Ograniczaj, używaj ponownie, odzyskuj – te trzy słowa są synonimem praktyk ekologicznych. Wiele firm ma szansę na poprawę ochrony środowiska poprzez recykling i zmniejszenie zużycia surowców naturalnych. Druk nie jest tu wyjątkiem, choć sprowadza się głównie do problemu kosztów i wygody.
Chociaż wiele punktów druku (PSP) oraz dostawców wykazuje zainteresowanie odnawialnym rozwojem, to istnieje kilka przeszkód na drodze do powszechnego zaakceptowania go przez rynek.
Główną przeszkodą jest tu koszt. Użytkownicy, klienci i PSP popierają opcje „zielone”, ale priorytet ten jest wtórny wobec ceny. Najczęściej decyzja w sprawie dyspozycji zużytych mediów pozostawiana jest klientowi. Wielu dużych producentów drukarek działa na rzecz poprawy ich wizerunku odnośnie do ochrony środowiska i potrzebują w tym celu odpowiednich partnerów. Dostawcy druku robią wszystko, co mogą, aby się dopasować do tego trendu. Obejmuje to stosowanie bardziej przyjaznych dla środowiska tuszy, mediów i procesów drukowania, ale także dotyczy sposobu dyspozycji grafiki po tym, jak zostanie wykorzystana.
W zależności od determinacji PSP i wymagań klienta w zakresie ochrony środowiska istnieje wiele działań prowadzących do odnawialnego rozwoju. Oprócz korzystania z ekologicznych materiałów i procesów, PSP pomagają w edukacji klientów i pracowników na temat najlepszych praktyk przyczyniających się do ochrony środowiska. Realizują one również programy w swoich placówkach w celu zachęcania do recyklingu. Ponadto programy zarządzania łańcuchem dostaw pomagają PSP w zdobyciu certyfikatów potwierdzających ważność ich oświadczeń o odpowiedzialności za środowisko naturalne.
Media mają znaczenie
Zarówno tusz rozpuszczalnikowy, jak i folia z polichlorku winylu (PVC) są szkodliwe dla środowiska naturalnego. Wielu klientów szuka wolnych od PVC mediów alternatywnych, aby rozpocząć programy odnawialne.
Ultraflex Systems, Inc. oferuje podlegające biodegradacji PVC o nazwie handlowej BioFlex. Na składowisku węgiel i wodór z tworzywa BioFlex są częściowo zużywane przez organizmy biomasy oraz częściowo uwalniane jako metan w procesie fermentacji. Na dobrze zarządzanych wysypiskach metan ten jest zbierany i wykorzystywany następnie jako paliwo.
Chlor z materiału BioFlex jest częściowo zużywany i częściowo zamieniany na rozpuszczalny chlorek, który jako nawóz pozwala na szybsze wiązanie przez rośliny azotu dostępnego w glebie.
Wysokiej gęstości polietylen (HDPE) jest coraz częstszą alter-natywą dla PVC. Firma HP oferuje wzmocniony banner z tego materiału (HP HDPE Reinforced Banner) podlegający recyklingowi.
Materiał ten zaprojektowano jako alternatywę dla mediów PVC typu scrim banner. Oferuje on wytrzymałość scrim banneru z PVC o gramaturze 450 g/m2 posiadając gramaturę jedynie 190 g/m2. Badania przeprowadzone przez HP wykazują, że różnica gramatur jest kluczowym powodem, dla którego przy produkcji HDPE wydziela się tylko jedna trzecia ilości dwutlenku węgla w stosunku do bannerów na bazie PVC.
Producenci tkanin oferują materiały powstałe na bazie surowców pochodzących z recyklingu. Fisher Tekstylia, Inc. produkuje odnawialne media do druku sublimacyjnego, UV i lateksowego. Tkaniny firmy Enviro-Tex Plus Reclaim są wykonane z przędzy w 100 proc. podlegającej recyklingowi i w 100 proc. pochodzącej z odpadów pokonsumpcyjnych. Przędza ta spełnia wytyczne Federalnej Komisji Handlu dla produktów podlegających recyklingowi.
Redukowanie to kolejny krok podjęty przez producentów mediów. Amerykańska Agencja Ochrony Środowiska (EPA) propaguje redukcję zużycia materiałów, ich ponowne wykorzystanie i recykling. Przykładowo firma Cooley Group przeprojektowała materiał na billboardy oraz zmieniła gramaturę, a tym samym ilości używanego PVC. Gramatura mediów na billboardy zmniejszyła się z 416 g/m2 do 242 g/m2, co ograniczyło ilość emitowanego dwutlenku węgla prawie o 50 proc.
Wykorzystanie mediów ekologicznych jest krokiem we właściwym kierunku, ale kolejny etap, czyli ich recykling po zużyciu stanowi wyzwanie. Brakuje placówek przyjmujących cyfrowo drukowane grafiki. Istnieje duża szansa dla przemysłu, aby wspólnie rozwiązać ten problem.
Ważne jest rozpoczęcie procesu od mediów odnawialnych. Dotychczas wysypiska są jedynym miejscem składowania zużytych produktów i dlatego tak ważna jest biodegradacja tych mediów. Materiały te muszą najpierw istnieć, a dopiero w następnym etapie można stworzyć infrastrukturę do ich recyklingu.
Zamknięty obieg
Infrastruktura do recyklingu w USA nie jest tak silna, jak się wierzy, zauważa Marcia Y. Kinter, wiceprezes stowarzyszenia SGIA (Specialty Graphic Imaging Association) i przewodnicząca SGP. Wyzwaniem jest posiadanie wystarczającej ilości mediów przeznaczonych do recyklingu, aby zainteresować nimi placówki zajmujące się recyklingiem.
HP jest największym orędownikiem odnawialnego rozwoju w przemyśle poligraficznym. Firma oferuje program zwrotu niektórych mediów bazujących na HDPE i PET, przeznaczony specjalnie dla PSP i konsumentów, którzy nie mają niezbędnej ilości zużytych mediów do recyklingu. Akceptowalne do recyklingu media muszą być zadrukowane tuszami lateksowymi lub wodnymi.
Program HP jest skierowany do małych zakładów i dotyczy niedużych partii materiału. Kiedy bowiem pojawiły się na rynku media do recyklingu, szybko okazało się, że choć z zasady podlegały one recyklingowi, w praktyce było bardzo trudno przetwarzać małe ich ilości. Gdy posiada się mniej niż tonę mediów, trudno jest uzyskać zgodę na zwrot ze strony placówki do recyklingu. Dlatego też program HP ma na celu ułatwienie punktom druku i klientom posiadającym niewielkie ilości mediów procesu ich zwrotu do zakładów recyklingu. HP zbiera materiał i przesyła go do firmy recyklingowej w ilościach, które ją interesują.
Wielu producentów i dystrybutorów oferuje nie tylko ekoprzyjazne media – zarówno giętkie ze zwoju, jak i sztywne – do druku wielkoformatowego, ale również program recyklingu mediów.
Aurora Specialty Textiles Group ma program o nazwie FabRecycle, który umożliwia klientom recykling zużytych tkanin z poliestru.
Firma Cooley oferuje program recyklingu swoich produktów na billboardy w celu uniknięcia składowania zużytych mediów na wysypiskach. Program ten działa od kilku lat, ale nie spotyka się z dużym odzewem ze względu na jego koszty i logistykę. Chociaż Cooley przejmuje materiał do recyklingu, to klienci są odpowiedzialni za koszty wysyłki. Aby rozwiązać ten problem, firma jest w końcowej fazie produkcji mediów w 100 proc. wolnych od PVC na billboardy, ogłoszenia oraz plakaty, które będą atrakcyjne dla dużych zakładów recyklingu.
Firma Visual LP Magnetics tworzy produkty w 100 proc. nadające się do recyklingu i zachęca klientów do zwrotu wszystkich zużytych materiałów w celu ponownego przetwarzania. Technologia
ta pozwoliła firmie zrewolucjonizować sposób, w jaki sprzedawcy detaliczni tworzą stale zmieniające się kampanie reklamowe w sklepach. W programie tym nie ma żadnych ograniczeń; Visual Magnetics zabiera z powrotem wszelkie swoje materiały. Po zwrocie 85 proc. masy produktu wykorzystywane jest do produkcji stali dla przemysłu motoryzacyjnego, a pozostałe 15 proc. do produkcji energii elektrycznej. Do tej pory centrum recyklingu w Visual Magnetics odzyskało wystarczające ilości żelaza do produkcji 250 tys. samochodów. Główni dystrybutorzy również odgrywają kluczową rolę w tym ruchu.
Firma Laird Plastics rozpoczęła recykling wyłącznie tworzyw sztucznych. Zebrane materiały są kierowane w miarę możliwości do amerykańskich zakładów, tworząc system zamkniętego obiegu obejmującego zakłady przetwórstwa tworzyw sztucznych, brokerów i producentów sprzętu. Materiały są stale zbierane, sortowane i monitorowane w 53 placówkach należących do Laird. Wyjątkowa pozycja firmy w łańcuchu dostaw pozwala jej zarówno na przekazywanie informacji o potrzebach klientów sektorowi produkcyjnemu, jak i na dystrybucję produktów oraz usług jej partnerów handlowych do indywidualnych klientów. Ten dwukierunkowy przepływ materiałów i informacji stanowi trzon programu recyklingu firmy Laird. Jako dystrybutor szerokiej gamy produktów Laird jest w stanie przetwarzać różnorodne materiały. Pozwala to nie tylko na poprawę recyklingu tworzyw sztucznych, ale także polepsza wizerunek branży tworzyw sztucznych dzięki stworzeniu systemu zamkniętego obiegu, który zwraca zebrany materiał do źródła i tworzy produkty podlegające recyklingowi.
Główne cele
„Zielone” praktyki, szanowane przez wielu, posiadają również negatywną konotację. Dlatego edukacja jest tu tak ważna. Dostawcy mediów powinni kształcić PSP, które z kolei powinny się dzielić swoim doświadczeniem, co powinno owocować przyjaznymi dla środowiska naturalnego decyzjami podejmowanymi przez klientów zlecających druk. Zarówno osoby indywidualne, jak i firmy proszą o podlegające recyklingowi media i żądanie to jest spełniane. Jednak wielu z nich nie jest w stanie stworzyć programów odbioru zużytych materiałów drukowanych. W tej sytuacji klienci muszą wdrożyć własny program recyklingu.
Goddard z HP przyznaje się do trudności, jeśli chodzi o recykling mediów przyjaznych dla środowiska. HP posiada udany program zwrotu wkładów do tuszy. Gdy wyjmujemy kasetę z drukarki i zastanawiamy się, co z nią zrobić, na pudełku nowego tuszu znajdujemy informację o opcji recyklingu. W przypadku podłoży nie jest to możliwe. Edukacja PSP na temat, gdzie odsyłać zużyte media, stanowi wyzwanie. Recykling mediów nie przynosi takich samych korzyści, jak program zwrotu zużytych wkładów do tuszy, a więc musi być komunikowany na różne sposoby. Wydrukowane podłoża często podlegają recyklingowi po miesiącach od ich zadrukowania i zainstalowaniu nierzadko w znacznej odległości od punktu druku, który je wyprodukował.
Duże firmy z wieloma placówkami rozsianymi po całym kraju muszą znaleźć sposób na rozpowszechnianie informacji w całej organizacji. HP opracowała program pozwalający PSP na dołączenie informacji dotyczących sposobu recyklingu, gdy wysyła bannery. Przesyłki posiadają ulotki z internetowym linkiem, więc odbiorcy wiedzą, że bannery wysłane nawet do 200 miejsc podlegają zwrotowi.
Warto pamiętać, że programy zwrotu są trudne w realizacji i kosztowne. Stanowią one w dalszym ciągu rzadkość, chyba że posiada się sieci dystrybucji i infrastrukturę w całym kraju tak jak w przypadku firm HP czy DuPont. Jest to duże przedsięwzięcie finansowe wymagające zbudowania silnego programu.
Koszty i problemy z recyklingiem nie powinny zniechęcać zainteresowanych stron do szukania dostępnych opcji. Zrozumienie, że program zwrotu nie może być uruchomiony w ciągu jednej nocy, jest niezbędnym pierwszym krokiem w kierunku praktyki przyjaznego dla środowiska procesu.
Odnawialny „zielony” druk
Zarządzanie łańcuchem dostaw jest okazją dla PSP do włączenia się w program zrównoważonego rozwoju. SGP jest organizacją wspierającą i promującą udział w światowym ruchu zmierzającym do zmniejszania negatywnego wpływu na środowisko i zwiększania społecznej odpowiedzialności przemysłu poligraficznego przez wprowadzenie trwałych „zielonych” praktyk.
SGP uznaje odnawialne praktyki biznesowe za przewodnie zasady zmierzające do zapewnienia stabilności i wzrostu biznesów. Firmy stają się certyfikowanymi przez SGP placówkami dzięki spełnieniu określonych kryteriów. Lista certyfikowanych placówek jest powszechnie dostępna dla firm i osób fizycznych zamawiających druk, aby zidentyfikować certyfikowane firmy na ich terenie i pomóc w skontaktowaniu się z nimi. Certyfikowane przez SGP drukarnie stają się częścią zorganizowanego ruchu na rzecz odnawialnego rozwoju, prowadzącego do możliwości tworzenia „zielonych” mediów i technologii druku. Umożliwiają tym samym rozpoczęcie dyskusji z istniejącymi i potencjalnymi klientami, którzy cenią sobie ekologicznych dostawców.
Odnawialny rozwój to nośny temat, który nabiera znaczenia w sytuacji, gdy kraje uprzemysłowione wychodzą z recesji. Dla PSP ważne jest szukanie ekologicznych alternatyw dla popularnych mediów. Dostępne już na rynku media pochodzą od wielu znanych dostawców i producentów.
Punkty druku powinny mieć znajomość lokalnych zakładów recyklingu w celu określenia rodzajów materiałów, które one przyjmują. Wszystko, co nie może być poddane recyklingowi na wysypiskach komunalnych, może być recyklowane na alternatywnych, prywatnych wysypiskach.
Dostawcy mediów są doskonałym źródłem dodatkowych informacji na temat praktyk odnawialnego rozwoju. Ponadto organizacje takie jak SGP wydające certyfikacje odnawialnej działalności są kolejną dobrą opcją. Nasz udział w ochronie środowiska może być realizowany poprzez recykling i zmniejszenie zużycia surowców w różnych gałęziach przemysłu.
Na podstawie „Digital Output” nr 5/2011 opracował TG
