„Rynek książki 2010”

6 gru 2016 14:53

Trzynasta 5-tomowa edycja „Rynku książki w Polsce” była promowana w listopadzie ub.r. podczas Targów Książki w Krakowie. Kompendium to obejmujące nie tylko rynek wydawniczy, ale także (od niedawna) poligrafię i papier w aspekcie dziełowym, czyli związanym z produkcją książek, oraz ich dystrybucję i biogramy osób zasłużonych dla branży wydawniczej jest wydawane przez „Bibliotekę Analiz”. Układ treści pozostaje niemal niezmienny, choć wzrasta objętość poszczególnych tomów. Główna część – „Wydawnictwa” – liczy w tej edycji blisko 550 stron i rozpoczyna ją tradycyjnie kalendarium najważniejszych wydarzeń na rynku wydawniczo-księgarskim w 2009 roku. Następnie przedstawiono główne trendy na rynku wydawniczym, z których najważniejszym jest cyfryzacja. Sporo miejsca poświęcono bestsellerom wydawniczym roku oraz badaniom czytelnictwa. Tom zawiera też dane liczbowe dotyczące ruchu wydawniczego w roku 2009, w tym m.in. dane dotyczące sprzedaży książek oraz ich cen. Nie wydano wprawdzie – co postulowali wydawcy przy poprzedniej edycji – oddzielnego tomu poświęconego nowym mediom, ale w ramach głównych trendów znalazły się rozdziały nt. rynku audiobooków i książek elektronicznych. Oddzielne rozdziały poświęcono też analizie sytuacji w sektorach publikacji naukowych, literatury religijnej czy książek dla dzieci i młodzieży. Jeśli chodzi o prognozy dla rynku wydawniczego, to charakteryzuje je stwierdzenie: „na naszych oczach kończy się zarówno rynek książki, z jakim mieliśmy do czynienia przez ostatnich kilkadziesiąt lat, jak i sama książka, jaką znamy od czasów Gutenberga” – chodzi oczywiście o digitalizację zasobów wydawnictw i dystrybucje treści na różnych czytnikach. Zamieszczono też analizę SWOT rynku książki w Polsce, pokazując jego mocne i słabe strony oraz przedstawiając szanse i zagrożenia, w tym oczywiście wprowadzenie VAT na książki i czasopisma specjalistyczne. Główną część tomu stanowią prezentacje największych polskich wydawnictw zawierające oprócz ich charakterystyki także informacje o obrotach, wielkości produkcji i zatrudnieniu. Tom „Dystrybucja” zawiera prezentacje największych hurtowni, firm dystrybucyjnych i księgarń oraz analizę rynku dystrybucyjnego. „Who is who” to – jak wspomniano na wstępie – leksykon biograficzny osób, których działalność w największym stopniu oddziaływała na polską branżę książki w ostatnich latach; są wśród nich także reprezentanci branży poligraficznej. Tom „Poligrafia” dotyczy de facto jednego segmentu rynku poligraficznego, czyli produkcji dziełowej. W zamieszczonej na wstępie analizie zwrócono uwagę na ogólną złą kondycję drukarń dziełowych w 2009 roku wymieniając znane przyczyny tego stanu rzeczy: „(...) rozciągnięte do granic możliwości terminy płatności, wojny cenowe, brak wymiany informacji i współpracy w ramach sektora zebrały swoje żniwo. Kilka zakładów już zakończyło swą działalność, następne już są bądź zaraz znajdą się w stanie upadłości.” Autorzy tomu próbują ocenić, jaki wpływ na sytuację poligrafii dziełowej miałoby ewentualne wprowadzenie euro, jednakże w obecnej sytuacji gospodarczej można to chyba potraktować wyłącznie w kategoriach fantastycznych. Wśród trendów rynkowych wymieniono przede wszystkim recesję ekonomiczną i zagrożenia ze strony nowych mediów, a także prywatyzację i skutki podniesienia stawki VAT zarówno na środki produkcji, jak i na produkty, czyli książki. Przy wyznaczaniu trendów uwzględniono też opinie dostawców maszyn i materiałów. Oddzielną część poświęcono omówieniu rankingów drukarń dziełowych organizowanych przez „Wydawcę” oraz „Magazyn Literacki KSIĄŻKI”. W dalszej części tomu znajdują się prezentacje drukarń oraz producentów i dystrybutorów maszyn i materiałów poligraficznych. Omówiono też portale poligraficzne wskazując na brak w nich elementu interakcji, czyli komunikacji z odwiedzającymi. Treść uzupełniają wykazy imprez targowych, branżowych nagród, certyfikatów oraz najważniejszych stowarzyszeń i organizacji działających w poligrafii. Tom zamyka kalendarium najistotniejszych wydarzeń 2009. W tomie „Papier” (to jego drugie dopiero wydanie) scharakteryzowano papiery do druku książek oraz tektury okładkowe, przedstawiono też firmy zajmujące się ich produkcją i dystrybucją zarówno w Polsce, jak i za granicą. Przy tworzeniu tej części korzystano głównie z fachowych opracowań Zbigniewa Fornalskiego ze Stowarzyszenia Papierników Polskich oraz Stefana Jakucewicza. Wymieniono także instytucje, organizacje i czasopisma branżowe, zamieszczono przydatne dane techniczne dotyczące papieru, a Appendix zawiera dwa artykuły S. Jakucewicza: o drukowaniu na papierach objętościowych oraz o prawidłowym doborze papieru. „Rynek książki w Polsce” to jedyne tego typu wydawnictwo, przedstawiające różne aspekty polskiej branży wydawniczo-poligraficzno-papierniczej związanej z produkcją dziełową. Już choćby z tego tytułu jest bardzo interesujące i przydatne dla wszystkich profesjonalistów, a jego cykliczność czyni z niego „stały element rynku”, jak to określił jeden z czytelników na łamach „Biblioteki Analiz”. IZ