Ścieranie druków
6 gru 2016 14:53
Ścieranie druków oznacza podatność nadrukowanej warstwy farby na mechaniczne uszkodzenie pod wpływem wystąpienia jednoczesnych sił nacisku i tarcia.
Druki narażone są na ścieranie jeszcze w drukarni, a krytycznymi momentami podczas procesu ich obróbki są zawsze złamywanie, zbieranie, krojenie lub transportowanie.
Odpowiednia odporność na ścieranie ma zasadnicze znaczenie w przypadku druków przeznaczonych do produkcji opakowań i innych produktów o długim czasie i intensywnym sposobie użytkowania.
Ścieranie jest problemem, który występuje najczęściej podczas drukowania na papierach powlekanych matowych. Jest to spowodowane charakterystyczną, szorstką powierzchnią tego typu papierów, która w przeciwieństwie do papierów powlekanych błyszczących działa ścierająco.
Jeśli zadrukowane strony papieru pozostają ze sobą w bezpośrednim kontakcie np. w stosie, to pod wpływem sił nacisku i przesuwania arkuszy może dojść do ścierania warstwy farby z ich powierzchni. Zależy to od charakterystyki powierzchni i pigmentu zastosowanego w warstwie powlekającej papier. Im bardziej chropowata i nierówna jest powierzchnia papieru, tym bardziej druki mogą być narażone na ścieranie. Należy jednak pamiętać, że poszczególne rodzaje papierów powlekanych matowych różnią się między sobą skłonnością do ścierania.
Zjawisko ścierania druków spowodowane jest ponadto następującymi czynnikami:
n Niewłaściwym rodzajem farb zastosowanych do druku – np. nieodpowiednim rodzajem spoiwa, brakiem odpowiedniej ilości wosków lub nadmiernym rozrzedzeniem farby. Do druku należy stosować farby o podwyższonej odporności na ścieranie lub stosować dodatek specjalnych past zawierających woski, które jednocześnie polepszają poślizg. Ważnym parametrem jest również właściwa przyczepność warstewki farby do podłoża.
n Nadmiernym stosowaniem proszków do napylania, które działają w niektórych sytuacjach jak papier ścierny lub nieodpowiednio dobraną do gramatury podłoża wielkością ich ziarna. Istotną rolę odgrywa również rodzaj proszku. Cząsteczki proszków na bazie węglanu wapnia i cukrowe posiadają dość ostre brzegi i mogą potęgować ścieranie. Nadmiar proszku również może spowodować, że nie jest on w stanie związać się dostatecznie z warstwą farby i pozostaje w luźnej formie na arkuszu. Podczas lakierowania w takich miejscach powstają zgrubienia.
n Niedostatecznym utrwaleniem się warstwy farby i zbyt wczesnym przekazaniem arkuszy do dalszych procesów produkcyjnych. Zaleca się, aby pomiędzy drukiem a kolejnymi procesami produkcyjnymi zachować odstęp czasowy pozwalający na dostateczne wyschnięcie warstwy farby (w zależności od rodzaju podłoża i farby od 24 do 48 godzin).
n Nadmiernym obciążeniem mechanicznym występującym np. w maszynach introligatorskich.
n Niewłaściwym zapakowaniem druków na czas transportu, co może powodować przemieszczanie się arkuszy, a tym samym tarcie.
Rozwiązanie
W celu zapobiegania ścieraniu się druków należy przede wszystkim starannie dobrać farby i podłoże. Stosowanie farb uniwersalnych do każdego rodzaju podłoża byłoby idealnym rozwiązaniem, jednak doświadczenia praktyczne dowodzą, że nie jest to realne. Jeśli drukarz ma wpływ na dobór podłoża, szczególnie w przypadku papierów powlekanych matowych, powinien zawsze wybierać te rodzaje, które posiadają dobrą odporność na ścieranie. W przypadku konieczności stosowania papierów o niskiej jakości korzystne jest stosowanie specjalnych past poddrukowych, które poprawiają charakterystykę powierzchni.
Aby zapewnić właściwą odporność na ścieranie gotowych druków, zaleca się najczęściej ochronne lakierowanie powierzchni. Należy przy tym zwrócić uwagę, aby warstwa naniesionego lakieru była wystarczająco gruba. Przy doborze proszków do pylenia należy zwrócić uwagę na ich rodzaj. Zasadnicze znaczenie mają również wielkość ziaren i zastosowana ilość. Należy kierować się zasadą: jak najmniejsze ziarno i ilość proszku, jak to tylko możliwe. Przed przekazaniem druków do dalszej obróbki lub transportowania nadrukowana warstwa farby musi być dobrze utrwalona i wyschnięta.
Badanie odporności na ścieranie
Odporność gotowych druków na ścieranie można zbadać za pomocą specjalnych urządzeń testowych. Badanie można przeprowadzić w dwóch wersjach, badając odporność warstwy farby na ścieranie na sucho i na mokro. Test odporności na ścieranie na mokro jest ważny w przypadku produkcji etykiet na butelki, które są następnie napełniane płynami, a tym samym narażone na działanie sił i ścieranie w stanie mokrym.
Więcej o badaniach znajdą Państwo w zeszycie 10. Biblioteczki technicznej „Ścieranie i karbonizacja”, który jest dostępny w biurach sprzedaży MHP oraz na www.mhp.com.pl
Zapraszamy Państwa również do korzystania z usług naszych laboratoriów, które wyposażone są w niezbędne urządzenia. Pomożemy właściwie ocenić jakość druków lub znaleźć przyczynę problemów przeprowadzając odpowiednie testy i badania.
Artykuł sponsorowany