Tytuł nawiązuje do słów niemieckiej autorki Niny George „Czytanie czyni zuchwałym”, które były mottem przewodnim tegorocznej edycji Targów. Po jej zakończeniu można z przekonaniem stwierdzić, że w naszym kraju książkowych zuchwalców wciąż przybywa.
Choć według badań GUS w 2014 roku w polskim gospodarstwie domowym wydano przeciętnie 20,88 zł na kupno książek (o 5 proc. mniej niż rok wcześniej), a czytelnictwo wciąż spada, to każda kolejna edycja Międzynarodowych Targów Książki w Krakowie rośnie w siłę, na przekór tym wynikom.
700 wystawców z 27 krajów, ponad 700 autorów z Polski i zagranicy oraz około 68 tysięcy zwiedzających (dane szacunkowe) – tak w liczbach prezentuje się miniona edycja jednego z najważniejszych wydarzeń kulturalnych w kraju.
Cieszymy się z ogromnego i coraz większego zainteresowania. Kraków zaprzecza kryzysowi czytelnictwa. Tu naprawdę dużo się czyta! Za rok będziemy świętować jubileusz 20-lecia istnienia. Mamy nadzieję, że wystosowany pierwszego dnia Targów apel o wsparcie władz miasta nie pozostanie bez echa. Kraków jako miasto literatury UNESCO musi być szczególnie przyjazne czytelnikom. Należy zrobić wszystko, aby jak najlepiej przygotować się do przyszłorocznej edycji wydarzenia – mówi Grażyna Grabowska, prezes Targów w Krakowie. Gościem honorowym przyszłorocznej, jubileuszowej edycji MTK w Krakowie będzie Izrael.
„Lietuva, Tėvyne mūsų” i „Litwo, Ojczyzno moja” – pierwsze słowa mickiewiczowskiej Inwokacji z poematu „Pan Tadeusz” w dwóch wersjach językowych zaraz po oficjalnym rozpoczęciu Targów zostały zapisane przez Grażynę Grabowską i Aušrinė Žilinskienė – dyrektor Litewskiego Instytutu Kultury na gigantycznych stronach umieszczonych przed wejściem do EXPO Kraków. Panie rozpoczęły w ten sposób zabawę, w ramach której czytelnicy przez cały czas trwania imprezy zapisywali wersy „Pana Tadeusza”. Litwa była gościem honorowym 19. Międzynarodowych Targów Książki w Krakowie. Z okazji 25-lecia odzyskania przez nią niepodległości Kraków odwiedził wiceminister kultury, Romas Jarockis. Pojawiło się także grono litewskich autorów, m. in.: Kęstutis Kasparavieius, Herkus Kuneius, Alvydas Šlepikas, Leonidas Donskis czy Tomas Venclova.
Targi odwiedzili także inni zagraniczni autorzy, m.in. brytyjska pisarka C. J. Daugherty, autorka serii „Nocna Szkoła”, a także Jonathan Franzen oraz Leonardo Partignani. Wśród rodzimych twórców największym zainteresowaniem cieszyły się spotkania z Olgą Tokarczuk, Ignacym Karpowiczem, prof. Jerzym Bralczykiem, Martyną Wojciechowską, Wojciechem Jagielskim, Andrzejem Maleszką, Wojciechem Mannem czy Piotrem Fronczewskim.
Oprócz spotkań z autorami święto literatury obfitowało w liczne wydarzenia towarzyszące. Prawdziwym białym krukiem była specjalna wersja dzieła Mikołaja Kopernika „O obrotach ciał niebieskich”, zawierająca najlepsze w historii faksymile autografu autora. To pierwsza na świecie książka z meteorytem w okładce, dodatkowo ozdobiona ponad 200 kamieniami półszlachetnymi. Została wydana w 500-letnią rocznicę rozpoczęcia przez Kopernika prac nad tym dziełem. Oryginalne wydawnictwo można było oglądać na stoisku Mennicy Papieskiej.
Nowością w programie targów był Salon Komiksów. Z tej okazji niemal wszystkie polskie wydawnictwa komiksowe zaprezentowały swoją ofertę w jednym miejscu. W ramach programu odbyły się liczne spotkania, wykłady oraz warsztaty dla dzieci, Wielka Bitwa Komiksowa czy pokazy filmów animowanych. Warto wspomnieć, że dużą popularnością cieszyła się akcja „Książka za książkę” – za tomy przyniesione dla bibliotek można było dostać kupony upoważniające do zniżek na targach.
Wśród wydarzeń towarzyszących należy także wymienić 3-dniowy cykl seminariów zatytułowany „... i BOOK stworzył KRAKÓW, czyli jak powstają WIELKIE książki w Małopolsce” zorganizowany przez firmę A4P, w ramach którego swoje rozwiązania dla branż poligraficznej i wydawniczej prezentowały firmy: Europapier-Impap, hubergroup Polska, Arctic Paper Polska, Igepa Polska, Sharp Electronics Europe, Grafmasz, manroland web systems, Avargraf, Follak i Develop Polska, a także seminarium poświęcone nowoczesnym technologiom w polskich drukarniach cyfrowych z udziałem drukarni Totem oraz firmy Papyrus, która przedstawiła materiały na okładki książek produkcji papierni Gmund; organizatorami byli magazyn „Wydawca” i Sekcja Poligrafów SIMP.
W gronie wystawców jak co roku znalazły się także drukarnie oraz dostawcy materiałów do produkcji książek, m.in.: Abedik, Bernardinum, Skleniarz, Opolgraf, Jedność, Legra, Stowarzyszenie Przedsiębiorców Poligrafii z Krakowa, Antalis, Follak, Scorpio i Develop.
Pierwszego dnia Targów podczas uroczystej gali w Teatrze im. J. Słowackiego poznaliśmy laureata 18. edycji Konkursu o Nagrodę im. Jana Długosza. Mocą decyzji jury nagrodę – 30 tys. złotych, ufundowanych przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Małgorzatę Omilanowską i Targi w Krakowie – otrzymał prof. Michał Głowiński za książkę „Rozmaitości interpretacyjne. Trzydzieści szkiców”, która ukazała się nakładem Wydawnictwa Instytutu Badań Literackich PAN.
Tradycyjnie już także pierwszego dnia Targów poznaliśmy zwycięzców dwóch rankingów, w których wydawcy wybierają najlepsze, ich zdaniem, drukarnie dziełowe.
W rankingu organizowanym przez Sekcję Poligrafów SIMP, Polskie Towarzystwo Wydawców Książek oraz magazyn „Wydawca” zwyciężyły Białostockie Zakłady Graficzne BZGraf. Drugie miejsce przypadło drukarni Colonel, a trzecie – drukarni Abedik. Zwycięzca oprócz dyplomu otrzymał też nagrodę ufundowaną przez firmę Scorpio.
Ogłoszeniu wyników rankingu towarzyszył finał kolejnego Konkursu na Książkę Edytorsko Doskonałą EDYCJA.
W rankingu „Magazynu Literackiego KSIĄŻKI” zwycięzcą został Opolgraf. Na drugiej pozycji uplasowały się Olsztyńskie Zakłady Graficzne OZGraf; na podium zna-
lazła się również Drukarnia Wydawnicza im. W. L. Anczyca.
Tu z kolei wyniki rankingu zwieńczyła dyskusja na temat przyszłości druku książek i poligrafii dziełowej z udziałem reprezentantów drukarń-laureatów i przedstawiciela dystrybutorów papieru. Uczestniczyli w niej: Mirosław Szewczyk – prezes zarządu Opolgraf SA, Piotr Ciosk – prezes OZGraf i Andrzej Janicki – prezes zarządu Drukarni Wydawniczej oraz Michał Skrzyniarz z Arctic Paper Polska. Jej konkluzją było stwierdzenie, że w następnych latach rynek poligrafii dziełowej zostanie „odchudzony”, a część obecnych na nim firm zniknie.
Na zakończenie warto jeszcze wspomnieć o tytule Ambasadora Targów Książki w Krakowie, przyznawanym od 2011 roku. Otrzymują go osoby wspierające ideę Targów oraz promujące czytelnictwo. Podczas tegorocznej edycji tytuł otrzymali: Magdalena Sroka – była wiceprezydent Miasta Krakowa, obecnie prezes Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej; Stanisław Dziedzic – historyk literatury, publicysta i krytyk literacki, dyrektor Wydziału Kultury i Dziedzictwa Narodowego Miasta Krakowa; Piotr Marciszuk – były prezes Polskiej Izby Książki, były wiceprezes Federacji Wydawców Europejskich oraz Maria Kulik – z Polskiej Sekcji IBBY – Stowarzyszenia Przyjaciół Książki dla Młodych.
Oprac. IZ
