Wzrost dynamiki produkcji przemysłowej już wkrótce osiągnie swój szczyt, a w II kwartale 2015 roku może nawet wystąpić recesja w przemyśle – wynika z raportu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości oraz Małopolskiej Szkoły Administracji Publicznej „Instrument Szybkiego Reagowania”.
Prognoza przygotowana na podstawie danych miesięcznych przez zespół ISR kierowany przez prof. Jerzego Hausnera pokazuje wzrost produkcji przemysłowej do końca II kwartału br. Potem dynamika produkcji sprzedanej nadal jest dodatnia, ale zaczyna słabnąć. Natomiast rosnąć zaczyna prawdopodobieństwo recesji w II połowie 2014 roku, choć nie przekracza jeszcze wówczas 15 proc. W II kwartale 2015 roku prognoza centralna dla produkcji przemysłowej pokazuje, że dynamika produkcji sprzedanej będzie już ujemna, a to oznacza, że produkcja będzie niższa niż w II kwartale 2014 roku.
Zespół ISR prognozuje również wartość dodaną wytworzoną w przemyśle. Jej dynamika w całym okresie prognozy jest dodatnia, ale w II połowie br. zaczyna stopniowo słabnąć. Jednocześnie autorzy zastrzegają, że prognoza jest obarczona szczególnym ryzykiem.
W najnowszym raporcie ISR autorzy porównują również wcześniejszą prognozę, z przełomu lat 2013 i 2014, z wynikami podanymi przez GUS. Zespół badawczy zaznacza, że poprzedni raport trafnie przewidywał odwrócenie tendencji spadkowej w dynamice sfery produkcji w ciągu 2013 roku, jednak z drugiej strony wskazywał na wystąpienie bardzo dynamicznego wzrostu pod koniec 2013 roku i na początku br. Aż tak znaczne ożywienie nie jest jednak jak dotychczas widoczne w publikowanych danych. Być może wzorzec cykliczności koniunkturalnej dla Polski uległ ostatnio zmianie, która jednak nie znalazła odzwierciedlenia w stosowanym modelu – tłumaczy Michał Bonin z Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, koordynator projektu ISR.
Profesor Mateusz Pipień, odpowiadający za prognozy makroekonomiczne raportu ISR dodaje: Mówimy raczej o spowolnieniu, które wynika z czasu trwania cyklu. Jeśli przyjąć, że cechy cyklu dominują wśród cech obserwowanych szeregów czasowych, to istotnie, dynamika będzie ujemna w najniższym odczycie, jednak spadek produkcji będzie dotyczyć dwóch, maksymalnie trzech miesięcy.
Korekta prognoz branżowych
W kilku działach produkcji przemysłowej wyniki produkcji sprzedanej w ostatnich miesiącach 2013 roku były znacznie słabsze od prognozowanych i spowodowały wyraźną korektę prognoz branżowych. Dotyczy to m.in.: produkcji metali, komputerów, chemikaliów, przerobu ropy i koksu, zaopatrzenia w wodę, energię i gaz, produkcji trwałych dóbr konsumpcyjnych. W tej grupie znajduje się też produkcja trwałych dóbr konsumpcyjnych, w przypadku której dynamika prognozowana była na 10-15 proc., a wyniosła ok. 5 proc., co skutkuje – według prognozy centralnej raportu ISR – ujemną dynamiką produkcji w tej kategorii już w II połowie 2014 roku.
Z kolei produkcja komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych miała rosnąć w tempie kilku – kilkunastu procent, natomiast dane pokazały stagnację w porównaniu z ubiegłym rokiem. W rezultacie w nowej prognozie nadal przewidywane jest ożywienie – dynamika w II półroczu 2014 roku wciąż sięga 15-20 proc., ale jest ono, według aktualnych prognoz ISR, nieco odsunięte w czasie i będzie słabsze niż sądzono przed kwartałem.
Prognozy branżowe na bieżący rok
W 2014 roku stosunkowo dobra sytuacja powinna dotyczyć produkcji dóbr inwestycyjnych i nietrwałych dóbr konsumpcyjnych, przetwórstwa przemysłowego, materiałów budowlanych (po bardzo głębokiej recesji od początku 2012 do połowy 2013 roku), metali i chemikaliów (choć w obu działach wzrosty będą słabsze niż przewidywane jeszcze kilka miesięcy temu), a nawet produkcji pojazdów samochodowych – również po głębokiej recesji 2012 i dość słabym 2013 roku. Korzystnie kształtują się prognozy dla produkcji wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych, komputerów, wyrobów elektrycznych, mebli, sprzętu transportowego.
Gorsze wyniki mogą natomiast odnotować m.in. przedsiębiorstwa zajmujące się wydobyciem węgla (w tym dziale utrzymuje się ponadto wysoki stopień zagrożenia upadłością) oraz produkcją koksu i produktów rafinacji ropy naftowej, wytwarzaniem i zaopatrywaniem w energię elektryczną, gaz i gorącą wodę, produkcją napojów. Pod koniec 2014 roku słabnąć będzie dynamika produkcji przemysłu poligraficznego, produkcji wyrobów z drewna i wyrobów tekstylnych, farmacji (ale do końca roku będzie ona dodatnia). Do zera niemal spadnie dynamika w przemyśle produkcji maszyn.
Dynamika liczby upadłości będzie hamować
Prognozy mikroekonomiczne raportu ISR, dotyczące stopnia zagrożenia upadłością, wskazują na relatywnie dobrą sytuację sektora przemysłowego. Prognozowany stopień zagrożenia upadłością w I połowie 2014 roku w produkcji i przemyśle jest niższy niż rok wcześniej, co oznacza zmniejszającą się liczbę wszczętych postępowań upadłościowych co najmniej do końca I półrocza 2015 roku – ocenia Michał Bonin. Podkreślamy jednak, że choć poziom zagrożenia upadłością jest wciąż relatywnie wysoki (na tle sytuacji sprzed wybuchu globalnego kryzysu finansowego), to jednak już nie rośnie. Bardziej widoczny jego spadek jest oczekiwany w II połowie 2014 r., kiedy tempo wzrostu PKB wyraźnie przekroczy 3 proc. r/r – ocenia prof. Jerzy Hausner.
***
Od 2011 roku Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości realizuje projekt systemowy Instrument Szybkiego Reagowania (ISR), skierowany do właścicieli, kadry zarządzającej oraz pracowników przedsiębiorstw, które potrzebują wsparcia w łagodzeniu skutków spowolnienia gospodarczego poprzez stworzenie narzędzi umożliwiających wczesną identyfikację zagrożeń oraz kompleksowe i adekwatne reagowanie na nie. Projekt został wpisany przez Ministerstwo Gospodarki do Polityki Nowej Szansy. Monitoring Zmiany Gospodarczej jest dla PARP niezbędnym narzędziem do zbudowania Instrumentu Wczesnego Ostrzegania i Szybkiego Reagowania pozwalającego na podejmowanie przez decydentów działań wyprzedzających, korygujących, a prze-de wszystkim obniżających koszty ekonomiczne i społeczne okresowych zakłóceń w funkcjonowaniu gospodarki.
Instrument Szybkiego Reagowania jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki.
Więcej informacji na temat projektu oraz raporty z badań znajdą Państwo na stronie internetowej www.isr.parp.gov.pl
Opracowano na podstawie materiałów PARP
