Temu zagadnieniu były poświęcone 16. Poligraficzne Konfrontacje zorganizowane 18 czerwca tradycyjnie w salach Wydziału Inżynierii Produkcji PW przez Stowarzyszenie Absolwentów Instytutu Poligrafii PW. Uczestnikami byli głównie przedstawiciele branży związani z drukiem zwojowym oraz studenci uczelni poligraficznych.
Autorem pierwszej prezentacji zatytułowanej „Wady papierów zwojowych uniemożliwiające ich zadrukowanie lub obniżające jakość druku” był Janusz Kosiński z firmy Stora Enso Polska. Tytułem wprowadzenia w tematykę przedstawił w skrócie historię papieru i najważniejsze związane z nią daty oraz proces produkcji papieru podkreślając, że na każdym jego etapie mogą powstawać wady papieru. Z badań instytutu Fogra wynika, że powodują one 0,17% wadliwej produkcji stwierdzonej u klienta, brak natomiast metod, które pozwoliłyby wychwycić je już u producen-ta. Powody to przede wszystkim skala produkcji oraz prędkość maszyn papierniczych osiągająca 120-160 km/h. Liczba błędów zwiększa się też w związku z rozwojem technologii drukowania, któremu dotrzymuje kroku produkcja papiernicza. Janusz Kosiński zaprezentował – po raz pierwszy na forum publicznym, jak zaznaczył – listę kodów reklamacyjnych stosowaną w firmie Stora Enso przy identyfikacji i rozwiązywaniu problemów zgłaszanych przez klientów. W przypadku reklamacji bowiem, co podkreślał prelegent, bardzo istotne jest prawidłowe zdefiniowanie błędu przez drukarza bądż użytkownika, z czym są trudności wynikające często z nieprawidłowego tłumaczenia terminologii angielskiej na język polski. Błędy mogą być typu: administracyjnego (przy składaniu zamówienia), związane z wykończeniem papieru, jego właściwościami jakościowymi, błędy mechaniczne, błędy występujące podczas drukowania, uszkodzenia transportowe oraz wady powleczenia etylenem (w przypadku kartonów opakowaniowych). Następnie J. Kosiński omówił wady papieru w zwojach i arkuszach oraz różne problemy pojawiające się w poszczególnych technikach drukowania: rotograwiura, coldset i heatset – tę ostatnią określił jako najbardziej wymagającą. Scharakteryzował takie właściwości papieru jak drukowność i zadrukowalność oraz trudności pojawiające się podczas zadrukowywania różnych rodzajów papierów powlekanych i niepowlekanych. Zwrócił uwagę na ostatnio występującą tendencję do stosowania papieru gorszej jakości (np. ulepszonego gazetowego) do różnych produktów, co zmienia logistykę druku i również powoduje problemy. Ponownie powołał się na dane Fogry, wg których przyczynami reklamacji są: w 1/3 przypadków czynnik ludzki, w 1/3 maszyna drukująca i w 1/3 materiały (prócz papieru także farba, roztwór nawilżający czy materiały introligatorskie). Następnie szczegółowo wymienił wady papieru uniemożliwiające drukowanie lub pogarszające jakość druku (m.in.: nieprawidłowy odcień czy nieprzezroczystość, dwustronność, sztywność, zanieczyszczenia, sklejenie warstw, błędy powleczenia) ilustrując je zdjęciami, niejednokrotnie unikalnymi.
Stefan Jakucewicz reprezentujący firmę Map Polska omówił wpływ warunków klimatycznych na właściwości papierów zwojowych zadrukowywanych techniką offsetową zwracając uwagę na fakt, że papiery zwojowe wymagają innych warunków stosowania i klimatyzowania niż arkuszowe. Zalecana wilgotność względna dla papierów offsetowych do druku heatsetowego to 35-45%, coldsetowego 40-50%, a dla wklęsłodruku zwojowego 30-35%. Następnie prelegent wymienił produkty drukowania zwojowego i scharakteryzował czas klimatyzacji temperaturowej papieru w zwojach. Podkreślił, że papier szybko się oziębia, natomiast długo trwa jego powrót do temperatury wyjściowej, stąd problemy w druku zwłaszcza po transporcie papieru zimą. Omówił też przyrządy do mierzenia wilgotności i temperatury w zwoju oraz warunki magazynowania papieru zwojowego. Z kolei scharakteryzował takie wady jak pękanie papieru, pęcherze, pofalowanie bloku książki i samego papieru. Zajął się też problemem elektryczności statycznej występującej zwłaszcza w przypadku papierów przesuszonych.
Kolejnym tematem wystąpienia prelegenta było pylenie w drukowaniu offsetowym zwojowym. S. Jakucewicz stwierdził, że pylą głównie papiery produkowane z celulozy krótkowłóknistej; przedstawił wpływ wilgotności bezwzględnej i względnej na pylenie oraz rodzaje pyłów (z włókien, pigmentów oraz brzegowy przy cięciu tamboru na zwoje) i ich wpływ na proces drukowania.
Jan Brzozowski z firmy Papyrus Sp. z o.o. zajął się trzema zjawiskami – jak to określił – paranormalnymi (ponieważ trudno precyzyjnie ustalić ich przyczyny), czyli ghostingiem, lintingiem i blisteringiem. Ghosting mechaniczny występujący w drukowaniu offsetowym zwojowym drukarze uważają za wadę papieru, choć w rzeczywistości tak nie jest. Na ogół z tym zjawiskiem mamy do czynienia przy druku zwojowym dwustronnym na papierach powlekanych. Zależy m.in. od układu drukującego, czyli wzajemnego położenia cylindrów drukującego i gumowego (farba blokuje przyjmowanie farby po stronie przeciwnej powodując zmniejszenie punktów rastrowych). Prelegent omówił sposoby eliminacji tego zjawiska po wcześniejszym zdefiniowaniu jego przyczyn.
Linting daje objawy podobne do klasycznego pylenia bądź zeszklenia (zwanego też lustrzeniem) i może być spowodowany błędem drukarza albo wadą papieru. Jest zjawiskiem pośrednim pomiędzy pyleniem a pickingiem. Częstą jego przyczyną – o czym drukarze nie zawsze wiedzą – jest rozkład płynu nawilżającego powodujący wymywanie warstwy kredowej z papieru. Linting niezauważony i nieusunięty w porę może się zestalić na maszynie, a wówczas trudno się go pozbyć. J. Brzozowski omówił możliwe sposoby jego eliminacji.
Blistering, często mylony z delaminacją, również może stanowić wadę druku albo papieru. Jest to oddzielenie powleczenia od warstwy bazowej na ograniczonej powierzchni bez przerwania ciągłości powłoki. W odróżnieniu od delaminacji występującej w druku offsetowym arkuszowym, zwykle na jednej stronie, blistering pojawia się w druku offsetowym zwojowym dwustronnym na papierach powlekanych, na ogół po obydwu stronach. Prelegent przedstawił zależność blisteringu od temperatury suszenia i wilgotności papieru oraz sposoby eliminacji zjawiska.
Konfrontacje kończyło wystąpienie S. Jakucewicza poświęcone przebijaniu farby i prześwitywaniu w zwojowym druku offsetowym. Z przebijaniem mamy do czynienia, gdy obraz wydrukowany na jednej stronie jest widoczny (przebija) w części lub całości na stronie odwrotnej. Zjawisko to jest trudne do odróżnienia od prześwitywania, gdyż często występują jednocześnie. Jedną z przyczyn jest stosowanie niskogramaturowych papierów (głównie niepowlekanych) o dużej porowatości, która zwiększa chłonność papieru. Może też być spowodowane przez farbę o zbyt niskiej lepkości. Na ogół zdarza się przy połączeniu obu wymienionych elementów: papieru i farby.
Prześwitywanie zdarza się wtedy, gdy w druku dwustronnym obraz ze strony spodniej jest widoczny na stronie wierzchniej. Powód to zwykle zbyt niska nieprzezroczystość drukowa papieru. Zjawisko to może występować w każdej technice drukowania. Prelegent podał wymagane wartości procentowe nieprzezroczystości drukowej zależnie od rodzaju druku i papieru. Zaprezentował też wiele zdjęć ilustrujących przykłady przebijania i przeświecania.
Poligrafika była jednym z patronów medialnych Konfrontacji. IZ
