Co takiego jest w certyfikacji FSC, że dobrowolnie poddają się jej najwięksi producenci papieru jak International Paper czy Mondi, hity jak „Harry Potter” są drukowane na papierze z certyfikatem, a Warner Music Group Corp. ogłasza, że wszystkie opakowania CD i DVD będą wykonywane z papieru FSC?
Dwa rodzaje certyfikacji drukarń
1. Najprostszy model certyfikacji, wybierany zresztą przez większość drukarzy, dotyczy sytuacji, w której konkretne zamówienie na certyfikowaną publikację jest wykonywane jedynie w oparciu o konkretny papier certyfikowany. W tym przypadku będzie miała zastosowanie norma „Standard certyfikacyjny Kontroli Pochodzenia Produktu SmartWood, Grudzień 2004” oraz FSC-STD-40-201. Zgodnie z nimi firma musi:
-Opracować pisemne procedury postępowania z materiałem certyfikowanym, które obejmują:
- Personel odpowiedzialny.
- Formularze i zapisy dotyczące śledzenia oraz postępowania z materiałami certyfikowanymi.
- Procedury opisujące zbieranie danych dotyczących ilości zakupionego materiału certyfikowanego, produkcji i sprzedaży certyfikowanej w podziale na grupy wyrobów FSC, dostawców/odbiorców i miesiące.
- Procedury znakowania wyrobów i użycia logo.
- Przechowywanie dokumentacji i zapisów związanych z certyfikacją.
Warto zaznaczyć, że firma NEPCon dostarcza wzory powyższych procedur swoim klientom, które mogą być łatwo zaadaptowane do warunków konkretnej firmy.
- Znaleźć certyfikowanego dostawcę i zweryfikować ważność jego numeru certyfikatu (np. poprzez bazę www.fsc-info.org lub składając zapytanie do NEPCon Sp. z o.o.).
- Na zamówieniach na papier określić, że wymaga surowca certyfikowanego i sprecyzować jego rodzaj.
- Sprawdzić, czy papier certyfikowany został dostarczony zgodnie ze specyfikacją i że dokumenty towarzyszące przesyłce zawierają wszystkie niezbędne informacje, tj. nazwę i kod certyfikacyjny dostawcy, określenie kategorii surowca.
- Po przyjęciu surowca certyfikowanego oznakować go w jasny sposób (na przykład przez użycie przywieszek lub wewnętrznych etykiet) lub osobno go składować.
- Do produkcji zamówienia na certyfikowaną publikację użyć tylko papieru certyfikowanego. Papier certyfikowany nie może zostać zmieszany z papierem niecertyfikowanym. Muszą to zapewnić odpowiednie procedury lub znakowanie palet.
- Prowadzić bieżący rejestr ilości materiału pobranego do produkcji i gotowego wyrobu (publikacji). Posłuży on również do wykonania miesięcznych zestawień (podsumowań), które są weryfikowane przez audytorów.
- Fizycznie oddzielić finalny wyrób certyfikowany od niecertyfikowanego, np. przez specyficzne oznakowanie.
- Na fakturach oraz innych dokumentach (np. specyfikacja, CMR) podać następujące dane:
- Nazwa i adres odbiorcy.
- Data.
- Opis wyrobu, w tym zdefiniowanie wyrobu.
- Ilość.
- Kod certyfikacyjny.
- Musi być jasne, które wyroby na fakturze są certyfikowane, a które nie (jeśli są sprzedawane razem).
- Kategoria FSC wyrobu (np. mieszany wg FSC, FSC - z recyklingu).
- Prawidłowo umieścić logo FSC i zwrócić się do NEPCon z prośbą o aprobatę stosowania logo (przy pierwszym użyciu) zarówno na wyrobach, jak i materiałach informacyjnych, promocyjnych oraz reklamowych.
2. Drugi model certyfikacji (oparty głównie na normie o numerze FSC-POL-40-001 - tzw. Polityka Procentowa FSC) umożliwia mieszanie papieru certyfikowanego i niecertyfikowanego w trakcie produkcji w ściśle określonych proporcjach. Główne różnice w porównaniu z wyżej opisanymi wymogami to:
- Do produkcji certyfikowanej partii materiału (np. konkretnej publikacji) można użyć maksymalnie 50% masy włókien niecertyfikowanych. W tym przypadku całość publikacji może być deklarowana jako certyfikowana, o ile dostawcy niecertyfikowanego papieru zostaną sprawdzeni pod kątem źródła zaopatrywania się w surowiec drzewny (rozdział 3. normy FSC-POL-40-001 precyzuje niedozwolone źródła).
- W przypadku, jeśli materiał wejściowy certyfikowany jest oznaczony jako z „kredytu FSC” (np. na fakturach), w całości może on być uznany za certyfikowany. Jeżeli pochodzi z systemu progowego wg normy FSC-POL-40-004 lub z systemu procentowego (wg normy FSC-POL-40-001), firma powinna wziąć pod uwagę procent materiału uwzględnionego na fakturze do kalkulacji procentu nakładu, który może zostać uznany za certyfikowany.
Wszystkie wyżej wymienione normy oraz dokumenty pomocnicze dostępne są w języku polskim w biurze NEPCon Sp. z o.o.
Przebieg procesu certyfikacji FSC
W firmie NEPCon Sp. z o.o., będącej jednostką uprawnioną do przeprowadzania audytów w lasach oraz firmach zainteresowanych certyfikatem FSC, proces certyfikacji składa się z następujących etapów:
- Nawiązany zostaje pierwszy kontakt pomiędzy firmą a biurem NEPCon Sp. z o.o. (np. poprzez stronę www.nepcon.pl).
Ą Firma wypełnia i przesyła do biura NEPCon
Sp. z o.o. formularz zgłoszeniowy, dostępny m.in. na stronie internetowej firmy.
- NEPCon Sp. z o.o. wycenia koszty przeprowadzenia procesu certyfikacji i przedstawia firmie ofertę, która zawiera całkowite koszty przeprowadzenia procesu certyfikacji, koszt audytów okresowych oraz przewidywany termin wykonania usługi.
- Po uzgodnieniu warunków finansowych podpisywana jest odpowiednia umowa na przeprowadzenie audytu.
Ponadto istnieje możliwość zamówienia przez firmę ubiegającą się o certyfikat opcjonalnego, płatnego spotkania informacyjnego mającego charakter szkolenia zamkniętego. Podczas spotkania w firmie przedstawiciel NEPCon Sp. z o.o. prezentuje pracownikom firmy zasady certyfikacji FSC, omawia wymagania standardów stawiane poszczególnym elementom systemu kontroli pochodzenia produktu, zasady etykietowania wyrobów i zastosowania logo FSC itd.
- Firma wdraża system kontroli pochodzenia produktu i przygotowuje się do certyfikacji
- W przypadku, gdy firma częściowo wdrożyła system kontroli pochodzenia produktu i chce go przetestować przed poddaniem się audytowi zasadniczemu (certyfikującemu), może zamówić w NEPCon Sp. z o.o. opcjonalny audyt wstępny. Jego rezultatem jest raport identyfikujący główne braki w procedurach firmy, które mogłyby być przeszkodą w przyznaniu certyfikatu.
- W przypadku zamówienia opcjonalnego audytu wstępnego firma uzupełnia braki i przygotowuje się do audytu certyfikującego.
- Najważniejszym etapem procesu certyfikacji jest przeprowadzenie audytu zasadniczego (certyfikującego), podczas którego sprawdzane jest wdrożenie procedur wymaganych normą (szczegóły poniżej). W raporcie audytor opisuje system procedur działających w firmie. W przypadku wystąpienia niezgodności z normą wydaje tzw. zasadnicze polecenia działań korygujących, które muszą być wykonane przed wydaniem certyfikatu, lub drugorzędne polecenia działań korygujących, które mogą być wykonane po wydaniu certyfikatu (zwykle ich wykonanie jest weryfikowane przy następnym audycie okresowym).
- Po przeprowadzeniu audytu zasadniczego raport jest wysyłany do firmy w celu wniesienia uwag.
- Raport jest oceniany przez recenzenta, który wydaje tzw. decyzję certyfikacyjną i wraz z kopią raportu przesyła ją do biura programu SmartWood, akredytowanego przez FSC. Program SmartWood jest prowadzony przez organizację Rainforest Alliance z siedzibą w USA.
- Jeżeli decyzja o przyznaniu certyfikatu jest pozytywna, firma otrzymuje umowę z Rainforest Alliance na utrzymanie certyfikatu w systemie SmartWood.
- Po podpisaniu umowy i uregulowaniu wszystkich należności wobec NEPCon Sp. z o.o. wydawany jest kod certyfikatu (przesyłany
e-mailem) oraz przesyłany jest certyfikat wraz z zestawem logo FSC i ostatecznym raportem.
- Certyfikat FSC jest przyznawany na pięć lat, ale warunkiem jego utrzymania jest poddawanie się firmy corocznym audytom okresowym przeprowadzanym przez NEPCon Sp. z o.o. Jeżeli podczas audytów okresowych pojawią się niezgodności z normą, mogą zostać wydane zasadnicze lub drugorzędne polecenia działań korygujących. Podobnie jak w przypadku audytu zasadniczego drugorzędne polecenia są zazwyczaj weryfikowane podczas kolejnego audytu okresowego, a zasadnicze w ciągu trzech miesięcy od przesłania raportu. Niespełnienie poleceń zasadniczych skutkuje zawieszeniem certyfikatu. Może on zostać przywrócony po przeprowadzeniu audytu weryfikującego.
Koszty i terminy
W zależności od stopnia skomplikowania produkcji, wielkości firmy oraz terminu wykonania usługi koszt audytu zasadniczego (certyfikującego) dla drukarni wynosi od 4000 do 8000 złotych netto. Jest on każdorazowo ustalany na podstawie przesłanego do NEPCon niezobowiązującego formularza zgłoszeniowego. Koszty spotkań informacyjnych i audytów wstępnych, jak również
innych usług ustalane są każdorazowo, na podstawie rzeczywistych potrzeb firm. W przypadku pomyślnego przejścia audytu zasadniczego certyfikat wydawany jest zazwyczaj w ciągu dwóch-trzech tygodni od dnia audytu. Ponadto NEPCon jest akredytowaną przez PCA (Polskie Centrum Akredytacji) jednostką certyfikującą systemy zarządzania jakością ISO 9001:2000. Akredytowane branże to m.in.: produkcja masy celulozowej, papieru oraz wyrobów z papieru, działalność wydawnicza i działalność poligraficzna. Dlatego możliwe jest przeprowadzenie łączonego audytu FSC i ISO lub FSC, ISO i PEFC. Podejście takie pozwala na ograniczenie kosztów związanych z procesem certyfikacji.
Więcej informacji
- http://www. writingthefuture. org - FSC Global Paper Forum (informacje o pracach związanych z certyfikacją branży papierniczej, firm drukarskich i innych).
- www.fsc-paper.org - baza danych certyfikowanych firm, które zajmują się produkcją lub usługami w sektorze papierniczym.
- http://www.rainforest-alliance.org/programs/forestry/smartwood/paper_print.cfm Đ baza danych firm certyfikowanych w programie SmartWood.
- www.fsc.org i www.fsc.pl - strony internetowe organizacji FSC.
Autor jest prezesem zarządu NEPCon Sp. z o.o.
