11 maja br., pod hasłem uszlachetniania druków, odbyły się VI Poligraficzne Konfrontacje. Zgromadziły one około 120 osób. Na miejsce spotkania obrano tym razem Wydział Inżynierii Produkcji Politechniki Warszawskiej, co miało związek z trwającym remontem Instytutu Poligrafii, zwyczajowej siedziby tych konferencji. Jednak, zgodnie z zapewnieniami dr Ewy Mudrak, dyrektor IPPW, modernizacja budynku przy Konwiktorskiej w niedługim czasie ma zostać zakończona.
Przybyłych uczestników majowych Konfrontacji powitały wspólnie Maria Kwiatkowska (przewodnicząca Stowarzyszenia Absolwentów IPPW) oraz dr Ewa Mudrak, która także poinformowała słuchaczy, iż prelegenci poprzedniego spotkania w całości zrzekli się należnych im honorariów. Co więcej, firma Sun Chemical, reprezentowana przez Andrzeja Posadowskiego, przekazała Instytutowi wysokiej klasy mikroskop. Jego niebagatelne zalety to przede wszystkim praca w świetle odbitym i przechodzącym oraz możliwość przedstawiania obrazu na komputerze i na monitorze telewizyjnym.
Po części powitalnej rozpoczął się cykl prezentacji. Tematem spotkania było uszlachetnianie druków, dlatego każdy z sześciu prelegentów omówił techniki stosowane w tym procesie, jednak w poszczególnych wystąpieniach nacisk położony na różne jego aspekty był inny.
Jako pierwszy głos zabrał Andrzej Janicki (Follak). Scharakteryzował on najczęściej spotykane techniki uszlachetniania druków: lakierowanie, foliowanie, złocenie (hot stamping), suche tłoczenie, wykrawanie, kalandrowanie dekoracyjne oraz flokowanie (zamszowanie). Ponadto wyczerpująco omówił chemiczny podział lakierów, podając zalety i wady każdej z poniższych grup: lakiery pokostowe, dyspersyjne, fotoutwardzalne promieniowaniem UV, rozpuszczalnikowe, chemoutwardzalne (dwuskładnikowe), hybrydowe, utrwalane mikrofalami oraz lakiery elektronoutwardzalne.
Następnie Robert Kuczera (Michael Huber Polska) poruszył zagadnienie lakierów w druku offsetowym (na przykładzie lakierów olejowych, perłowych i dyspersyjnych). Zwrócił również uwagę na system Twin (związany z lakierami specjalnymi, olejowymi) oraz omówił najnowsze produkty firmy Michael Huber w dziedzinie lakierowania.
Halina Anuszewska (Heidelberg Polska) w swoim wystąpieniu omówiła technikę drip off. Szczegółowo przedstawiła składniki niezbędne do zastosowania tej techniki uszlachetniania takie jak: maszyna offsetowa wyposażona w pięć lub więcej zespołów farbowych i zespół lakierujący; drip off lakier matowy (przezroczysta, olejowa farba matowa), drip off lakier błyszczący do wieży lakierniczej (wodny lakier dyspersyjny - w obu przypadkach można zastosować odpowiednie lakiery Saphira Drip off firmy Aquaprint GmbH). Do podstawowych zalet drip offu należą: możliwość regulowania efektu połysk/ mat oraz osiągnięcia go w jednym przelocie przez maszynę; miejsca wyszparowane są błyszczące, podczas gdy matowe pozostają matowe; wysoki połysk (dzięki użyciu specjalnego lakieru); niskie koszty i zwiększona produktywność maszyny. Technika ta ma jednak dwa minusy: skłonność pól matowych do żółknięcia oraz możliwa nierównomierność matowej powierzchni, gdy lakier jest nanoszony w zespole dwuwałkowym. Ponadto aby z powodzeniem stosować drip off, trzeba spełnić następujące wymagania: zmniejszona zawartość alkoholu w roztworze zwilżającym w zespole drukującym lakierem matowym; odpowiednie temperatura (w zadrukowanym stosie musi być poniżej 32 st. C) i wilgotność (w zadrukowanym stosie nie może przekroczyć 55ˇC) oraz małe stosy (do 2500 arkuszy).
Agata Makowska (Follak) omówiła nowe możliwości w dziedzinie uszlachetniania, zaprezentowane na targach Ipex. Wskazała zauważalny trend do zwiększania się uczestnictwa firm azjatyckich (przede wszystkim z Tajwanu, Indii, Singapuru i Chin) w kolejnych edycjach targów. Choć jeszcze nie dysponują one zaawansowanymi technologicznie maszynami, to oferowane przez nie koszty produkcji są znacznie niższe.
Europejskie firmy próbowały natomiast skusić klientów innowacjami. Synergy Technology (Włochy) przedstawiła maszynę do nanoszenia folii w dwóch systemach (na mokro/gorąco) z prędkością laminowania dochodzącą nawet do 80 m/min; maksymalny format, na który można nanieść folię, to 142x162 mm. MAN Roland i Heidelberg zaprezentowały opracowane przez siebie techniki laminowania przed drukiem. Foliowanie na zimno foliami metalicznymi w linii daje możliwość bezpośredniego laminowania, drukowania, a następnie także lakierowania w jednym procesie, przy prędkościach dochodzących do 15 tys. ark/h. Pozwala to nie tylko na oszczędność czasu i obniżkę kosztów produkcji, lecz również na osiągnięcie bardzo skomplikowanych i cienkich elementów, które czasami trudno uzyskać nawet w hot stampingu.
Andrzej Styszewski (Weilburger Grafik Polska) poruszył kwestię optymalizacji procesów uszlachetniania lakierami. W dwuczęściowym wystąpieniu przedstawił najpierw klasyfikację lakierów wedle ich budowy oraz przeznaczenia, a następnie scharakteryzował poszczególne czynniki wpływające na jakość i wynik lakierowania. Omówiona została problematyka doboru odpowiedniego podłoża, sposobów aplikacji, czyli pracy z lakierami oraz kwestie dotyczące metod pomiarowych tak lakierów, jak i powierzchni uszlachetnianych. Inne ważne zagadnienie, które pojawiło się w tej prezentacji, wiązało się z problemami występującymi podczas lakierowania UV (niedosuszenie lub przesuszenie, rozpływ Đ m.in. efekt skórki pomarańczowej, zbyt małe zwilżenie, złe wsiąkanie, niski stopień połysku, zła przyczepność, pudrowanie) oraz w czasie lakierowania lakierami wodnymi (zbyt małe zwilżenie, skutkujące powstawaniem tzw. oczek rosołowych, spękanie, brudzenie obciągu, pienienie się lakieru, zbyt szybkie schnięcie, mała odporność na ścieranie i słaby poślizg, zblokowanie w stosie w przypadku lakierowania dwustronnego, zarysowania widoczne na lakierach matowych). Prelekcja A. Styszewskiego była jedyną w tej edycji Konfrontacji, w której poruszone zostały zalecenia bhp (głównie dla stosowania lakierów UV). Słuchacze mieli możliwość bliższego zapoznania się z symbolem N, który oznacza substancję niebezpieczną dla środowiska. Wymóg zamieszczania tego symbolu na etykietach lakierów UV zaczął obowiązywać z końcem lipca 2002 roku.
Prezentację zamykającą majową konferencję poligrafów przedstawił Dariusz Pawłowski (Sack Invent Poligrafia). W swoim wystąpieniu omówił on tematykę folii do termodruku, które dzielą się na: folie metaliczne, pigmentowe, dyfrakcyjne, holograficzne, do tłoczenia na zimno oraz gatunki specjalne (rzadko stosowane, lecz zapewniające drukarzom ponadstandardowe możliwości). Szczególny nacisk został jednak położony na technologię termodruku i jej praktyczne zastosowanie. D. Pawłowski wymienił wady i zalety maszyny rotacyjnej oraz pras: cylindrycznej i dociskowej. Zwrócił także uwagę na problemy występujące w procesie tłoczenia na lakierach utrwalanych promieniowaniem UV. Nawiązał do kwestii wykonywania nadruków na folii, co z kolei powinno przebiegać w zgodzie z czterema ważnymi zasadami: zdolność farby do zwilżenia folii, przyczepność farby do folii, przyczepność folii do podłoża oraz czystość wykończenia krawędzi foliowanego obrazu. Na koniec omówił metale wykorzystywane w produkcji matryc, czyli: miedź, cynk, magnez, mosiądz, stal oraz silikony i polimery o podobnym przeznaczeniu.
Podsumowując można stwierdzić, iż wszyscy prelegenci wyraźnie akcentowali wzrost znaczenia funkcji estetycznej uszlachetniania w stosunku do funkcji praktycznej (tendencja ta była również widoczna na targach Ipex). Obecnie zwiększenie odporności lakieru na ścieranie przestało być głównym czynnikiem warunkującym jego użycie, coraz ważniejszą rolę odgrywa bowiem strona wizualna opakowania, której zadaniem jest przede wszystkim zwrócenie uwagi klienta na dany produkt i skłonienie go do zakupu. To z kolei stanowi pierwszy krok na drodze do przywiązania nabywcy do konkretnej marki.
Po zakończeniu ostatniej prezentacji M. Kwiatkowska wręczyła słuchaczom konferencji certyfikaty potwierdzające ich uczestnictwo. KC
