Rosnšce wymagania jakociowe, a także szczególny nacisk na obniżenie kosztów oraz skrócenie czasu produkcji miały bez wštpienia bezporedni wpływ na rozwój w ostatnich latach technologii lakierowania druków.
Najstarszš metodš jest lakierowanie poprzez zespół farbowy z zastosowaniem lakierów offsetowych (na bazie olejów). Z pomocš do tego celu przygotowanej płyty drukujšcej, z włšczonym zespołem wodnym, można lakierować poszczególne elementy (lakierowanie wybiórcze), jak też pokryć lakierem całš powierzchnię arkusza. Zaletš tej metody jest niewštpliwie fakt, iż lakier podawany jest przez tradycyjny zespół farbowy. Nie bez znaczenia jednak sš wady, a mianowicie: niezadrukowane powierzchnie arkusza pokryte lakierem zmieniajš się optycznie, lakiery offsetowe w stosunkowo krótkim czasie starzejš się i żółknš, nie pozwalajš wyeliminować (bšd ograniczyć) pudrowania druków, posiadajš specyficzny zapach. Z tych też względów lakiery offsetowe sš używane przeważnie przy lakierowaniu wybiórczym.
Obecnie zdecydowanie większe zastosowanie znajdujš lakiery dyspersyjne. Od pojawienia się tych ostatnich na rynku, ponad 30 lat temu, można zaobserwować wprost niepohamowany rozwój tej technologii posiadajšcej wiele zalet. Od czasów, kiedy lakiery dyspersyjne nanoszone były wałkami wodnymi z nacišgami dzianinowymi poprzez konwencjonalny zespół nawilżania maszyny offsetowej, wiele się zmieniło zarówno w technologii, jak i technice lakierowania. Wszyscy producenci maszyn drukujšcych oferujš dla lakierów dyspersyjnych zespoły lakierujšce ăinlineÓ, których konstrukcje bardziej przypominajš rozwišzania dla techniki flekso niż offsetu. Przyjazne dla rodowiska lakiery sš przeważnie stosowane przy produkcji opakowań i akcydensów. Wykazujš one następujšce właciwoci i zalety: zwiększenie odpornoci druków na cieranie, wysoki połysk, zmniejszenie pudrowania, dobry efekt matowy, polepszenie odpornoci na cieranie na mokro w przypadku etykiet, polepszenie gładkoci pudełek, brak zapachu. Lakiery dyspersyjne schnš bardzo szybko po nałożeniu poprzez odparowanie wody, a także jej wsiškanie w lakierowane podłoże. Ten proces może być przyspieszony przez zastosowanie goršcego powietrza i/lub promieni IR.
Lakiery UV wcišż jeszcze nie znajdujš w technice offsetowej tak częstego zastosowania jak lakiery dyspersyjne. W przeszłoci do ich naniesienia były stosowane zarówno zespoły farbowe, jak i wodne. Obecnie najczęciej lakierowanie ma miejsce na oddzielnych zespołach lakierujšcych. Należy jednak zaznaczyć, iż stosowanie lakierów UV zwišzane jest ze spełnieniem wielu wymagań z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, jak również pocišga za sobš dodatkowe, całkiem spore koszty zwišzane z instalacjš urzšdzeń suszšcych i wycišgów. Bezdyskusyjny jest jednak fakt, że lakiery UV pozwalajš na osišgnięcie zdecydowanie wyższego połysku niż lakiery dyspersyjne.
Główne powody, dla których decydujemy się na lakierowanie druków, to:
Ľ względy estetyczne: lakierowanie całych powierzchni bšd wybranych elementów (wybiórcze) w celu nadania im połysku lub efektu matowego;
Ľ zwiększenie odpornoci na cieranie;
Ľ skrócenie czasu produkcji: wieżo zadrukowane arkusze sš gotowe do dalszej obróbki, gdyż arkusze lakierowane wychodzš z maszyny suche (z wyjštkiem lakierów offsetowych).
Proces lakierowania wymaga zastosowania obcišgu offsetowego bšd formy polimerowej albo też, co ma coraz częciej miejsce, specjalnej płyty lakierujšcej.
Firma Bttcher, znana dotychczas przede wszystkim jako producent wałków i rodków myjšcych do maszyn drukujšcych Đ posiadajšca w sprzedaży również obcišgi offsetowe Đ rozszerzyła swojš ofertę o kompresyjne, zrywalne płyty obcišgowe do lakierowania zarówno lakierem dyspersyjnym, jak i lakierem UV. Występujš one w dwóch grubociach: BttcherTop 1001 Đ 1,15 mm i BttcherTop 1002 Đ 1,95 mm, w zależnoci od maszyny drukujšcej, na której sš stosowane. Znajdujš one zastosowanie tak przy lakierowaniu wybiórczym, jak i całych arkuszy.
Budowa ich oparta jest na strukturze obcišgów offsetowych z tš różnicš, że zamiast spodniej warstwy tkaniny zastosowana została folia poliestrowa o gruboci 0,35 mm. To rozwišzanie pozwala zapewnić stabilnoć wymiarów, a co za tym idzie pasowania, dajšc możliwoć wielokrotnego zastosowania przy powtarzalnych zamówieniach.
Na uwagę zasługuje również zmiana dokonana w mieszance gumowej wykorzystywanej jako warstwa wierzchnia: w odróżnieniu od standardowych obcišgów offsetowych (oleofilnych) ma ona właciwoci hydrofilne, dzięki czemu bardzo dobrze przenosi lakier, pozwalajšc na jego oszczędne zużycie. W zwišzku z tym, iż powierzchnia płyty obcišgowej nie jest przyjazna farbie drukarskiej, mamy do czynienia z nieporównywalnie mniejszym odkładaniem się farby na jej powierzchni, co z kolei pozwala zmniejszyć częstotliwoć mycia w trakcie lakierowania. Daje to oszczędnoć w kosztach rodków myjšcych i makulatury, a także w czasie.
Jednorodne nanoszenie lakieru oraz doskonałš jakoć lakierowania każdego wzoru zapewnia bardzo dokładny szlif warstwy wierzchniej, która również Đ w odróżnieniu od polimerów Đ charakteryzuje się doskonałš odpornociš na farby i zmywacze tak konwencjonalne, jak też UV.
W procesie produkcji płyt obcišgowych do łšczenia poszczególnych warstw nie używa się kleju. Pozwala to uniknšć rozwarstwiania się spowodowanego reakcjš kleju z lakierem i/lub zmywaczem.
Stosujšc płyty obcišgowe do lakierowania wybiórczego możemy wycinać je ręcznie, a także na ploterze. Miejsca wybierane bardzo dobrze odrywajš się, co gwarantuje proste i szybkie przygotowanie każdego wzoru. BttcherTop 1002 daje możliwoć uzyskania dwóch głębokoci reliefu (0,9 mm i 1,6 mm), a BttcherTop 1001 Đ jednej głębokoci (0,75 mm).
Opisane powyżej płyty obcišgowe do lakierowania BttcherTop 1001 i BttcherTop 1002 zdobywajš sobie coraz szersze grono sympatyków również wród polskich drukarzy.
Małgorzata Olszewska-Nowicka
Bttcher Polska Sp. z o.o.
