Opracowanie pt. ăPoligrafia a ochrona rodowiska. Najlepsze Dostępne Techniki (BAT) w przemyle poligraficznymÓ zostało wydane przez INTERGRAF (Międzynarodowa Konfederacja Przemysłu Poligraficznego oraz Pokrewnych Gałęzi Przemysłu), we współpracy z EGF (Europejska Federacja Graficzna). Polska wersja opracowania została przygotowana przez zespół redakcyjny pod kierunkiem wiceprezesa Polskiej Izby Druku, Jerzego Hoppe.
Opracowany raport uzyskał poparcie i akceptację Komisji Europejskiej. Został on przygotowany w zwišzku z koniecznociš dostosowania się do Wytycznych Dyrektywy Unii Europejskiej w sprawie Zintegrowanego Zapobiegania i Ograniczania Zanieczyszczeń (dyrektywa IPPC). Dyrektywa ta wprowadza obowišzek posiadania przez przedsiębiorstwa należšce do okrelonego rodzaju działalnoci wymienionego w tej dyrektywie (w tym również branży poligraficznej) zintegrowanego pozwolenia na korzystanie ze rodowiska. Zintegrowane pozwolenie oznacza, że muszš być minimalizowane zanieczyszczenia (obejmujšce powietrze, wodę, powierzchnię ziemi, odpady stałe) wszystkich komponentów rodowiska. Dyrektywa wymaga również minimalizacji zużycia energii i surowców.
W celu zapobiegania i redukcji zanieczyszczeń dyrektywa wymaga stosowania Najlepszych Dostępnych Technik (BAT), czyli najskuteczniejszych technik pozwalajšcych na osišgnięcie wysokiego poziomu ochrony rodowiska, które mogš mieć zastosowanie w danej branży przemysłowej w warunkach ekonomicznie i technicznie bezpiecznych.
W tym celu Unia Europejska powołała Europejskie Biuro IPPC w Sewilli, którego zadaniem jest opracowywanie dokumentów referencyjnych BAT (tzw. BREF) dla każdego z rodzajów działalnoci objętej Dyrektywš. Proces przygotowania tych dokumentów dla konkretnych branż przemysłowych cały czas trwa i zakończy się w krajach UE w 2008 roku.
Ksišżka ăPoligrafia a ochrona rodowiska. Najlepsze Dostępne Techniki (BAT) w przemyle poligraficznymÓ została opracowana w celu służenia przemysłowi poligraficznemu w okresie przejciowym, zanim standardy BAT zostanš przedstawione w oficjalnym dokumencie BREF, przewidzianym do opublikowania w 2002 roku.
INTERGRAF oraz współuczestnicy opracowania zalecajš wykorzystanie tego dokumentu w charakterze podstawowego poradnika dla zakładów poligraficznych w zakresie Wytycznych Dyrektyw Unijnych. Można więc stwierdzić, że przemysł poligraficzny wyprzedza pod tym względem inne branże, dla których nie istniejš jeszcze dokumenty BAT.
Mimo że poligrafia nie jest rodzajem działalnoci o bardzo dużym stopniu szkodliwoci i ucišżliwoci dla rodowiska, warto zapoznać się z treciš zaleceń i proponowanymi rozwišzaniami, które pomogš wybrać odpowiednie metody i osišgnšć postęp w działaniach na rzecz ochrony rodowiska. W przypadku przemysłu poligraficznego oznacza to zwracanie uwagi na wpływ na rodowisko nie tylko największych zakładów, lecz również wielu tysięcy małych i rednich firm, które stanowiš większoć w tym sektorze.
Jakie informacje znalazły się w tym opracowaniu?
W pierwszych rozdziałach ksišżki zawarte sš: metodyka, zakres opracowania, wprowadzenie do przemysłu poligraficznego oraz krótkie omówienie podstawowych procesów poligraficznych. Ponadto przedstawiono szeroki asortyment produkcji poligraficznej.
W drugiej częci przedstawiono przeglšd i opis wszystkich technik poligraficznych, procesów produkcyjnych (z podziałem na procesy przygotowawcze, wykonywanie form drukowych, drukowanie i procesy wykończeniowe) w europejskim przemyle poligraficznym, zarówno w małych, jak i dużych zakładach.
Następna, najobszerniejsza częć publikacji zawiera zalecenia BAT dla wszystkich procesów produkcyjnych z podziałem na etapy technologiczne, poczšwszy od przygotowania obrazu, systemów odbitek próbnych, wykonywania form drukowych, procesów drukowania (offsetowego, typograficznego, wklęsłodrukowego i fleksograficznego) do procesów wykończeniowych. Dla poszczególnych procesów poligraficznych omówiono zagadnienia ogólne i szczegółowe: stosowane technologie, substancje i materiały, nowe technologie, ewentualne emisje i progi emisji. W zaleceniach BAT przedstawiono proponowane zmiany i rozwišzania, zwišzane z tym koszty i zastrzeżenia co do koniecznoci i opłacalnoci ich wprowadzania.
W dalszej częci publikacji omówiono ogólne zagadnienia zwišzane z wpływem przemysłu poligraficznego na rodowisko naturalne, a mianowicie: odpady, zużycie energii, składowanie materiałów niebezpiecznych i odpadów, skażenie gleby, ucišżliwoci dla otoczenia.
W załšcznikach do opracowania zamieszczono między innymi: zestawienie odpadów poligraficznych (opakowaniowych i z procesów technologicznych), zestawienie porównawcze możliwoci oszczędzania energii, problemy zwišzane z odbarwieniem makulatury zadrukowanej farbami wodnymi, ustawodawstwo europejskie w zakresie ochrony rodowiska dotyczšce naszej branży.
Omawiana publikacja wyczerpuje w pełnym stopniu zakres zagadnień zwišzanych z ochronš rodowiska we wszystkich procesach produkcyjnych występujšcych w przemyle poligraficznym i dlatego powinna stać się praktycznym narzędziem w działaniach na rzecz ochrony rodowiska, gdyż obecnie jest to jeden z najważniejszych priorytetów społecznoci europejskiej.
Ksišżka pozwoli zakładom poligraficznym ocenić, wybrać i przygotować efektywny sposób dostosowania się do wymogów prawa unijnego dotyczšcego ochrony rodowiska ze względu na fakt przystšpienia do Unii i koniecznoć funkcjonowania i konkurowania w nowych warunkach.
