zbierania lub transportowania. A kolejne procesy uszlachetniania powodują, że druki wchodzą w kontakt z różnymi substancjami chemicznymi.

Natomiast podczas użytkowania gotowych produktów nadrukowane na podłoże farby podlegają różnym wpływom czynników zewnętrznych. Np. plakaty wystawione są na silne działanie światła słonecznego i inne wpływy atmosferyczne. Opakowania są narażone na niebezpieczeństwo oddziaływania na obraz drukowy zawartych w nich produktów takich jak różnego rodzaju środki spożywcze, przyprawy, tłuszcze, detergenty i inne substancje chemiczne. 

Wg normy DIN 16526 etykiety znajdujące się na opakowaniach farb powinny zawierać informację o podstawowych cechach:

– światłoodporności wyrażonej w stopniach WS,

– odporności na działanie rozpuszczalników,

– odporności na działanie związków alkalicznych.

Etykieta musi ponadto zawierać dane dotyczące:

– właściwości krycia, półkrycia lub transparentności warstwy farby,

– mechanizmu schnięcia farby – przez wsiąkanie w podłoże, przez wsiąkanie i oksydację lub tylko przez utlenianie. 

Odporność na ścieranie. Właściwość ta określa odporność obrazu drukowego znajdującego się na podłożu na uszkodzenia pod wpływem mechanicznych sił tarcia lub nacisku. Jest to bardzo ważna cecha druków, tym bardziej, że jeszcze w drukarni w trakcie kolejnych etapów produkcyjnych są one poddawane różnym oddziaływaniom mechanicznym podczas złamywania, wykrawania, wykładania, transportu itp.

Jednak najważniejszym kryterium jest końcowe przeznaczenie produktów, szczególnie w przypadku druku opakowań, okładek, teczek, a także wszystkich produktów o długim czasie użytkowania. 

Dlatego też przed drukiem warto zwrócić uwagę na dobór odpowiednich materiałów i właściwy przebieg procesu produkcyjnego.  

Niedostateczna odporność druków na ścieranie może być spowodowana zastosowaniem farb z niewłaściwym spoiwem i zbyt małą ilością wosków. 

Aby warstwa farby posiadała dobrą odporność na ścieranie, musi być również dostatecznie utrwalona. Często problemy podczas dalszej obróbki druków powstają z powodu zbyt wczesnego przekazania świeżo zadrukowanych arkuszy do dalszych procesów produkcyjnych. Dlatego zaleca się, aby po drukowaniu odczekać odpowiednią ilość czasu, aż druki dostatecznie wyschną. W zależności od rodzaju podłoża przerwa ta powinna wynosić od 24 do 48 godzin. cdn.

Ewa Rajnsz

Artykuł sponsorowany