Przemysł poligraficzny a ochrona œrodowiska w Unii Europejskiej

6 gru 2016 14:41

W zwišzku z trwajšcym procesem przygotowawczym Polski do członkostwa w Unii Europejskiej każda z branż stara się wyjaœnić uwarunkowania, jakie wynikajš z dostosowywania się do wymagań unijnych. Sprawa ta jest również przedmiotem zainteresowania krajowego przemysłu poligraficznego. Problem podejmowany jest na licznych spotkaniach, sympozjach i konferencjach. Jest wiele pytań i wštpliwoœci, sš również obawy o przyszłoœć ze strony właœcicieli firm poligraficznych. W różny sposób pozyskiwane sš informacje w tej istotnej sprawie. Zbliża się termin przystšpienia Polski do Unii Europejskiej, chociaż dotychczas nie ustalono dokładnej daty. Roœnie również nasza wiedza na temat członkostwa. Warto więc jeszcze raz w krótkiej formie zwrócić uwagę na najistotniejsze elementy wiedzy o obowišzujšcych w Unii Europejskiej wymaganiach, zwłaszcza w obszarze ochrony œrodowiska. Z całš pewnoœciš i dla poligrafii ten obszar jest najważniejszy. Podstawowe akty prawne w Unii Europejskiej to: Rozporzšdzenia Đ najważniejsze akty prawne, wišżšce dla krajów członkowskich bez potrzeby przekształcania w prawo krajowe. Dyrektywy Đ zobowišzujš państwa członkowskie do dokonania zmian w prawie krajowym (w celu osišgnięcia zgodnoœci). Decyzje Đ dotyczš konkretnych spraw i zakładajš obowišzek podjęcia okreœlonego działania lub nadajš uprawnienia. Zalecenia i opinie Đ nie majš charakteru obligatoryjnego. Dla branży poligraficznej ważne sš następujšce Dyrektywy Unii Europejskiej: 1. Dyrektywy horyzontalne: 98/189/EEC procedura przekazywania norm i przepisów technicznych 85/374/EEC dyrektywa o odpowiedzialnoœci za wadliwe wyroby 92/59/EEC dyrektywa o ogólnych zasadach bezpieczeństwa wyrobów 2. Dyrektywy dotyczšce ochrony œrodowiska: 1999/13/EC (lotne zwišzki organiczne) 1834/93/EEC (EMAS, zarzšdzanie œrodowiskowe) 96/61/EC (zapobieganie zanieczyszczeniom i ich ograniczanie) pozostałe: Legislacja dotyczšca odpadów: 5/442/EEC, 78/319/EEC: o odpadach niebezpiecznych, 91/156/EC, 91/689/EC, 94/62/EC: o opakowaniach i odpadach opakowaniowych. Legislacja dotyczšca zanieczyszczeń wody: 76/464/EEC, 80/68/EEC. Legislacja dotyczšca zanieczyszczeń powietrza: 80/110/EEC, 84/360/EEC Bardzo istotna jest Dyrektywa 96/61 EC. Zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich ograniczanie (IPPC); obejmuje ona powietrze, wodę powierzchni ziemi, odpady stałe i hałas. Zanieczyszczenia wszystkich komponentów œrodowiska muszš być zminimalizowane. Zapobieganie oznacza, że zanieczyszczenia muszš być redukowane u Ÿródła. Wymagane jest minimalizowanie zużycia energii i surowców, zapobieganie awariom przemysłowym oraz stosowanie najlepszych dostępnych technik (BAT Đ Best Available Techniques). Europejski przemysł poligraficzny to wg danych INTERGRAFU (Międzynarodowej Konfederacji Przemysłu Poligraficznego): Ľ 80 000 firm Ľ 962 000 zatrudnionych pracowników Ľ 73 mld euro obrotów Ľ 85% stanowiš małe przedsiębiorstwa zatrudniajšce poniżej 20 osób. Podana liczba firm nie obejmuje działalnoœci poligraficznej prowadzonej samodzielnie przez różne instytucje (biura, banki itp.) posługujšce się sprzętem poligraficznym i wykonujšce usługi na własne potrzeby. Szacuje się, że łšcznie może to stanowić nawet 200 tys. firm z zatrudnieniem przekraczajšcym 1 mld osób. Przemysł poligraficzny wytwarza szacunkowo: Ľ ok. 250 kiloton odpadów niebezpiecznych (wywoływacze i utrwalacze ok. 35%, farby i rozpuszczalniki ok. 20%, szmaty do czyszczenia ok. 40%, inne ok. 5%); Ľ ok. 80 kiloton nieutylizowanych odpadów zwykłych (film fotograficzny i papier ok. 15%, folia aluminiowa i folie z tworzyw sztucznych ok. 80%, inne ok. 5%); Ľ ok. 3800 kiloton utylizowanych odpadów zwykłych (papier i tektura ok. 98%, aluminium Đ offsetowe formy drukowe Đ ok. 2%). Maszyny i urzšdzenia poligraficzne, w których używane sš rozpuszczalniki organiczne w iloœci nie przekraczajšcej 150 kg na godzinę lub ponad 200 ton w skali rocznej, będš podlegać procedurom dopuszczenia do eksploatacji na mocy Dyrektywy 96/61/EC (IPPC). Dla nowych instalacji obowišzuje ona w Unii Europejskiej od 30 paŸdziernika 1999 r. Instalacja i obiekty istniejšce muszš uzyskać pozwolenia do 30 paŸdziernika 2007 r. Polska uzyskała 3-letniš prolongatę (do roku 2010). Najlepsze dostępne techniki (BAT) dla przemysłu poligraficznego zostały opracowane i opublikowane w raporcie INTERGRAFU pt: ăPoligrafia a ochrona œrodowiskaÓ. Informacje zawarte w tym opracowaniu zalecane sš do stosowania przez wszystkie zakłady poligraficzne oraz organy kompetentne w krajach Unii Europejskiej. Celem nadrzędnym jest współdziałanie na rzecz poprawy ochrony œrodowiska. Praktyczne doœwiadczenia uzyskane przy wykorzystaniu dokumentu BAT przez europejski przemysł poligraficzny w okresie przejœciowym zostanš przedstawione w oficjalnym dokumencie BREF (Best available techniques REFerence document) dla przemysłu poligraficznego, przewidzianym do opublikowania w 2002 roku. W tym miejscu z przyjemnoœciš można poinformować wszystkich zainteresowanych że opracowanie INTERGRAFU pt.: ăPoligrafia a ochrona œrodowiskaÓ po uzyskaniu zgody przez Polskš Izbę Druku zostało przetłumaczone i jest udostępnione w pełnym zakresie wszystkim zainteresowanym. Należy wyrazić życzenie, aby opracowanie INTERGRAFU było dokumentem znanym i wykorzystanym zgodnie z jego przeznaczeniem tam, gdzie prowadzona jest jakakolwiek działalnoœć poligraficzna. Aby bez obaw widzieć swojš firmę w warunkach Unii Europejskiej, należy dšżyć przede wszystkim do uzyskania certyfikatu œrodowiskowego (ISO 14001). Drukarnia posiadajšca system zarzšdzania œrodowiskowego jest mile widziana w Unii Europejskiej, a jej działalnoœć jest przyjazna œrodowisku. JH