Kilkakrotnie już na naszych łamach pisaliśmy o potrzebie stworzenia raportu na temat polskiego rynku poligraficznego. Mówił o tym m.in. Jacek Kuśmierczyk, kanclerz Polskiego Bractwa Kawalerów Gutenberga i prezes firmy Grafikus, w wywiadzie dla „Poligrafiki” (nr 11/2009): „Posiadanie neutralnego kompendium wiedzy o naszej branży jest bardzo potrzebne do planowania pojedynczych inwestycji czy wręcz strategii rozwoju zarówno poszczególnych przedsiębiorstw, jak i całych sektorów.” Dotychczas powstawały jedynie wyrywkowe opracowania, natomiast nie było jednego kompletnego, aktualnego studium.
Obecnie szanse na powstanie takiego dokumentu wzrosły, ponieważ w jego przygotowanie zaangażowała się firma KPMG, która działając od 20 lat na polskim rynku świadczy usługi audytorskie i doradcze zarówno dla międzynarodowych korporacji, jak i firm polskich. We współpracy z Polskim Bractwem Kawalerów Gutenberga i organizacjami branżowymi: Polską Izbą Druku, Sekcją Poligrafów SIMP, Zrzeszeniem Polskich Fleksografów, Polską Izbą Opakowań, Izbą Wydawców Prasy i Polską Izbą Książki, a także Instytutem Mechaniki i Poligrafii PW przeprowadzi ona pierwsze tak obszerne badanie sektora poligraficznego w Polsce. Wsparcie dla prac badawczych zaoferowała też prasa branżowa: Poligrafika i „Świat Druku”. Wyniki badań mają być zaprezentowane podczas przyszłorocznych targów Poligrafia.
Podstawę badania stanowią szczegółowe ankiety skierowane do firm oraz szkół poligraficznych. W ankietach adresowanych do firm znalazły się m.in. pytania o: ocenę obecnej sytuacji na rynku poligraficznym w Polsce oraz sytuacji firmy, udział poszczególnych rodzajów działalności w strukturze przychodów, sprzedaż produktów i usług za granicą, formy finansowania inwestycji. Przedstawiciele firm będą też pytani o to, w jakim stopniu odczuli skutki kryzysu i czy podejmowali w związku z tym środki zaradcze, jaki jest obecny procent wykorzystania mocy produkcyjnych i jak – wg nich – może się to zmienić w ciągu najbliższych 3 lat, co najbardziej utrudnia prowadzenie działalności na polskim rynku poligraficznym. Kolejnym punktem ankiety jest prośba o ocenę polskiego sektora poligraficznego pod kątem: jakości usług, czasowości realizacji zleceń, bogactwa oferty, doświadczonej kadry, nowoczesnego sprzętu, wysokości cen, wielkości rynku zbytu oraz dostępności kooperantów. Kolejny blok pytań dotyczy przyszłości zarówno danej firmy, jak i całego sektora w perspektywie do roku 2013; ankietowani proszeni są m.in. o odpowiedź: jakie są ich przewidywania co do sytuacji finansowej firmy w tym okresie, jakie mają plany (np. zwiększenie zatrudnienia, inwestycje, wzbogacenie oferty, poszukiwanie rynków zbytu poza Polską), a także: czy w dalszym ciągu będzie rosła liczba podmiotów w branży, czy rozwój cyfrowych nośników informacji wpłynie na zahamowanie rozwoju polskiego sektora poligraficznego oraz czy wzrośnie rentowność branży?
Ankietę kończą pytania o poziom kształcenia w szkołach i na kierunkach poligraficznych w Polsce oraz o ewentualną współpracę danej firmy ze szkołą lub uczelnią.
Z kolei ankieta dla szkół zawiera m.in. pytania o: liczbę uczniów w danym roku szkolnym, czy szkoła śledzi losy absolwentów i jaki ich procent corocznie podejmuje pracę w branży, czy najlepsi kontynuują edukację poligraficzną oraz o współpracę z firmami poligraficznymi, a także ocenę perspektyw szkolnictwa poligraficznego w ciągu 3-5 lat.
Na podstawie odpowiedzi uzyskanych od ankietowanych i uzupełnionych wywiadami z wytypowanymi osobami, a także danymi dotyczącymi nakładów i wyników przemysłu pochodzącymi z badań GUS, NBP oraz Eurostatu ma powstać raport o polskim rynku poligraficznym. Będzie on obejmował ogólną charakterystykę polskiej gospodarki i na jej tle – rynku poligraficznego w Polsce (wielkość produkcji wg rodzajów i stosowanych technologii, liczba podmiotów, zatrudnienie, eksport i import produkcji poligraficznej, inwestycje 2000-2010, pomoc publiczna/wykorzystanie środków UE, zagrożenia dla branży). Następnie zostanie scharakteryzowana wybrana grupa przedsiębiorstw poligraficznych (na podstawie ankiet i wywiadów) pod kątem inwestycji, finansów i innych kluczowych wskaźników. Kolejną omawianą grupą będą dostawcy maszyn i urządzeń, papieru, płyt, farb i innych materiałów eksploatacyjnych (na podstawie danych dotyczących sprzedaży oraz ewentualnych ankiet i wywiadów). Oddzielna część raportu zostanie poświęcona szkolnictwu; znajdą się w niej m.in. takie dane jak liczba szkół, liczba uczniów i studentów, kierunki rozwoju szkolnictwa do roku 2020 (na podstawie danych organizacji branżowych oraz ankiet). Raport zakończy prognoza dla rynku poligraficznego na najbliższe 10-lecie; podstawą jej sporządzenia będą ankiety i wywiady z ekspertami, konsultantami, wykładowcami, nauczycielami oraz przedstawicielami dostawców i drukarń.
Należy podkreślić, że zakres pytań zawartych w ankietach oraz zawartość merytoryczna raportu stanowią jeszcze obecnie przedmiot szeroko zakrojonych konsultacji.
Według informacji firmy KPMG, podobnych dobrze opracowanych raportów doczekały się rynki poligraficzne USA, Niemiec i W. Brytanii. Polska ma szansę do nich dołączyć.
Oprac. IZ
