Pomiar wilgotnoœci wyrobów papierowych

6 gru 2016 14:42

Głównym składnikiem najczęœciej spotykanych wyrobów papierowych sš włókna celulozowe. Dodatkami sš inne substancje: zwišzki wielkoczšsteczkowe zwane popularnie tworzywami sztucznymi, nieorganiczne wypełniacze i wiele innych. Najważniejsze składniki wyrobów papierowych Đ włókna celulozowe oraz szczególnie najczęœciej stosowane zwišzki wielkoczšsteczkowe Đ majš w pewnym stopniu właœciwoœci higroskopijne. Oznacza to, że chłonš wilgoć (wodę) z otoczenia. Jeœli substancje takie będziemy przetrzymywać w powietrzu o okreœlonej zawartoœci wilgoci, to po pewnym czasie osišgnie się tzw. stan równowagi. Oznacza to, że substancje te będš zawierały okreœlonš zawartoœć wody i zawartoœć ta nie będzie ulegać zmianom. Jeœli zawartoœć wilgoci w otaczajšcym powietrzu ulegnie zmianie, zmieni się również zawartoœć wody w tych substancjach, aż do osišgnięcia stanu równowagi. Wilgotnoœć otaczajšcego powietrza można zmierzyć dwoma sposobami: jako wilgotnoœć bezwzględnš lub jako wilgotnoœć względnš. Wilgotnoœć bezwzględna powietrza okreœla iloœć masy wody zawartej w 1 kg lub w 1 m3 powietrza suchego. W życiu codziennym rzadko operujemy wartoœciš bezwzględnš wilgotnoœci powietrza. Najczęœciej okreœlamy wartoœć względnš. Takš wartoœć wskazujš nam wszystkie używa-ne higrometry. Powietrze nie może zawierać dowolnej iloœci wilgoci. Przy zbyt dużej zawartoœci wilgotnoœci wykrapla się ona w postaci mgły lub rosy. Powietrze o największej zawartoœci wilgoci nazywane jest nasyconym wilgociš. Przyjęto, że powietrze nasycone wilgociš ma wartoœć wilgotnoœci względnej równš 100%. Powietrze zawierajšce połowę wilgoci w stosunku do powietrza nasyconego wilgociš będzie miało wartoœć wilgotnoœci względnej 50%, itd. Zawartoœć wilgoci (wody) w powietrzu nasyconym wilgociš zależy od temperatury. Im wyższa temperatura, tym powietrze nasycone zawiera więcej wody. Jeœli powietrze nasycone wilgociš ochłodzimy, to nadmiar wilgoci wykropli się. Powietrze to będzie miało wilgotnoœć względnš 100%, ale będzie zawierało mniej wody. Wykroplona woda wytworzy mgłę lub rosę lub w warunkach zimowych Đ szadŸ. Jeœli natomiast powietrze o wilgotnoœci względnej 100% ogrzejemy, to zmniejszy się jego wilgotnoœć względna np. do 80%. Wilgotnoœć względna jest więc zależna nie tylko od zawartoœci wilgoci (wody) w powietrzu, ale również od temperatury. Przy okreœlaniu wilgotnoœci względnej powietrza konieczne jest podanie jego temperatury. Wyroby papierowe majš w swym składzie substancje, które chłonš wilgoć i będš miały w różnych warunkach wilgotnoœci otoczenia różnš zawartoœć wody. Właœciwoœci tego rodzaju substancji zmieniajš się wraz ze zmianš zawartoœci wody. A więc zmiany również będš bardzo duże dla wyrobu papierowego jako całoœci. Wilgotnoœć wyrobów papierowych okreœlić można w dwojaki sposób: jako wilgotnoœć bezwzględnš i względnš. Wilgotnoœć bezwzględna, zwana też zawartoœciš wilgoci, jest procentowš zawartoœciš wody w papierze. W celu okreœlenia zawartoœci wilgoci trzeba zważyć danš próbkę wyrobu papierowego, wysuszyć jš w temperaturze 105ą2ĄC, zważyć powtórnie i obliczyć wartoœć. Taka procedura w zakładzie poligraficznym jest właœciwie niewykonalna. Dla poligrafów wartoœć wilgotnoœci bezwzględnej wyrobu papierowego może być traktowana wyłšcznie jako informacyjna. Ważna jest tylko ze względów ekonomicznych. Jeœli wyrób papierowy kupuje się w kilogramach, lepiej jest, aby miał mniejszš wilgotnoœć. Można go zawsze sklimatyzować. Wartoœć wilgotnoœci bezwzględnej ma więc praktycznie znaczenie wyłšcznie przy dystrybucji. Wilgotnoœć względna wyrobu papierowego okreœla przy jakiej wartoœci wilgotnoœci względnej powietrza jest ustalony stan równowagi, tzn. wyrób papierowy nie zmienia swojej wilgotnoœci. Wartoœć względnej wilgotnoœci wyrobu papierowego jest odnoszona przeważnie do temperatury 23ĄC, rzadziej niższej w granicach 20-23ĄC. Deklarowana przez producenta wyrobu papierowego wartoœć wilgotnoœci wyrobu papierowego jest bardzo ważna dla poligrafa. Ale o tym już w następnych poradach.