Dla właścicieli marek i producentów żywności konieczność wycofania produktu z powodu zanieczyszczenia musi być jedną z najtrudniejszych sytuacji kryzysowych, zarówno jeśli chodzi o zarządzanie kosztami, jak i reputację.
Choć zazwyczaj firmy niechętnie podają całkowity koszt takiej operacji, w przypadku spółki o zasięgu międzynarodowym zmuszonej do wycofania produktu łączne koszty samego procesu wycofywania, strat w sprzedaży, produktów odpisanych w koszty i potencjalnego postępowania sądowego z łatwością mogłyby sięgać milionów euro. Jednak potencjalnie większe szkody może wyrządzić ewentualny wpływ takiego zdarzenia na reputację marki, o czym przekonała się firma Perrier po kryzysie zanieczyszczenia benzenem w 1990 roku – do roku 1995 sprzedaż Perrier spadła do połowy szczytowej wartości z 1989 roku.
Rosnący problem
Choć dokładnie nie wiadomo dlaczego, dowody sugerują wzrost liczby takich przypadków zanieczyszczenia w Europie. Jak wynika z danych organizacji RASFF (Rapid Alert System for Food and Feed) przy UE, w szczególności dotyczących zanieczyszczenia ciałami obcymi (metalem, szkłem i plastikiem), liczba zgłoszonych przypadków zanieczyszczenia ciałami obcymi rośnie od 2014 roku. W 2016 roku odnotowano 135 zgłoszeń, o 22 proc. więcej w porównaniu do 110 zgłoszeń w 2015 roku, przy czym najliczniejszą grupę stanowiły te dotyczące zanieczyszczenia plastikiem. W większości przypadków przyczyną zanieczyszczenia są maleńkie odłamki maszyn produkcyjnych, choć do innych źródeł należą przedmioty używane w procesie czyszczenia i fragmenty, które dostały się na linię produkcyjną przez przypadek. Niezależnie od tego, jak małe jest zanieczyszczenie, renomowane firmy chcą zagwarantować bezpieczeństwo konsumentów i ściśle przestrzegać obowiązujących przepisów dotyczących bezpieczeństwa żywności.
Obserwujemy ostatnio rosnącą liczbę przypadków wycofywania produktów spożywczych i napojów, mających coraz większy zasięg geograficzny i skutki finansowe – komentuje szef zarządzania kryzysowego w międzynarodowej firmie zajmującej się doradztwem ubezpieczeniowym i dotyczącym ryzyka. – Przyczyny obejmują coraz dłuższe łańcuchy dostaw, surowsze przepisy w zakresie bezpieczeństwa konsumentów, a także szybsze rozprzestrzenianie się informacji na świecie. Zanieczyszczenie żywności może mieć druzgocący wpływ na firmę, ponieważ produkty spożywcze i napoje są generalnie postrzegane jako produkty „emocjonalne” o silnej rozpoznawalności marki. Jeśli coś pójdzie nie tak, skutki mogą w znacznym stopniu zaszkodzić marce i całej reputacji firmy. Z drugiej strony, profesjonalne zarządzanie wycofywaniem produktu z powodu zanieczyszczenia może pomóc ograniczyć uszczerbek na reputacji, a w najlepszym przypadku nawet zbudować zaufanie konsumentów.
Jedną z przyczyn częstszego zanieczyszczenia fragmentami plastiku może być fakt, że w porównaniu do innych materiałów bardzo trudno jest je dostrzec na linii produkcyjnej. Zanieczyszczenia o dużej gęstości, takie jak kawałki metalu, kamieni i szkła, można wykrywać za pomocą wykrywaczy metalu czy systemów rentgenowskich zainstalowanych na linii produkcyjnej, które jednak nie potrafią wykrywać zanieczyszczeń o małej gęstości takich jak plastik i guma. Dlatego znalezienie rozwiązania problemu zanieczyszczeń o małej gęstości jest ciągłym wyzwaniem, a przypadki takich zanieczyszczeń występują nadal, wymagając zatrzymywania linii produkcyjnych oraz ogromnych ilości czasu i pieniędzy, aby odzyskać zaufanie konsumentów i odbudować nadszarpnięty wizerunek marek.
Wyczekiwane rozwiązanie
Partnerstwo między DIC i Mitsui Kinzoku Instrumentations Technology może wkrótce dostarczyć tak wyczekiwane rozwiązanie problemu plastikowych zanieczyszczeń. W oparciu o technikę bliskiej podczerwieni dwie firmy opracowują nowy system łączący związki fluorescencyjne widoczne w bliskiej podczerwieni (NIRF), które emitują promieniowanie bliskiej podczerwieni, z urządzeniem, które je wykrywa. Najpierw barwniki zawierające związki NIRF są dodawane do plastikowych komponentów urządzeń używanych na linii przetwórstwa żywności, do odzieży operatorów linii i do ich sprzętu ochrony osobistej. Z uwagi na niewielką ilość barwnika dodawanego do komponentów ich własności mechaniczne pozostają niezmienione i nie ulegają pogorszeniu. Jeśli kawałek plastiku oderwie się od takich komponentów, odzieży czy sprzętu ochronnego i przypadkowo spadnie na linię produkcyjną lub dostanie się do umieszczonego na niej produktu spożywczego, taki produkt przechodzi obok czujnika systemu wykrywania, także zainstalowanego na linii produkcyjnej, który wykrywa światło bliskiej podczerwieni emitowane przez plastikowy fragment i zaleca zatrzymanie linii lub usunięcie zanieczyszczonego opakowania.
Z uwagi na bezpieczeństwo i łatwość przenikania materii, bliska podczerwień jest już używana w systemach kontrolnych NIRS (spektroskopia bliskiej podczerwieni) gotowych produktów spożywczych do wykrywania światła emitowanego w obszarze bliskiej podczerwieni. W rezultacie możliwości zastosowania w wykrywaniu zanieczyszczeń w produktach spożywczych ocenia się jako wysokie. Używany w połączeniu z istniejącymi urządzeniami do wykrywania metali i systemami wykorzystującymi promienie rentgena, nowy system znacznie zmniejszy ryzyko zanieczyszczenia na etapie produkcji, przyczyniając się do zwiększenia bezpieczeństwa żywności i spokoju ducha zarówno konsumentów, jak i producentów.
Stefaan D'hoore, Business Development Director Northern Europe, Sun Chemical
Opracowanie: AN
ŹRÓDŁO: http://www.rqa-group.com/wp-content/uploads/2016/10/RQA-Group-Foreign-Body-Recalls-Report-Nov-2016.pdf
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
