Typografia w świecie mediów
6 gru 2016 14:56

Konferencja pod takim tytułem zorganizowana przez IT Media zgromadziła w sali Multikina Imielin kilkudziesięciu uczestników zainteresowanych kierunkami rozwoju typografii, jej zastosowań i specyfiki w Internecie, filmie, telewizji oraz urządzeniach reprezentujących współczesne technologie. W inauguracyjnym wystąpieniu gość konferencji, dr Katarzyna Kłosińska, językoznawca z UW, interesująco mówiła na temat mody w języku, przedstawiając przykłady stosowania (często dalekie od logiki) modnych wyrazów takich jak projekt, filozofia czy klinika. Moda powoduje nadmierną częstotliwość ich używania i skutkuje rozmywaniem się ich znaczenia, tworzeniem w związku z tym tekstów pozbawionych sensu oraz ubożeniem słownictwa. Pierwszy wykład wygłosił dr Tomasz Wełna – absolwent Wydziału Grafiki ASP w Krakowie, twórca kroju pisma Apolonia oraz centrum polskich krojów pisma www.polskalitera.pl, zajmujący się projektowaniem krojów pism, kaligrafią, grafiką projektową i artystyczną. W prezentacji pt. „Harmonia czerni i bieli. Sztuka proporcji i kompozycji” starał się przewrotnie udowodnić, że należy poznać zasady, aby nauczyć się je przełamywać. Wychodząc od definicji znanego grafika Leona Urbańskiego, w myśl której typografia jest sztuką proporcji tłumaczył, jak przekroczyć granice tekstu i litery, aby typografia stała się obrazem. Według prelegenta typografia jest kształtowaniem obrazu za pomocą krojów pisma, co pokazywał na licznych przykładach. Jego zdaniem druk nieco ograniczył możliwości kształtowania obrazu w porównaniu z pismem ręcznym. Tomasz Wełna demonstrował, jak przełamując zasady dotyczące światła (międzyliterowego, interlinii) i rytmu (liter w wyrazie, wyrazów w wierszu, wierszy w akapicie) czy stosując zestawienia szarości i koloru (grube i cienkie litery, tzw. kontra), można tworzyć kompozycje typograficzne. W typografii można też wykorzystywać zasady znane z kompozycji malarskich; światy typografii i malarstwa łączą się. Prelegent zakończył swoje wystąpienie pytaniami: Czy typografowie w dawnym rozumieniu jeszcze istnieją? Czy jesteśmy w stanie zobaczyć literę? I wreszcie: czy typografia stała się obecnie częścią innych dziedzin, wciągnięta w wir mediów? Na to ostatnie pytanie można było szukać odpowiedzi w kolejnych wystąpieniach, zwłaszcza w wykładzie Macieja Przepióry, trenera IT Media zajmującego się typografią, głównie komputerową, i projektowaniem publikacji, a także programowaniem wtyczek do oprogramowania Adobe i nowych technologii. Tematem jego wykładu była typografia mobilna, czyli stosowana w urządzeniach przenośnych – telefonach komórkowych, tabletach, czytnikach książek elektronicznych – które są coraz powszechniej używane. Jak stwierdził prelegent, urządzenia mobilne stają się obecnie medium tekstu, a dla typografa są trudnym wyzwaniem. Mówił o zaletach i wadach ekranów tychże urządzeń (są ich dwa rodzaje: jedne świecą, drugie odbijają światło jak Kindle) oraz wyjaśniał, jak radzić sobie z ograniczeniami ekranu i sprawić, by tekst był czytelny (podstawowym wymogiem jest jasność i czytelność przekazu), a także jak wybrać krój dla urządzeń mobilnych oraz e-booków: ważne są grubość kreski, wydłużenia górne i dolne, duże „oka” liter oraz rozróżnialność znaków. Macieja Przepióra przytaczał też przykłady krojów specjalnie zaprojektowanych dla urządzeń mobilnych jak Droid czy Roboto, natomiast na potrzeby stron internetowych stworzono tzw. webfonty. Dr Daria Rzepiela podjęła natomiast temat typograficznych wyzwań w przestrzeni publicznej. Prelegentka zajmuje się sztuką przestrzeni, podejmuje interdyscyplinarne działania w obszarze projektowania, sztuki i nauki. W swoim wystąpieniu omawiała m.in. zagadnienia zróżnicowanych strategii typografii w przestrzeni publicznej, a także współistnienia nowych technologii i typografii w tejże przestrzeni. Wykład został zilustrowany wieloma przykładami wkomponowania typografii w architekturę. O typografii w filmie oraz animacji 2 i 3D mówił Marcin Fischer, reżyser filmowy, montażysta i scenarzysta. Przywołał pojęcie „typografii w ruchu” jako nowego, specyficznego kierunku sztuki użytkowej, powstałego na przecięciu typografii, filmu, animacji, designu i fotografii. Poligrafika była jednym z patronów medialnych konferencji. IZ