„Print on demand”, czyli druk na żądanie, pozwala drukować nakłady już od jednego egzemplarza, zmniejszając przy tym koszty związane z nadprodukcją, magazynowaniem i ewentualnym niszczeniem wydrukowanych egzemplarzy. Jak wskazują producenci urządzeń cyfrowych – w przypadku druku dziełowego to kluczowy element stanowiący o opłacalności. Dlatego coraz częściej w produkcji książek, oprócz druku tradycyjnego, korzysta się z technologii cyfrowej. Co zatem oferują drukarniom dziełowym producenci cyfrowych maszyn drukujących?
Coraz mniejsze nakłady jednego tytułu i wysokie stany magazynowe wydawnictw – tak można podsumować dzisiejszy rynek zleceń druku książek – mówi Jolanta Michalczyk, regionalny menedżer sprzedaży w firmie Kodak Polska. – Najczęściej nakład nie przekracza kilku tysięcy, a coraz więcej nakładów stanowią te do 1000 sztuk. W przyszłości należy założyć dalsze zmniejszanie się nakładów i skracanie się czasu oczekiwania na realizację zlecenia druku publikacji. Dlatego jedynym – zdaniem Jolanty Michalczyk – rozwiązaniem, które umożliwi sprostanie obecnym oczekiwaniom rynku, jest druk książek w technologii cyfrowej.
Jednak jak drukować publikacje w technologii cyfrowej, kiedy spotykamy się z barierą kosztową, jakościową lub wydajnościową w porównaniu z technologią druku offsetowego? Czy nie mamy wyboru i zawsze musimy iść na kompromis przy wyborze technologii cyfrowej? – zadaje pytanie menedżerka Kodaka.
Jolanta Michalczyk twierdzi, że możemy mówić o wysokim zysku przy druku niskich nakładów książek. Jednak osiągnięcie dochodu jest możliwe tylko wówczas, gdy bierze się pod uwagę taką technologię druku, która pozwala na realizację najczęściej dziś spotykanych zleceń do 2-3 tysięcy sztuk. Dodatkowo jej zastosowanie musi mieć uzasadnienie ekonomiczne w porównaniu z drukiem
offsetowym, a przy tym należy realizować niskie nakłady zachowując wydajność i jakość druku tradycyjnego. Odpowiedzią jest tu nasza najnowsza maszyna drukująca Kodak Prosper 1000 Press. To przełom technologiczny w druku inkjetowym i technologia cyfrowa bez kompromisów – dodaje J. Michalczyk.
Kodak Prosper 1000 Press to system przeznaczony do druku czarno-białego, wykorzystujący technologię Kodak Stream Technology. Jak tłumaczy menedżerka Kodaka – dzięki tej technologii możliwe stało się połączenie jakości i wydajności druku tradycyjnego z elastycznością druku cyfrowego. Maszyna drukuje z prędkością 200 m/min na papierach powlekanych i niepowlekanych, na roli o szerokości maksymalnej do 64,8 cm i gramaturze od 45 do 175 g/m2. Umożliwia druk z rozdzielczością 600x900 dpi z maksymalną liniaturą do 133 lpi.
Wartością dodaną Kodak Prosper 1000 Press jest możliwość jej rozbudowy na miejscu u klienta do systemu Kodak 5000XL Press, który drukuje w pełnym kolorze CMYK. Dzięki temu klient, drukujący dziś tylko publikacje czarno-białe, jutro może rozszerzyć swoje usługi o druk kolorowych albumów – tłumaczy J. Michalczyk.
Pierwsza instalacja maszyny Kodak Prosper 1000 Press miała miejsce pod koniec sierpnia br. w drukarni Sagim we Francji, która specjalizuje się w czarno-białym druku książek. Sagim planuje wykorzystywać maszynę Kodak Prosper 1000 Press do niskonakładowej produkcji książek (do 2000 egz.) z jakością druku offsetowego i przy niskich kosztach produkcyjnych. Maszyna wyposażona jest w finishing pracujący online firmy Hunkeler (na chwilę obecną istnieje już kilku producentów/partnerów firmy Kodak oferujących systemy do finishingu pracujące online lub offline z maszyną Kodak Prosper 1000 Press).
Do cyfrowej produkcji książek służą także inne urządzenia z oferty firmy Kodak, m.in. maszyna Kodak Nexpress SE drukująca w pełnym kolorze do formatu B3. Maszyna wyposażona jest w 5 zespołów drukujących i może stosować dodatkowy toner bezbarwny, który zabezpiecza wydruk przed zarysowaniami, dając efekt wykończenia folią matową. Możliwe jest również nabłyszczenie wydruku – opcja szczególnie przydatna przy produkcji okładek do książek. Maszyna Kodak NexPress SE umożliwia też druk 3D, co również może uatrakcyjnić wygląd książki lub samej okładki przez dodanie efektu druku wypukłego (np. symulacja dowolnej faktury lub wypukły tekst).
Poza maszynami drukującymi, Kodak w swojej ofercie posiada również rozwiązania software’owe wykorzystywane w produkcji książek. Dzięki oprogramowaniu Kodak InSite Prepress Portal możliwe jest usprawnienie kompletowania zleceń, śledzenie ich realizacji oraz wykonywanie podglądów prac online. Umożliwia również komunikację online pomiędzy drukarniami i ich klientami. Innym rozwiązaniem Kodaka do wykorzystania przez drukarnie dziełowe jest portal do przyjmowania zleceń: Kodak InSite Storefront.
O zmniejszaniu się nakładów w branży poligraficznej (zwłaszcza w przypadku druku dziełowego) jest też przekonany Adam Bieniewski, production printing & solutions product manager z firmy Konica Minolta Business Solutions Polska. Biorąc do ręki książkę wydaną kilkanaście lat temu możemy zobaczyć informację na temat nakładu, w jakim książka była wydrukowana. Wartości te wynosiły kilkadziesiąt czy kilkaset tysięcy. Dziś już te informacje nie są podawane, ze względu na mniejsze nakłady. Realizacja takich zleceń, czasami opiewających na jeden egzemplarz, przy wykorzystaniu technologii offsetowej jest nie tylko czasochłonna, ale i nieopłacalna. Możliwości z tym związane otwiera zastosowanie druku cyfrowego.
Jak wskazuje firma Konica Minolta, o ile do druku fotoksiążek, albumów i map wykorzystuje się urządzenia kolorowe, o tyle do
druku dziełowego dedykowane są urządzenia monochromatyczne. Wychodząc naprzeciw potrzebom klientów z segmentu produkcji książek, firma Konica Minolta stworzyła urządzenia z serii bizhub PRO: 1200, 1600, 2000P i 2500P. Jednak flagowym produktem firmy w tej dziedzinie jest seria bizhub PRO 1200. Jak uważa producent, urządzenie to stanowi wyjątkowe połączenie szerokiego spectrum zastosowań, prędkości i wysokiej wydajności, a także wykorzystuje toner Simitri gwarantujący wysoką jakość, ostrość i dokładność obrazu.
Jednym z przykładów wykorzystania maszyn cyfrowych do druku dziełowego firmy Konica Minolta jest warszawska drukarnia SOWA. Na przełomie grudnia 2009 i stycznia 2010 zakład ten uzupełnił swój bogaty park maszynowy o system druku monochromatycznego „na żądanie” bizhub PRO 1600P. Jak informuje producent, dzięki jego urządzeniom drukarnia SOWA realizuje projekt www.wyczerpane.pl, umożliwiający wznawianie wyczerpanych nakładów.
Wśród innych drukarń, które wykorzystują cyfrowe rozwiązania Konica Minolta do druku, znajdują się m.in. Totem i Fabryka Druku.
Sektor druku dziełowego jest jednym z kluczowych również dla firmy Océ. Jej oferta w tym zakresie jest pozycjonowana jako uzupełnienie druku offsetowego. Urządzenia Océ wykorzystują technologie CopyPress i Colour CopyPress oraz drukują czernią zbliżoną do offsetowej, tak więc – jak wskazuje producent – cyfrowe dodrukowanie kilku egzemplarzy do nakładu offsetowego w tej samej jakości jest już możliwe. Co więcej, wydawca zamiast przerzucić na drukarnię ciężar inwestycji w system cyfrowy, może kupić go samodzielnie, osiągając przy tym niezależność w zakresie wykonywania natychmiastowych dodruków w bardzo dobrej cenie.
Czarno-białymi urządzeniami z oferty Océ przeznaczonymi dla drukarń dziełowych są systemy Océ VarioPrint 6000 Ultra Line – 4 modele w kilkunastu konfiguracjach, które wsparte oprogramowaniem Prisma dają możliwość obsługi całego procesu: od momentu przyjęcia zlecenia, poprzez przygotowanie książki i jej druk, po obróbkę introligatorską.
Firma Océ dysponuje też systemami umożliwiającymi elastyczne przechodzenie z druku czarno-białego na kolorowy – są to urządzenia z serii Océ JetStream (JSxxx) i Océ ColorStream (CS10xxx). Elastyczność systemów nie polega tylko na możliwości rozbudowy drukarki czarno-białej przez dodawanie kolorów użytkownika aż do pełnego CMYK+HLC, ale także na dynamicznym liczeniu kosztów wydruku. W zadaniach mieszanych (czarno-białych i kolor) uwzględniają one oddzielny koszt dla wydruku czarno-białego (równy kosztowi zlecenia wykonanego na drukarce czarno-białej) i oddzielnie dla druku w kolorze. Pozwala to na ograniczenie inwestycji klienta. Znika konieczność zakupu pełnokolorowej drukarki do druku czarno-białego – w miarę rosnących potrzeb można rozbudować posiadany sprzęt. Co więcej, jak wskazuje firma Océ, odbitki z urządzeń rolowych są zdecydowanie tańsze, a same maszyny oferują niższe koszty eksploatacji i niższe koszty związane z obsługą.
W dobie rozwoju mediów elektronicznych i Internetu, przy stopniowo słabnącym zainteresowaniu reklamą drukowaną, a także stale obniżających się nakładach książek dobrym rozwiązaniem może się okazać inwestycja w druk cyfrowy, który oferuje nie tylko odpowiednią jakość wykonywanych prac, ale przede wszystkim skrócenie czasu realizacji zleceń oraz stały koszt wykonania pojedynczego egzemplarza, niezależny od nakładu – mówi Leszek Szymański, kierownik marketingu produktowego w firmie Ricoh. Jednocześnie – jak dodaje – cyfrowa technologia druku oferuje elastyczność oraz możliwość uproszczenia wielu procesów związanych z przygotowaniem pracy, jak również z jej dystrybucją. Zlecenia mogą być realizowane „od ręki”. Faza przygotowawcza trwa bardzo krótko i może odbywać się w trakcie drukowania innych zleceń, co znacznie obniża koszty, szczególnie przy małych i bardzo małych nakładach. Nie ma też żadnych strat powstających w trakcie narządu maszyny – pierwszy arkusz schodzący z urządzenia jest wydrukiem nakładowym.
W gamie urządzeń monochromatycznych i kolorowych przeznaczonych do druku dziełowego firmy Ricoh znajdują się modele Ricoh Pro 907EX, 1107EX oraz 1357EX, stanowiące piątą generację czarno-białych systemów produkcyjnych. Jak twierdzi producent, charakteryzują się wysoką produktywnością (odpowiednio 90, 110 i 135 stron A4 na minutę) i oferują m.in. szybszy druk w większych formatach (A3, SRA3), szeroki zakres obsługiwanych gramatur od 40 do 300 g/m2, wydajniejszy procesor oraz serwer dokumentów, wysokonakładowe odbiorniki papieru z wózkami, szeroki wybór opcji introligatorskich pracujących w linii.
Ricoh proponuje także serię drukarek produkcyjnych Pro 907, 1107 i 1357 wyposażonych w kontroler produkcyjny przeznaczony do przetwarzania dużej ilości danych i umożliwiających drukowanie do 1,9 mln stron w ciągu miesiąca (Pro 1357) oraz urządzenia kolorowe Pro C720/C720S i Pro C900/C900S o prędkości odpowiednio 72 i 90 str./min. Maszyny Pro C900/C900S, podobnie jak modele drukujące w czerni i bieli, posiadają szeroki zakres opcji obróbki końcowej pracujących w linii, w tym finiszer do oprawy zeszytowej z grzbietem książkowym oraz finiszer do oprawy klejonej umożliwiający wykonanie książki o objętości do 400 stron.
Stanisław Pieczara, PSG marketing manager w firmie Xerox Polska uważa, że stwierdzenie „niski nakład – wysoki zysk” dobrze opisuje większość zleceń realizowanych w technologiach druku
cyfrowego w odniesieniu do druku książek. Jest on też zdania, że konkurencja na rynku drukarń dziełowych jest ogromna i polega głównie na konkurencji cenowej. Wynika ona przede wszystkim z ogromnej presji wydawców dążących do ograniczenia kosztów produkcji. S. Pieczara powołuje się także na publikację Biblioteki Analiz pt. „Rynek książki w Polsce 2009” (Biblioteka Analiz, Warszawa 2009), z której wynika, że zwiększa się ilość publikowanych tytułów przy spadku średniej wielkości ich nakładów.
Firma Xerox dysponuje obszernym portfolio urządzeń produkcyjnych i – jak twierdzi Stanisław Pieczara – dzięki temu może dobierać optymalne dla swoich klientów rozwiązania. Wśród drukarń offsetowych jednym z klientów firmy Xerox w Polsce w zakresie druku cyfrowego jest ZPW Pozkal z Inowrocławia. W ramach projektu inwestycyjnego finansowanego ze środków Unii Europejskiej (Regionalny Program Operacyjny Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2013) drukarnia Pozkal wdrożyła w 2009 roku technologię druku cyfrowego. Zakupiła w tym celu m.in. maszyny firmy Xerox, w tym urządzenia Xerox Nuvera 288, Xerox X700 oraz oprogramowanie klasy web-to-print.
Efektem tej trwającej od wielu lat wojny cenowej jest redukcja marż drukarń (często do kilku zaledwie procent) przy jednoczesnym spadku wielkości drukowanych nakładów i to jest właśnie miejsce, w którym wykorzystuje się druk cyfrowy. Ponieważ pozwala on na optymalizację i uelastycznienie kosztów produkcji, coraz więcej dużych drukarń offsetowych wykorzystuje technologię druku cyfrowego – podsumowuje S. Pieczara.
Na podstawie informacji wymienionych firm opracowała DA
