Konwersja dla ochrony dziedzictwa

6 gru 2016 14:52

„Dla współczesnej cywilizacji wyzwaniem największym staje się przechowywanie tego, co napisano bądź wydrukowano w ostatnich dwu stuleciach” – napisał Adam Manikowski w przedmowie do „Ratowania i ochrony zbiorów”*. Dziś ludzkość, świadoma zagrożeń wynikających z możliwości utraty swojego „papierowego” dziedzictwa, potrafi je ocalić dzięki zapisowi w różnorodnych formach – w postaci mikrofilmów czy w wersjach cyfrowych. Mimo opanowania tej umiejętności ilość zasobów oczekujących w kolejce na zapis cyfrowy jest wciąż ogromna, co więcej – stale przybywa nowych pozycji. Dlatego też bardzo dużym zainteresowaniem bibliotek cieszą się urządzenia, które szybko i w możliwie najbardziej zautomatyzowany sposób będą konwertować wydruk na zapis cyfrowy. Przez dłuższy czas firma Alfa-Copy oferowała systemy analogowe bibliotekom chcącym archiwizować i udostępniać swoje zbiory. Etapem pośrednim w działalności spółki było dostarczanie urządzeń hybrydowych, wykorzystujących zarówno kamery mikrofilmowe, jak i skanery. Od kilku lat Alfa-Copy dostarcza natomiast systemy cyfrowe, a obecnie – w przeważającej części skanery do tworzenia bibliotek internetowych. Jeden z nich, wyprodukowany przez firmę Kirtas Technologies Systems system Kabis III, spółka zaprezentowała w swojej siedzibie wspólnie z europejskim dystrybutorem urządzenia i swoim niemieckim partnerem ProServ-Staude. Nowy skaner książkowy Kabis III umożliwia skanowanie książek o różnej wielkości (od 11,5x17,8 cm do 28x35,6 cm) i grubości (do 10,16 cm) z maksymalną prędkością dochodzącą do 3000 str./h. Urządzenie pracuje przy rozwarciu książki do 110°, co zmniejsza – zdaniem producenta – krzywiznę stron poprawiając jakość skanowania i minimalizując nacisk na zszywany lub klejony grzbiet książki, który jest dodatkowo centrowany laserowo dzięki systemowi dostępnemu wraz z technologią ruchomej kołyski SmartCradle. Połączenie to – jak uważa firma Kirtas Technologies Systems – ma pozwalać na szybszą obróbkę komputerową obrazów. Skaner Kabis III wyposażony jest też w inne funkcje usprawniające skanowanie, m.in. rozdzielanie kartek podczas skanowania za pomocą dysz z przepływającym powietrzem, opatentowany separator stron Enhanced Page Separator oraz automatyczne ramię SureTurn z próżniową główką podnoszące i obracające poszczególne strony. W urządzeniu znajduje się również czujnik krawędzi strony Page Edge Sensor. W urządzeniu Kabis III książki skanowane są przy użyciu dwóch aparatów Canon EOS 1Ds Mark III o matrycy 21MP. Fotografują one równocześnie prawą i lewą stronę wykorzystując obiektywy Canon 24-70 mm Zoom EF. System ten umożliwia skanowanie w rozdzielczości 325 lub 400 dpi, natomiast opcjonalny obiektyw Macro 100 mm pozwala na zwiększenie rozdzielczości do 600 dpi. Urządzenie wykorzystuje oprogramowanie Kabis Manager, które steruje pracą maszyny. System pozwala na łatwe i proste pobieranie danych bibliograficznych MARC czy Dublin Core i automatyczne umieszczenie ich w polu metadanych skanowanej pozycji. Informacje te mogą pochodzić z serwisu OCLC lub dowolnej lokalnej bazy danych. Do urządzenia dołączone jest oprogramowanie BookScan Editor, przeznaczone do obróbki skanowanych obrazów. Przy korzystaniu z sieci TCP/IP proces ten możliwy jest jednocześnie dla pięciu osób. Oprogramowanie umożliwia m.in. kontrolę jakości, prostowanie i przycinanie stron, edycję zdjęć oraz oferuje opcję wybielania pożółkłych stron. DA * „Ratowanie i ochrona zbiorów”, Biblioteka Narodowa, Dział Ochrony i Konserwacji Zbiorów Bibliotecznych, Warszawa 1998, tom 1, s. 7