W ostatnim tekcie z cyklu powięconego CIP4 i JDF chciałbym w skrócie opisać procesy, które zdefiniowano w specyfikacji formatu. Procesy te odpowiadajš najważniejszym etapom produkcji od przygotowalni poprzez drukowanie po prace introligatorskie. Sš to również procesy dotyczšce operacji pozaprodukcyjnych, takich jak np. dostawa lub kontrola wykonania zlecenia.
Należy dodać, że specyfikacja definiuje procesy możliwe do zaimplementowania i będšce przedmiotem prac grupy CIP4 w chwili obecnej. Należy zdawać sobie sprawę z faktu, że rozwój technologiczny oraz dostępnoć sterowania komputerowego coraz większej liczby urzšdzeń, jak również rosnšcy poziom skomplikowania układów elektronicznych maszyn będš powodować rozszerzanie listy procesów opisywanych przez standard.
Podobnie jak to ma miejsce w przypadku wszelkich procesów opisanych algorytmami i realizowanych przez procesory lub bardziej rozbudowane urzšdzenia komputerowe, procesy w formacie JDF zdefiniowane sš poprzez podanie ich parametrów wejciowych i wyjciowych, tzw. input/output resources.
Opcjonalnie każdy z procesów może też wykorzystywać parametr wejciowy mówišcy o zatwierdzeniu (lub nie!) poprawnoci zakończenia procesu poprzedzajšcego dany proces Đ tzw. ApprovalSuccess. Parametr ten zwišzany jest z wykonaniem procesu Approval. Może mieć on postać prostej danej logicznej: prawda lub fałsz (akceptacja lub brak akceptacji) bšd w wielu przypadkach Đ jeli jest to wymagane Đ podawać całš listę sprawdzonych parametrów lub zmierzonych wartoci.
Ostatnim rodzajem parametru okrelanym dla wszystkich procesów może być parametr przechowujšcy dodatkowe informacje implementacyjne, które sš zwišzane z przetwarzaniem w danym węle procesu.
Procesy ogólne
W grupie operacji pozaprodukcyjnych (general processes) zdefiniowanych jest osiem procesów. Pierwszy z nich to akceptacja procesu zakończonego w węle poprzedzajšcym dany węzeł cyklu produkcyjnego Đ Approval. Proces ten może być wykorzystywany w połšczeniu z innymi procesami w celu uzyskania odpowiedzi na pytanie: czy proces wykonany został prawidłowo, czy też nie? (np. kontrola odbitki z maszyny drukujšcej lub kontrola formy drukowej za pomocš skanera). W rezultacie zwracany jest parametr zezwalajšcy na kontynuację produkcji lub odrzucenie obiektu sprawdzanego i okrelenie niezbędnych do wykonania czynnoci dodatkowych. Kolejny proces Đ Combine (łšczenie) służy do tworzenia jednego fizycznego zasobu z wielu identycznych zasobów podlegajšcych przetwarzaniu (np. stronice tworzonej elektronicznie lub drukowanej ksišżki). Komplementarnym do niego procesem jest proces Split (podział).
Proces Delivery (dostawa) umożliwia wprowadzenie opisu dostarczania fizycznego zasobu w okrelone miejsce. W praktyce oznacza to przekazanie danego produktu wewnštrz firmy produkcyjnej lub poza niš do innej firmy współpracujšcej przy produkcji lub klienta. ăDostawaÓ dotyczyć może zasobu fizycznie istniejšcego (np. paleta z zadrukowanymi arkuszami papieru) lub majšcego jedynie postać elektronicznš (np. plik postscriptowy). W tym drugim przypadku ădostawaÓ może polegać na transmisji danych pomiędzy dwoma komputerami zarówno w sieci lokalnej LAN, jak i poprzez Internet.
Proces Ordering (zamawianie) okrela parametry niezbędne do wykonania dostawy produktu.
I wreszcie proces Packing (o/pakowanie), którego wykonanie okrela sposób pakowania produktu przed jego transportem poza miejsce produkcji: palety, kartony, pudełka.
JDF pozwala również na wykonanie procesu interaktywnego lub automatycznego definiowania zasobów przetwarzanych w kolejnych węzłach cyklu produkcyjnego Đ ResourceDefinition. Proces ten tworzy nowe zasoby lub modyfikuje zasoby wejciowe na inne tego samego typu. Przykładowo mogš to być informacje ustawiajšce lub regulujšce pracę maszyny bšd urzšdzenia, ale również tworzenie arkusza (cyfrowa impozycja) na podstawie stron ródłowych.
Ostatnim procesem z grupy procesów ogólnych jest proces Verification (sprawdzenie), który może być używany podczas powstawania dokumentów zawierajšcych dane zmienne, takie jak np. dane teleadresowe lub kody paskowe, gdzie wymagane jest sprawdzenie treci tych danych poprzez ich porównanie z danymi zawartymi w okrelonej bazie danych. Proces ten może wymagać przeprowadzenia procesu skanowania i optycznego rozpoznawania danych (procedury OCR).
Przygotowalnia
Sporód procesów produkcyjnych odnoszšcych się do realnie przebiegajšcego cyklu produkcji największš grupę zdefiniowanych procesów stanowiš procesy zwišzane z przygotowalniš. Nie jest to niczym zaskakujšcym, gdyż we współczesnych działach przygotowalni królujš powszechnie systemy komputerowe, a udział procesów niezautomatyzowanych wynosi maksymalnie kilka procent. W przypadku drukowania i introligatorni proporcje sš mniej korzystne, a często udział automatyki wynosi kilka procent.
Procesy prepress ze względu na swojš naturalnš przynależnoć do ăwiata cyfrowegoÓ nie wymagajš specjalnego opisywania. Chciałbym więc tylko wymienić te najważniejsze, które zawiera specyfikacja JDF: skanowanie, opis makiety, konwersja barwna, korekcja barwna, separacja barwna, tworzenie zalewek, impozycja arkusza, konwersja PS-PDF, konwersja PDF-PS, ripowanie, interpretacja pliku PS/PDF, kalibracja, rastrowanie, tworzenie odbitki próbnej (softproofing, proofing), tworzenie pliku podglšdowego (preview), kontrola pliku postscriptowego (preflight), nawietlanie, tworzenie profilu dla stref farbowych maszyny drukujšcej.
Drukowanie
Grupujšc wszystkie technologie zwišzane z przeniesieniem farby lub barwnika na podłoże w trzy kategorie, format JDF definiuje trzy procesy. Sš to ConventionalPrinting (tradycyjne technologie takie jak druk offsetowy, rotograwiura, sitodruk itd. wykorzystujšce formę drukowš), DigitalPrinting (bazowe zastosowania druku cyfrowego) oraz IDPrinting (zintegrowane systemy powielania i druku cyfrowego).
Proces ConventionalPrinting może mieć zastosowanie w automatyzacji takich procesów, jak drukowanie na maszynach arkuszowych i zwojowych, powlekanie, lakierowanie. Mimo iż wiele maszyn drukujšcych jest w stanie dokonywać inline takich operacji introligatorskich, jak złamywanie, numerowanie lub cięcie, nie sš one zaimplementowane w tym procesie. Parametry wejciowe tego procesu to m.in. dane dotyczšce rodzaju używanych farb, parametry narzšdu maszyny i ustawienia kałamarzy farbowych (InkZoneProfile), rodzaj i specyfikacja form drukowych, podłoże (rodzaj, gramatura, wymiary). Parametrem wyjciowym tego procesu jest opis poprawnie zadrukowanego arkusza lub wstęgi, a w przypadku błędów informacja o ich wystšpieniu.
Proces DigitalPrinting Đ podobnie jak proces opisywany powyżej Đ ma zastosowanie do operacji produkcyjnych majšcych miejsce po operacjach przygotowalni, a przed operacjami introligatorskimi w zakresie druku cyfrowego. Wszelkie dane niezbędne do jego powstania przechowywane sš w formie cyfrowej. Proces DigitalPrinting odnosi się do wszystkich technik przenoszenia barwnika (w stanie ciekłym lub jako suchego toneru) na podłoże, gdzie obraz arkusza nie jest tworzony na podstawie stałej formy drukowej. Proces ten ma zastosowanie również do takich operacji dodatkowych, jak tworzenie obrazu na poddrukowanych arkuszach lub wstędze Đ np. adresowanie lub numerowanie druków. Ten rodzaj operacji może być wykonywany na etapie przygotowalni, drukowania i introligatorni. Dlatego też proces ten może realnie występować na innych niż proces drukowania etapach produkcji. Proces DigitalPrinting posługuje się podobnymi parametrami jak proces ConventionalPrinting, choć zawiera np. taki parametr jak RunList, którego elementami będš dane cyfrowe otrzymywane z RIPa.
I wreszcie proces IDPrinting (Integrated Digital Printing). Łšczy on w sobie elementy DigitalPrinting oraz operacji RIPa, takich jak interpretowanie danych cyfrowych, tworzenie map bitowych i rastrów cyfrowych w pojedynczym procesie. Często będš to również podstawowe operacje wykończeniowe i introligatorskie, jak zbieranie czy też zszywanie. Proces ten będzie w praktyce dotyczył zintegrowanych linii powielania i drukowania cyfrowego.
Procesy introligatorskie
Specyfikacja JDF opisuje 7 grup operacji introligatorskich: operacje na drukach w postaci arkuszy Đ Sheet Processes, zwojach lub wstęgach Đ Web Processes, wykonywania otworów dla opraw HoleMaking, klejenia Đ Tip-on/in (klejenie wyklejek, wklejanie wkładów oraz procesy insertowania arkuszy, kart zwrotnych, CD-ROMów), produkcji wkładów Đ Block Production, numerowania Đ Numbering oraz przycinania Đ Trimming.
Procesy z pierwszej grupy to Cutting (cięcie) okrelajšce liczbę wkładów lub stosów do cięcia wraz z podaniem ich wymiarów oraz Folding (złamywanie jednego lub wielu arkuszy w tym samym czasie; proces ten może dotyczyć również operacji wykonywanych przez maszyny zwojowe). W przypadku złamywania parametrami procesu sš proste lub złożone dane pozwalajšce na automatyczne ustawienie maszyny sterowanej poprzez system komputerowy.
Procesy z grupy drugiej to Dividing (dzielenie zwoju na krótsze odcinki) oraz LongitudinalRibbonOperations (operacje złamywania, perforowania lub nakładania kleju wzdłuż wstęgi). Oba procesy w zależnoci od konkretnej implementacji również wymagajš podania parametrów jako szeregu danych pozwalajšcych na automatyczne ustawienie maszyny.
***
Specyfikacja okrela poszczególne procesy na poziomie bardzo szczegółowych definicji znaczeniowych i składniowych. Często jednak spotkamy się z uwagš, że parametr procesu musi być okrelony przez producenta urzšdzenia.
Specyfikacja JDF to pierwszy poważniejszy krok na drodze do odległej jeszcze przyszłoci, gdy rozproszony, zintegrowany poligraficzny proces produkcyjny będzie zautomatyzowany na tyle, że obsługa człowieka ograniczać się będzie do najważniejszych czynnoci decyzyjnych przy rozpoczynaniu zlecenia i jego zakończeniu.
Literatura
[1] ăJDF Specification Spiral 6.0 Candidate for Re-lease Version 1.0Ó, International Cooperation for Integration of Processes in Prepress, Press and Postpress (CIP4), luty 2001.
[2] Portable Job Ticket Format v. 1.1, 2.04.1999, Adobe Systems Inc.
[3] Print Production Format v. 3.0, 2.06.1999, CIP3
[4] XML Specification v. 1.0, 10.02.1998 oraz XML Schema Part 1+2.
[5] Structures and Datatypes, 25.02.2000, World Wide Web Consortium.
[6] IFRAtrack Specification v. 2.0, 06.1998, IFRA
[7] Spec ICC. 1: 1998-99 File Format for Color Profiles v. 3.5, International Color Consortium.
[8] PrintTalk Implementation v. 1.0, PrintTalk Consortium.
Uwagi:
1. Format JDF oraz JMF zostały opracowane wspólnie przez firmy Adobe, Agfa, Heidelberg, MAN Roland przy znaczšcym udziale konsorcjum CIP3 (CIP4), grupy IFRAtrack, Instytutu Fraunhofer IGD oraz konsorcjum PrintTalk.
2. Opublikowany wraz z artykułem ăSpecyfikacja JDF Spiral 6.0Ó, Tomasz Pawlicki, Poligrafika 3/2001, uproszczony plik JDF konwersji barwnej pliku graficznego został zaczerpnięty z: [1], Appendix K, Examples, s. 443.