Podczas procesu drukowania dochodzi do powstawania różnych zjawisk towarzyszących, często przysparzających wielu problemów i uniemożliwiających wysokojakościowy druk. Najczęściej są one powodowane niewłaściwymi parametrami stosowanych farb i roztworu zwilżającego, a także wadliwą jakością papieru. Problemy mogą powodować również nieprawidłowa regulacja mechanizmów maszyny, specyficzna charakterystyka powierzchni obciągu i formy drukowej. Ponieważ wszystkie biorące udział w drukowaniu elementy wzajemnie na siebie oddziaływają, muszą być również do siebie właściwie dobrane. Część problemów można przewidzieć, wykonując odpowiednie badania i podjąć odpowiednie środki zaradcze.
Specyfiką drukowania offsetowego jest fakt, że poza farbą stosuje się również roztwór zwilżający. Farba i roztwór muszą tworzyć swoistą równowagę, aby zapewnić prawidłowy przebieg procesu drukowania.
Farba ma charakter hydrofobowy, jednak w trakcie drukowania przyjmuje nieznaczną część roztworu, tworząc z nim stabilną emulsję. Jeśli stopień przyjęcia wody przekroczy określoną granicę i zwiększy się, to następuje nadmierne emulgowanie, które zaburza prawidłową jakość druku.
Wpływa to na zmianę właściwości optycznych farby, powodując jej rozjaśnienie. Jest jednak również przyczyną zaburzenia jej właściwości reologicznych.
Zemulgowana farba nie jest w stanie prawidłowo rozdzielać się podczas przenoszenia jej z zespołu farbowego na podłoże i wykazuje tendencję do ześlizgiwania się z wałków. Może również powodować zabijanie partii rastrowych obrazu drukowego i przechodzenie na miejsca niedrukujące formy, a tym samym jej tonowanie.
Druk wykonany przy zastosowaniu takich farb utrwala się niewłaściwie na podłożu, czas jego schnięcia znacznie się wydłuża, warstwa farby wykazuje tendencję do rozmazywania się, a druki w stosie mogą powodować odciąganie. Jeśli farba nadmiernie zemulguje, to powoduje osłabienie kolorystyczne rysunku i zmniejszenie nasycenia barwnego, a pierwszą reakcją maszynisty jest na ogół zwiększenie jej nadawania. Nie przynosi to jednak pożądanych efektów, ponieważ farba w dalszym ciągu będzie przyjmować roztwór zwilżający i emulgować.
Przyczyną nadmiernego emulgowania farby są na ogół niewłaściwe parametry roztworu zwilżającego i farby. Dlatego do przygotowania roztworu należy stosować starannie dobrane dodatki, ustalające i stabilizujące napięcie powierzchniowe oraz wartość pH mieszanki. Im wyższa jest kwasowość roztworu, tym większą skłonność do emulgo-wania wykazują farby.
Skłonność do przechodzenia do roztworu zwilżającego wykazują również farby, które zostały nadmiernie rozrzedzone lub zawierają zbyt mało spoiwa.
Nadmierne emulgowanie może być też w niektórych przypadkach spowodowane specyfiką drukowanych motywów. Jeśli na podłożu znajdują się obszary o niewielkim stopniu krycia farbą, to zaburzona równowaga farbowo-wodna i nadmierna ilość podawanego roztworu mogą spowodować emulgowanie. W takim wypadku należy na arkuszu poza marginesem druku zastosować dodatkowe miejsca, które farbę będą pobierać.
Nadmiernie zemulgowana farba nie nadaje się do drukowania. Należy wyjąć ją z kałamarza i zastąpić nową.
Ewa Rajnsz
