Prawdziwe czy fałszywe Đ przypadki błędodruków na banknotach

6 gru 2016 14:45

W życiu codziennym pienišdz jest œrodkiem płatniczym pozwalajšcym na dokonanie zakupu lub bezzwłoczne i ostateczne uregulowanie długu. Z ekonomicznego punktu widzenia pełni funkcje: powszechnie akceptowanego œrodka wymiany, narzędzia oceny wartoœci oraz funkcje instrumentu oszczędzania. Papierowe pienišdze sš specyficznym rodzajem dokumentów. Posiadajš stałe elementy, które odróżniajš je od innych dokumentów; sš to: nazwa emitenta (banku, państwa lub zwišzków państw), oznaczenie (nominału, serii i numeru wielokrotnie powtórzone), najczęœciej data emisji oraz podpis (podpisy). Elementy te w harmonijny sposób sš wplecione w grafikę banknotu, tak aby były widoczne i współgrały z całoœciš jego szaty graficznej, która jest wypełniona symbolikš patriotycznš, postaciami historycznymi, obrazami przyrody, architektury danego kraju. Banknoty wykonane sš na papierze o specjalnych właœciwoœciach, drukiem dwustronnym z zastosowaniem unikalnych technik, specjalnymi farbami. Dodatkowo na ich powierzchnię sš naniesione różnego rodzaju elementy zabezpieczajšce (hologram, kinegram). Banknot dobrze wykonany jest arcydziełem sztuki. Jest on w mistrzowski sposób zabezpieczony na wysokim poziomie artystycznym. Wszystko to ma ułatwić użytkownikowi błyskawicznš jego weryfikację, a fałszerzowi utrudnić jego podrobienie. Banknoty sš wykonane w formatach wygodnych w użytkowaniu i liczeniu. Wymagania produkcyjne sš bardzo wysokie. Obecnie specjalnie do zintegrowanej, kompletnej produkcji banknotów budowane sš maszyny o wydajnoœci wynoszšcej 10 000 arkuszy/godzinę z synchronizowanym systemem nadzoru, który kontroluje każdy arkusz od poczštku procesu aż do końca. Automatyczna linia do obróbki końcowej tnie, liczy, wišże i foliuje banknoty. Pomimo licznych kontroli zdarza się, iż do obiegu trafiš banknoty obarczone błędami drukarskimi, tzw. błędodrukiem. Należš one do rzadkoœci, a wyłapane przez fachowców zyskujš status banknotów kolekcjonerskich, których wartoœć rynkowa niejednokrotnie przewyższa nominalnš. Najczęœciej występujšcy błšd na banknotach to podwójne zadrukowanie Đ elementy awersu i rewersu znajdujš się na jednej stronie lub brak nadruku częœci jednej ze stron. Błędy mogš dotyczyć braku zabezpieczenia w rodzaju hologramu, kinegramu, złotej rozety, farby zmiennej optycznie lub metalizowanej. Zdarza się, iż znak wodny lub pasek zabezpieczajšcy popularnie zwany nitkš znajdujš się po niewłaœciwej stronie banknotu Đ jest to wynik nieprawidłowego ułożenia stosu papieru do druku. Bywajš też błędy polegajšce na tym, że w tekœcie opuszczona jest litera lub jest ona niewłaœciwa. Ukazanie się w obiegu banknotów z błędem jest zjawiskiem naturalnym, występujšcym nawet w renomowanych firmach. Fakt ten nie powinien nikogo bulwersować. Przykładem takiej pomyłki sš banknoty brazylijskie wydrukowane w firmie Thomas de la Rue, na których umieszczono napis ăMINSTROÓ zamiast właœciwego ăMINISTROÓ. Pomyłki najczęœciej powstajš na skutek nieuwagi obsługi bšdŸ wady urzšdzenia drukujšcego. Banknoty drukowane sš zawsze w arkuszach, dlatego też błędy powstałe podczas drukowania dotyczš najczęœciej wszystkich banknotów w arkuszu. Banknot o nominale 10 dolarów. Na awersie brak lewej częœci nadruku. Brakujšcy nadruk znajduje się z prawej strony rewersu banknotu (fot.1). Uszkodzenie spowodowane zostało załamaniem rogu arkusza w czasie drukowania (fot. 2). Na awersie widać z lewej strony przesunięcie stempla banku emisyjnego. Przyczynš jest błšd techniczny. W czasie drukowania maszyna nie wyrównała marginesu górnego arkusza (fot. 3). Banknot o nominale 20 dolarów. Na stronie awersowej widoczne sš elementy wykonane technikš typograficznš, a brak elementów wykonanych technikš stalorytniczš. Wada powstała podczas drukowania, kiedy podajnik maszyny pobrał dwa arkusze papieru i tym samym spodni nie został zadrukowany (fot. 4). Banknot o nominale 50 dolarów. Na awersie stempel banku emisyjnego został wykonany technikš typograficznš, czyli właœciwš dla tego elementu, ale kolorem zielonym, a nie czarnym. Drukarz pomylił kolor farby (fot. 5). Banknot o nominale 100 dolarów. Na awersie seria i numer, symbol banku oraz stempel Skarbu Państwa zostały wykonane właœciwš dla tych elementów technikš Đ typograficznš, ale kolorem niebieskim, a nie zielonym. Spowodowane to było najprawdopodobniej niedokładnym umyciem kałamarza lub zespołu farbowego maszyny drukujšcej z poprzedniego druku. To niedopatrzenie mogło spowodować niewłaœciwš zmianę koloru na pierwszych arkuszach (fot. 6). Banknot o nominale 100 złotych. Na prawidłowo wydrukowanym rewersie znalazł się fragment awersu Đ częœć cyfry i krzyżyka. Błšd powstał wskutek nieprawidłowego funkcjonowania urzšdzenia podajšcego arkusze do drukowania. Maszyna nie wyrównała marginesu i częœć obrazu odbiła się na cylindrze dociskowym, następnie jej lustrzane odbicie zostało utrwalone po stronie rewersowej arkusza (fot. 7). Banknot o nominale 100 złotych. Na awersie banknotów wydrukowano dwa różne oznaczenia numeracji. Banknot został powtórnie przepuszczony przez maszynę typograficznš (fot. 8). Błędodruki powstajš również podczas procesów wykończeniowych Đ w trakcie nanoszenia dodatkowych elementów. W banknocie o nominale 100 zł brak folii na awersie (fot. 9). Przyczynš tego błędu jest elektryzowanie się papieru w trakcie procesu nanoszenia folii i w rezultacie sczepienie się jego dwóch arkuszy. Dodatkowo banknot ten nie posiada nadruków wykonanych farbš fluorescencyjnš(fot.10a, 10b). Błšd powstał w wyniku zastosowania farby pozbawionej właœciwoœci fluorescencyjnych. Banknot o nominale 200 złotych. Na powierzchni awersu banknotu widnieje jeden cały hologram i dwa jego kawałki (fot. 11). Banknoty drukowane sš w arkuszach, które po zakończeniu całego cyklu produkcyjnego tnie się na poszczególne sztuki . Błšd ten powstał w czasie nanoszenia hologramu na arkusz z banknotami. Przyczynš mogło być zerwanie taœmy z hologramami. W rezultacie hologramy z zerwanej taœmy przylgnęły do arkusza w nieprzewidzianym do tego miejscu. Po pocięciu arkusza na przedmiotowym banknocie znalazł się jeden cały hologram i dwa kawałki pochodzšce z innych banknotów. Banknot o nominale 50 złotych. Banknot ten ma nieforemny kształt. Brakuje prawej górnej częœci banknotu, a prawa dolna częœć jest wydłużona o pasek kontroli nasycenia i pasowania kolorów (fot. 12). Wada powstała w czasie cięcia na gilotynie zagiętego arkusza. Po przycięciu i rozłożeniu powstał banknot o nieforemnych wymiarach (fot. 13). Nie zawsze brak któregokolwiek elementu na banknocie lub ewidentne pomyłki w druku dyskwalifikujš go jako pienišdz. Drobne niedoróbki, pomyłki lub nawet użycie innych niż we wzorcu kolorów farb drukarskich nie majš wpływu na autentycznoœć banknotów.