5 czerwca w sali New Connect warszawskiej Giełdy Papierów Wartościowych miała miejsce prezentacja najnowszej edycji raportu KPMG i PBKG „Rynek poligraficzny i opakowań z nadrukiem w Polsce”. Licznie zebranych przedstawicieli branż poligraficznej i opakowaniowej oraz prasy powitali Jacek Kuśmierczyk – kanclerz Polskiego Bractwa Kawalerów Gutenberga, Jacek Bajger – partner w dziale Doradztwa Podatkowego KPMG, Paweł Graniewski – wiceprezes GPW oraz Edward T. Połaski – prezes Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw.
W ramach towarzyszącej spotkaniu konferencji przedstawiono następujące tematy: programy Ministerstwa Gospodarki i Komisji Europejskiej wspierające MŚP – Jerzy Majchrzak, dyrektor Departamentu Innowacji i Przemysłu w Ministerstwie Gospodarki, który odczytał także list od wicepremiera, ministra Janusza Piechocińskiego – honorowego patrona projektu „Partnerstwo dla Promocji Polskiej Poligrafii”, w ramach którego powstał raport; „Oferta PARP dla przedsiębiorstw w okresie 2014-2020 na przykładzie działań planowanych w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój” – Jakub Moskal, dyrektor Departamentu Koordynacji Wdrażania Programów PARP; „Produkcja mediów, klucz do zmian” – Axel Brandhorst, założyciel firmy Neo7even; „Globalne trendy w cyfrowej produkcji poligraficznej” – Tomasz Nazaruk, prezes firmy Ricoh Polska będącej partnerem głównym projektu; „Druk jako platforma dialogu” – Andrzej Krzewina, prezes Drukarni Interak będącej partnerem projektu Mistrz Drukarstwa, która wydrukowała raport; „Opakowania kartonowe made in Poland” – Olaf Kacperski, wiceprezes MMP Neupack Polska, członek zarządu ECMA Polska; „Najnowsze trendy w technologii fleksografii w Europie” – Carsten Bastian, marketing manager firmy DuPont; „ECMA –głos europejskiego przemysłu opakowań kartonowych” – Andreas Blaschke, prezes organizacji ECMA oraz „Prezentacja projektu LIFE+ 3x Środowisko – działania proekologiczne w MŚP” – Leszek Nowaczyk, kierownik ww. projektu w Stowarzyszeniu REFA Wielkopolska. Na zakończenie spotkania Wojciech Fic, prezes Printing-Center, zaprezentował innowacyjny system zarządzania opracowany przez tę firmę.
Wyniki IV edycji raportu „Rynek poligraficzny i opakowań z nadrukiem w Polsce” przedstawił Jacek Bajger. Raport powstał na bazie odpowiedzi 300 firm (w ub.r. było ich 272).
Przedsiębiorcy ocenili rok 2013 jako dobry dla branży poligraficznej w naszym kraju. Badane firmy znacznie lepiej niż w ub.r. postrzegają zarówno ogólną sytuację na rynku poligraficznym, jak i sytuację własną. Wyraźnie poprawiły się nastroje wśród mikro- i małych przedsiębiorstw.
Tradycyjnie najbardziej zadowolone z koniunktury na polskim rynku poligraficznym są firmy średnie i duże, ale największą poprawę nastrojów widać wśród firm mikro, zatrudniających maksymalnie 9 pracowników. W ub.r. jeszcze ponad 50 proc. badanych w tej grupie było zdania, że sytuacja na polskim rynku poligraficznym jest zła lub bardzo zła. W aktualnym badaniu udział negatywnych opinii spadł do poziomu 23 proc. – podkreśla Jacek Kuśmierczyk.
Rosnący poziom optymizmu jest odzwierciedleniem wzrostu kluczowych wskaźników. Wartość produkcji sprzedanej wzrosła z 9,9 mld zł w 2012 r. do 10,3 mld zł w 2013 (6,8 proc. r/r). Wprawdzie wzrost był słabszy niż w poprzednich 2 latach, jednak jego relatywnie wysoki poziom sprawia, że poligrafia wciąż należy do najszybciej rozwijających się gałęzi przetwórstwa przemysłowego. Większość badanych firm spodziewa się wzrostu sprzedaży także w 2014 roku, do czego niewątpliwie przyczyni się wciąż rosnący eksport towarów i usług poligraficznych, którego wartość w ub.r. przekroczyła 5 mld zł (to blisko 9 proc. więcej niż w 2012 r.). Najbardziej dynamicznie wzrasta udział w eksporcie opakowań i etykiet – o 68 proc. w latach 2009-2013 przy 48-proc. wzroście w tym okresie wartości całkowitego eksportu towarów i usług poligraficznych.
Wśród badanych firm mających w ofercie opakowania z nadrukiem aż 71 proc. prowadzi sprzedaż na rynkach zagranicznych. W branży poligraficznej ogółem odsetek eksporterów wynosi 58 proc. – to wzrost o blisko 10 punktów procentowych w porównaniu z ubiegłorocznym badaniem – mówi Jacek Bajger. Niezmiennie największym odbiorcą eksportowanych towarów i usług są Niemcy, następnie Francja, Holandia i W. Brytania.
Istotnym zjawiskiem w branży, mającym także znaczenie proeksportowe, jest dążenie przedsiębiorstw do modernizacji i innowacji. Blisko połowa z badanych firm wdrożyła w ostatnich latach znaczące innowacje, a niemal 40 proc. zainwestowało w działalność badawczo-rozwojową. Wiele przedsiębiorstw – także małych – wdraża kompleksowe rozwiązania informatyczne. Polskie przedsiębiorstwa poligraficzne zdają sobie sprawę, że sama przewaga cenowa nie wystarczy, aby w dłuższej perspektywie odnosić sukcesy na rynkach zagranicznych. Dlatego branża od lat stawia na inwestycje – wymienia park maszynowy, wprowadza nowoczesne rozwiązania technologiczne i procesy produkcyjne. Starania te doceniają klienci zagraniczni – tłumaczy Jacek Bajger. W dyskusji podczas spotkania również podkreślano, że o ile początkowo w ofertach dla odbiorców z zagranicy najważniejsza była niska cena proponowana przez nasze firmy, o tyle obecnie polskie przedsiębiorstwa konkurują już często nie kosztem, lecz renomą, którą wyrobiły sobie po latach współpracy.
W tej edycji oddzielne podrozdziały poświęcono produkcji opakowań z nadrukiem, fleksografii i drukowi cyfrowemu – dziedzinom, które odgrywają szczególną rolę w rozwoju sektora poligraficznego.
Spośród badanych firm aż 40 proc. produkuje opakowania z nadrukiem, z czego 50 proc. – dla branży spożywczej. Około 80 proc. opakowań trafia na rynki zagraniczne, a dla 23 proc. firm eksport stanowi ponad połowę rocznych przychodów ze sprzedaży opakowań.
Blisko 90 proc. firm – respondentów stosujących fleksografię uważa, że technologia ta ma szanse przejmować zlecenia realizowane innymi technikami drukowania. Aż 85 proc. firm fleksograficznych produkuje na eksport (w całej branży odsetek ten wynosi 58 proc.), a ponad 70 proc. z nich widzi potrzebę stworzenia marki polskiej fleksografii dla celów zagranicznej promocji.
Jeśli chodzi o druk cyfrowy, to stosuje go ponad połowa badanych firm, na ogół jako uzupełnienie tradycyjnych technologii, z maksymalnie 10-proc. udziałem w przychodach.
Problemy branży to wciąż niskie marże, wysokie koszty materiałów i pracy, a także zły stan szkolnictwa zawodowego. Więcej niż 70 proc. respondentów uważa, że liczba dobrze wykształconych fachowców jest zbyt mała. Negatywnie też oceniają poziom wiedzy zarówno absolwentów uczelni, jak i szkół poligraficznych.
Podsumowując obecną edycję raportu Jacek Kuśmierczyk podkreślał, że jest on symbolem przedsięwzięcia stanowiącego wspólne dobro branży. Stanowi unikalne w skali Europy narzędzie, dające szansę polskiej poligrafii konkurowania na światowym rynku. Branża jest bowiem dzięki niemu transparentna. To m.in. za sprawą raportu poligrafia została wymieniona w raporcie przygotowanym przez zespół ISR pod kierownictwem prof. Jerzego Hausnera jako jedna z sześciu branż, które zasługują na szczególne wsparcie ze względu na potencjał rozwojowy.
Spotkanie zakończył panel dyskusyjny moderowany przez Jacka Kuśmierczyka i Jacka Bajgera, którego uczestnikami byli: Jerzy Majchrzak, Robert Kwiatkowski – GPW, Edward Połaski, Jakub Moskal, radca prawny Leszek Czarny, Olaf Kacperski, Tomasz Nazaruk, Krzysztof Pindral – prezes Heidelberg Polska i Tomasz Nojszewski – sales manager DuPont Poland. Poruszano m.in. takie tematy jak: przygotowanie przedsiębiorstw, zwłaszcza mniejszych, do ekspansji zagranicznej; konieczność konsolidacji w branży; bardzo niski poziom kapitału społecznego w Polsce; możliwa pomoc Ministerstwa Gospodarki i PARP dla MŚP; problemy z kształceniem pracowników dla branży poligraficznej; rosnący udział fleksografii w eksporcie; dynamiczny rozwój druku cyfrowego; transformacja drukarń w dostawców usług. Do dyskusji włączali się także uczestnicy spotkania.
Podczas spotkania w poczet Kawalerów Polskiego Bractwa Gutenberga zostali przyjęci: Jacek Bajger, Olaf Kacperski i Marek Szyndler – ekspert w dziedzinie fleksografii. IZ
