Przed trzema laty na targach FESPAŐ99 w Monachium technologia wielkoformatowego druku cyfrowego pozostawała w cieniu sitodruku. Podczas tegorocznej wystawy, która odbyła się na poczštku czerwca w Madrycie, było dokładnie na odwrót.
Także w segmencie druków wielkoformatowych widzimy, w jak dużym stopniu technologia cyfrowa zmienia ten rynek. Jeszcze niedawno wydawało się, że sitodruk poradzi sobie z ekspansjš dostawców maszyn cyfrowych, którzy zagospodarowali przede wszystkim niszę druków niskonakładowych, realizowanych z wykorzystaniem zmiennych danych. Dzi widać już, że wszechobecna cyfrowoć zaczyna konkurować z tradycyjnymi technikami także przy większych nakładach. Obserwujemy to zjawisko w niemal wszystkich rodzajach asortymentu: drukach akcydensowych, opakowaniach czy Đ jak w przypadku jednego z najważniejszych odbiorców targów FESPA Đ w drukach wielkoformatowych. Zresztš nie przypadkiem częć dostawców maszyn cyfrowych oferujšc swoje wyroby reklamuje je jako ăcyfrowe maszyny sitodrukoweÓ.
Computer-to-Screen
Tegoroczna FESPA udowodniła, że od technologii cyfrowej nie ma ucieczki, a jej dominacja na rynku druków wielkoformatowych jest tylko kwestiš czasu. Coraz powszechniejsze zastosowanie znajduje np. technologia Computer-to-Screen. Podobnie jak w innych technikach drukowania, tak i tu bezporednia produkcja form drukowych (w tym przypadku sit) zdobywa coraz większe uznanie. Na targach swoje rozwišzania w tym zakresie prezentowało kilka firm, w tym znany dostawca urzšdzeń CtP dla offsetu Đ szwajcarska firma Lscher. Pokazała ona system JetScreen, pozwalajšcy na bezporednie nanoszenie obrazu na specjalnie powlekane sita o formacie od 1,8 x 2,3 m do 3,8 x 8 m. Obraz jest nanoszony za pomocš wyposażonej w 256 kanalików głowicy inkjetowej pracujšcej w technologii piezo. W skład systemu, poza samym urzšdzeniem, wchodzi także RIP programowy, oparty na platformie Windows 2000 Professional. Jak wynika z materiałów firmy Lscher, na całym wiecie pracuje już ponad 200 systemów JetScreen. Ich nabywcami sš głównie drukarnie sitodrukowe, zajmujšce się wielkoformatowym drukiem grafiki zewnętrznej, bannerów i flag.
Nowy system Computer-to-Screen zaprezentowała także firma Kissel + Wolf. Screen Setter to ostatnie osišgnięcie niemieckiego producenta w zakresie cyfrowej produkcji sit. Poza wymienionymi firmami produkcjš tego rodzaju urzšdzeń zajmuje się też kilku innych dostawców, m.in. Svecia i Mechatron.
Druk cyfrowy
Sporód producentów cyfrowych systemów wielkoformatowych na targach FESPA 2002 nie zabrakło praktycznie nikogo ze cisłej wiatowej czołówki. Olbrzymim zainteresowaniem cieszyły się zwłaszcza maszyny płaskie umożliwiajšce zadrukowywanie różnego rodzaju podłoży, m.in.: papieru, tektury, folii, metalu, plastiku, drewna. Dzięki wprowadzeniu ich na rynek z wykorzystaniem tego samego urzšdzenia i tych samych materiałów eksploatacyjnych można zadrukować drzwi, firankę lub kawałek blachy. Tego rodzaju maszyny zaprezentowała m.in. firma Inca Digital Đ wyprodukowany przez niš system Eagle 44 można było oglšdać na stoisku firmy Sericol, dostawcy specjalnych atramentów i dystrybutora urzšdzeń. Jak wynika z informacji uzyskanych na stoisku, na całym wiecie pracuje już 20 takich maszyn, z czego połowę zainstalowano na rynku europejskim. Urzšdzenie drukuje na mediach o maksymalnym formacie 2,44 x 1,6 m z rozdzielczociš 720 x 720 dpi i prędkociš 85 m2/h w trybie standardowym. Producent daje 3-letniš gwarancję na wydruki do zastosowań zewnętrznych.
Dwie nowe maszyny wielkoformatowe zaprezentowała firma Scitex Vision. wiatowš premierę komercyjnš miała w Madrycie płaska maszyna VEEjet, oparta na technologii piezoelektrycznej typu drop-on-demand. Urzšdzenie drukuje farbami UV w trybie 4-kolorowym, z rozdzielczociš 360 dpi i prędkociš ok. 40 m2/h. Maksymalny format zadruku wynosi 2 x 3 m. Z kolei europejskš premierę miała maszyna Pressjet II, drukujšca w trybie 6-kolorowym, z prędkociš 240 m2/h. Urzšdzenie drukuje z arkusza na arkusz lub z roli na arkusz na różnych podłożach, m.in. na papierze, bannerach i foliach samoprzylepnych. Trzeciš z nowoci w ofercie Scitex Vision była udoskonalona wersja maszyny Grandjet S+, dostępna Đ podobnie jak jej poprzedniczka Đ w trzech szerokociach: 5, 3,2 i 2,2 m. Maszynę wyposażono w nowy program sterujšcy oraz w opcję drukowania na 3 rolach jednoczenie. Akceptowane podłoża to m.in. samoprzylepna folia winylowa, folia PVC i papier.
Amerykański Vutek zaprezentował w Madrycie trzy wielkoformatowe systemy inkjetowe, wszystkie wyposażone w nowe opcje.
8-kolorowa maszyna PressVu UV 180 EC została pokazana z nowym podajnikiem arkuszy. Urzšdzenie to drukuje na podłożach sztywnych i giętkich o maksymalnej szerokoci 1,8 m, wykorzystujšc farby UV, z rozdzielczociš 600 dpi. Druga z prezentowanych maszyn Đ UltraVu 2600 EC Đ też drukuje w omiu kolorach, z szerokociš maksymalnš 2 m i rozdzielczociš 600 dpi. Z kolei UltraVu 3360 EC to 8-kolorowy 3-metrowy system przeznaczony do drukowania na takich podłożach, jak papier, folia winylowa, mesh i materiały odporne na ucisk. Urzšdzenie oferuje nieco niższš rozdzielczoć Đ 360 dpi.
Najważniejszš nowociš w ofercie firmy Nur była europejska premiera nowej serii 8-kolorowych cyfrowych drukarek Nur Fresco HiQ 8C. Urzšdzenia te drukujš z rozdzielczociš maksymalnš 720 dpi i prędkociš 80 m2/h. Obecnie w ofercie firmy Nur znajdujš się dwa modele Fresco HiQ 8C o szerokociach drukowania 3,2 i 1,8 m. Poza tym izraelski producent pokazał na targach nowš drukarkę FabriGraph DC1500 do zadrukowywania materiałów tekstylnych.
Po raz pierwszy na targach FESPA pojawił się dział druku wielkoformatowego koncernu Oc Đ Wide Format Printing Systems. Dział ten powstał po przejęciu przez holenderskiego dostawcę firm Gretag Imaging i Raster Graphics. W rezultacie w ofercie Oc znalazły się urzšdzenia z rodziny Arizona. Na targach europejskš premierę miała nowa płaska maszyna przemysłowa Đ Oc Arizona T220. Jest to drukarka wykorzystujšca inkjetowš technologię piezo. Umożliwia bezporednie zadrukowywanie sztywnych i giętkich podłoży o maksymalnym formacie 157,7 cm x 304, 8 cm i gruboci do 5,1 cm. T200 drukuje w szeciu kolorach przy użyciu czterech głowic na każdy z nich. Przy czterokrotnym przejciu prędkoć urzšdzenia wynosi do 20,9 m2/h.
Na stoisku Hewlett-Packard prezentowano całš gamę cyfrowych urzšdzeń wielkoformatowych. Szczególnš uwagę firma zwróciła na drukarkę HP Designjet 50ps Đ 6-kolorowe urzšdzenie w formacie A3+, pozwalajšce nie tylko na drukowanie plakatów czy bannerów, ale i wykorzystywanie do produkcji odbitek próbnych. Drukarka jest sterowana RIPem, do którego workflow dostarczyła firma Heidelberg.
Firma Roland pokazała na targach kilka modeli oferowanych przez siebie ploterów z serii SolJet. Wród nich znalazł się ploter SC-500, oparty na technologii piezo inkjetowej, oferujšcy drukowanie z szerokociš 1346,2 mm. Aplikowany materiał może mieć szerokoć od 131 do 1371 mm. SC-500 drukuje na podłożach o maksymalnej gruboci 1 mm. Standardowo urzšdzenie wyposażone jest w szeć pojemników z tuszem Sol Ink, maksymalna oferowana rozdzielczoć to 1440 x 720 dpi. Ploter jest sterowany wieloplatformowym RIPem Roland ColorChoice, opartym na Adobe PostScript 3.
Maszyny sitodrukowe
Mimo że klasyczne maszyny sitodrukowe w tym roku znalazły się nieco w cieniu urzšdzeń cyfrowych, jeszcze przez długie lata bedš decydować o obliczu tego rynku. Podczas wizyty na stoisku SGIA (Screenprinting Graphic Imaging Association) miałem okazję rozmawiać z nowym prezesem tej organizacji, Michaelem Robertsonem. Okazuje się, że nawet w Stanach, gdzie ăfanówÓ cyfrowych nowinek jest najwięcej, maszyny cyfrowe sš instalowane jako uzupełnienie konwencjonalnego parku maszynowego. Nie ma więc powszechnego zastępowania tradycyjnych sitodrukarek urzšdzeniami cyfrowymi, mówi się raczej o pokojowej (na razie) koegzystencji. Nie ma jednak złudzeń, iż pewnego dnia tradycyjny sitodruk zostanie wyparty z rynku. A że zajmie to jeszcze wiele lat, to zupełnie inna sprawa.
Jako się rzekło, na targach pojawili się wszyscy wielcy i dotyczy to także producentów maszyn sitodrukowych. W pawilonie zdominowanym przez ăcyfrówkiÓ swoje stoiska umieciły tylko dwie firmy oferujšce maszyny konwenjonalne Đ Svecia i Thieme. Pierwsza z nich promowała m.in. nowy 3/4 automat do drukowania w trybie jednokolorowym Đ Sveciamatic. Jest to udoskonalona wersja urzšdzenia produkowanego przez szwedzkš firmę od ponad 30 lat. Nowe elementy maszyny to m.in. nowo zaprojektowana głowica drukujšca oraz zaawansowane oprogramowanie sterujšce produkcjš. Sveciamatic pozwala na zadrukowywanie podłoży o gruboci do 10 mm. Producent zapewnia, że przezbrojenie maszyny na nowe zlecenie zajmuje nie więcej niż 5-10 minut.
Z kolei firma Thieme promowała przede wszystkim nowš serię maszyn Thieme 5000. Sš to maszyny o budowie modułowej, składajšce się z od jednego do szeciu zespołów drukujšcych, standardowo wyposażone w samonakładak, stół spływowy, suszarkę UV, system zdejmujšcy i sztaplarkę. Maszyna Thieme 5000 pozwala na drukowanie arkuszy o formatach od 750 x 1050 do 1600 x 2600 mm i gruboci do 5 mm. Zainteresowanych większš ilociš informacji na temat nowej propozycji firmy Thieme zachęcam do lektury majowego zeszytu Poligrafiki, gdzie powięcilimy jej obszerny artykuł.
Niemiecka firma SPS Rehmus zaprezentowała kilka modeli produkowanych przez siebie maszyn. Wród nich znalazła się maszyna ze stop-cylindrem SPS Vitessa Multistar, dostępna na rynku w czterech wersjach. W wersji najbardziej rozbudowanej maszyna pozwala na zadrukowywanie podłoży o formacie od 700 x 1000 mm do 1450 x 1880 mm. W tej konfiguracji urzšdzenie pracuje z prędkóciš 1800 arkuszy/h w trybie standardowym.
Kilka maszyn, m.in. z serii Maestro, pokazała firma Sakurai, znana głównie z produkcji małoformatowych maszyn offsetowych. Warto jednak przypomnieć, że już kilka lat temu na targach POLIGRAFIA na stoisku Grafikusa pokazano maszynę sitodrukowš Sakurai, wykorzystywanš do lakierowania wybiórczego.
Materiały
Targi FESPA były miejscem prezentacji nie tylko maszyn i urzšdzeń, ale także materiałów do zadrukowywania w technikach sitodrukowej czy cyfrowej. Pojawili się na nich m.in. czołowi producenci materiałów samoprzylepnych.
Pokazy oklejania dziwacznej bryły na stoisku Avery Dennison przycišgały rzesze ciekawskich. Firma, która niedługo przed targami przejęła niemieckiego Jackstdta (pisalimy o tym w poprzednim numerze), promowała na FESPIE m.in. nowš folię samoprzylepnš Easy Apply, która dzięki zastosowaniu specjalnych mikrokanalików pozwala na bezproblemowe oklejanie różnego rodzaju powierzchni.
Firma 3M obchodzi w tym roku 100. rocznicę istnienia i madrycka FESPA stała się miejscem do celebrowania urodzin. Firma pokazała m.in.: nowš folię 3M Refastenable Film 5502, w której zamiast kleju zastosowano rzepy oraz dekoracyjne folie 3M Scotchcal 7735 SE wykonane w innowacyjnej technologii (więcej na temat oferty targowej na s. 26).
Trzeci z czołowych producentów materiałów samoprzylepnych Đ MACTac Đ wystšpił na targach z hasłem ăSezony się zmieniajš. Doskonałoć pozostajeÓ. Największe zainteresowanie zwiedzajšcych stoisko firmy wzbudzała prezentacja barwnej winylowej aplikacji na samochodzie Renault Kangoo Van oraz pokazy nowych produktów z oferty firmy Đ folii IMAGIN JT 1800 i JT 1900, przeznaczonych do zadrukowywania atramentami wodnymi (więcej na s. 28).
Piszšc o dostawcach podłoży, nie wolno rzecz jasna zapomnieć o producentach farb i atramentów, atramentów, tonerów slużšcych do drukowania zarówno w maszynach cyfrowych jak i konwencjonalnych (o których nieco dalej). Swojš ofertę przedstawiły takie firmy jak: Coates Screen (wchodzšca w skład grupy Sun Chemical i wystawiajšca się pod jej egidš), Sericol, Kiwo, Marabu, Sericom (firma ta włanie wchodzi na nasz rynek) czy Đ w przypadku materiałów do maszyn cyfrowych Đ Lyson, będšcy dostawcš atramentów i rozpuszczalników m.in. do maszyn Scitex Vision.
Statystyka
Na koniec nieco liczb. Tegoroczne targi odwiedziło prawie 28 tys. goci, co oznacza nieznaczny spadek w porównaniu z frekwencjš sprzed trzech lat. Wzięło w nich udział ponad 350 wystawców, którzy zajęli ponad 40 tys. m2 powierzchni wystawienniczej, około 5 tys. więcej niż w Monachium. Jak wynika z potargowych informacji organizatorów, tegorocznš FESPĘ odwiedzili przedstawiciele 111 krajów, reprezentujšcy bardzo szerokie spektrum zastosowań, głównie w zakresie sitodruku, tampondruku i druku cyfrowego: producenci tekstyliów, szkła i ceramiki, wyrobów plastikowych, dekoracyjnych, płyt CD. Nigel Steffens, sekretarz generalny FESPA, tak podsumował madryckie targi: Zgodnie z oczekiwaniami mielimy do czynienia ze zwiększonš reprezentacjš dostawców rozwišzań cyfrowych, którzy wspólnie z oferentami maszyn sitodrukowych zdominowali wystawę. Zakres szerokich zastosowań obu technologii, które można było zobaczyć w Madrycie, jest najlepszym dowodem na to, że FESPA wcišż pozostaje największš na wiecie wystawš powięconš sitodrukowi i wielkoformatowemu drukowi cyfrowemu.
