Kobieta i znaczki
6 gru 2016 14:44
Jednš z niewielu kobiet w Polsce profesjonalnie zajmujšcych się projektowaniem znaczków pocztowych jest artysta plastyk Agnieszka Sobczyńska, której współpraca z Pocztš Polskš trwa już od siedmu lat. W 2005 roku wydane zostały dwie serie znaczków jej autorstwa.
Należšca do Agnieszki Sobczyńskiej Ţrma Studio Maga wygrała również przetarg na projekty emitowanych w tym roku znaczków drukowanych na kartkach pocztowych.
Mimo że Pani Agnieszka znana jest także w niektórych Ţrmach z branży poligraŢcznej jako projektantka reklam (drukowanych m.in. w POLIGRAFICE), dzi rozmawiamy na temat mniej znanej strony jej działalnoci.
Redakcja: Znaczek pocztowy to dla wielu z nas po prostu dodatek do koperty. Tymczasem okazuje się, że jego zaprojektowanie tak naprawdę jest sztukš...
Agnieszka Sobczyńska: Znaczki pocztowe, które widzimy naklejone bšd wydrukowane na korespondencji, to tylko częć pracy projektanta. Projekt w całoci składa się ze znaczka, koperty Pierwszego Dnia Obiegu i pieczęci okolicznociowej nazywanej potocznie datownikiem. Elementy te powinny stanowić nierozerwalny komplet i wspierać się wzajemnie konsekwentnym komunikatem wizualnym.
R.: Jak wyglšda praca nad takim projektem?
A.S.: Moje projekty dla potrzeb Poczty Polskiej wyko-nuję powiększone trzykrotnie i wielokrotnie koryguję zmniejszajšc do formatu rzeczywistego. Tego i wielu innych elementów projektowania znaczka nauczyłam się od mistrza w dziedzinie znaczków pocztowych Đ pana Andrzeja Heidricha*.
R.: Jakš technikš należy drukować znaczki pocztowe?
A.S.: Najchętniej moje znaczki realizuję w technice offsetowej. Wiem, czego mogę się spodziewać w druku stosujšc odpowiednie gruboci linii, ustawienia kolorystyczne czy wielkoci fontów. Jest to jednak kwestia dowiadczenia, a nie fascynacji jednš z technik drukarskich. Wiele osób ceni rotograwiurę. Jeszcze innš formš oddania projektu znaczka jest technika stalorytnicza, w której to myl projektanta łšczy się i współpracuje ze spojrzeniem rytownika.
R.: Jak wyglšda współpraca projektantów z Pocztš Polskš?
A.S.: Tak naprawdę temat dla projektanta wyznaczajš plany emisyjne Poczty Polskiej. Kiedy kilka lat temu rozpoczynałam współpracę z Pocztš, niektóre tematy propono-wano np. trzem plastykom, w tym artycie poczštkujšcemu, dajšc mu tym samym szansę zaistnienia w nowym gronie. Wygrywał ten projekt, który posiadał najwięcej walorów mieszczšcych się w ogólnej koncepcji tematycznej. Dzi rynek rzšdzi się innymi prawami i dyskusja nad znaczkiem dyktowana jest w pierwszej kolejnoci cenš oferowanš w przetargu. W tym roku mojej pracowni autorskiej udało się wygrać przetarg i wraz z grupš młodych plastyków rozpoczšć cišgłš współpracę z Pocztš w projektowaniu znaczków nadrukowanych na kartki pocztowe.
R.: W takim razie gratulujemy. Zwłaszcza że projektowanie znaczków to niełatwy kawałek chleba...
A.S.: Znaczek to bardzo trudna i wymagajšca forma graŢczna, gdzie ważne sš dyscyplina myli, polot projektowy, pewna w rysunku ręka i swoboda w posługiwaniu się różnymi narzędziami graŢcznymi, np. komputerem, aparatem fotograŢcznym. Od graŢka wymaga się wiele rzetelnoci, jednak nawet w tak ciasnych ramach mšdry artysta ma jeszcze mnóstwo do powiedzenia.
R.: Jakimi regułami kieruje się zatem projektant?
A.S.: W projektowaniu znaczka musimy brać pod uwagę fakt, że w opinii większoci ludzi jest on po prostu opłatš za usługę pocztowš. Dlatego najważniejszym jego elementem jest nominał i nazwa poczty macierzystej, wszystkie pozostałe elementy stanowiš wypełnienie. Regułš powinna się stać czytelnoć i rozpoznawalnoć znaczka. Doskonałym przykładem sš znaczki angielskie, gdzie połšczono tradycję ăczarnego pennyÓ w formie bardzo graŢcznej z grajšcš różnorodnie formš informacyjno-ilustracyjnš całej kompozycji.
W polskich znaczkach artysta tęskni za swobodš wypowiedzi graŢcznej popartš tym samym w druku. Chcielibymy widzieć znaczki zaskakujšce np. pod względem kształtu, zapachu, po prostu innowacyjne, nie wiem jednak, na ile przygotowany jest odbiorca, aby ta nasza rozmowa graŢczna była czytelna i przejrzysta dla obu stron.
R.: Wygrała Pani przetarg dla Poczty Polskiej. Czy ma Pani w planach wysłanie swojej aplikacji do jej odpowiedników w krajach Europy Zachodniej? Skoro możemy drukować dla Zachodu, dlaczego mamy nie projektować znaczków dla Deutsche Post czy Royal Mail?
A.S.: Każdy projekt to duże wyzwanie, tym bardziej jeli odbiorcš jest kraj o innej kulturze, mentalnoci i tradycji. Na pewno chciałabym zmierzyć się z tematem, który wymagałby ode mnie nowego spojrzenia na otaczajšcy mnie wiat. Lubię nowe wyzwania.
Rozmawiał Sławomir Sokołowski
* [od red.:] Przypominamy, że Andrzej Heidrich Đ były długoletni nacz. grafik wydawnictwa Czytelnik Đ jest m.in. autorem projektu graŢcznego używanych przez nas banknotów.