Metal FX
Drukowanie farbami Metal FX opiera się na nowatorskim pomyle, który polega na połšczeniu w jednym układzie farby metalicznej ze zmodyfikowanymi farbami triady drukarskiej. Na podłoże drukowe nakładana jest najpierw jednolita powierzchnia (apla) srebrnej farby metalicznej o bardzo wysokim połysku. Następnie na warstwę metalicznš nadrukowywane sš kolejno warstwy farb triady jako tinty o odpowiednim udziale procentowym każdej z nich. Dzięki temu jest możliwe uzyskanie bardzo szerokiej gamy barw metalicznych na jednej odbitce, bez potrzeby stosowania oddzielnych farb metalicznych dla każdego z zastosowanych kolorów. Ważnš zaletš drukowania w systemie Metal FX jest możliwoć drukowania wielu odcieni metalicznych w jednym przebiegu przez maszynę.
Istotna jest tutaj różnica struktury warstwy tradycyjnej farby srebrnej i farby Silver Metal FX. Na rysunkach 7 i 8 zamieszczono fotografie warstw odpowiednio farby tradycyjnej Pantone 877 oraz jednej z odmian farby podłożowej srebrnej MFX.
Dla porównania na ilustracjach 9 i 10 zamieszczono fotografie 1000x powiększeń powierzchni zadrukowanych farbš metalicznš niebieskš oraz kompozytem farb Metal FX o podobnej barwie wynikowej.
Według najnowszych informacji w systemie Metal FX zastosowano również podłożowš farbę złotš, co dodatkowo poszerza gamę barw metalicznych.
Alternatywš dla Metal FX może być np. rozwišzanie firmy Wolstenhome, która na swoich stronach internetowych oferuje darmowe oprogramowanie WISE do tworzenia efektów metalicznych. W zasadzie sš to gotowe zadania do wykorzystania w Adobe Photoshop. Ich działanie polega na selekcji wybranego obszaru, a następnie zastšpieniu częci kanałów CMYK dodatkowym, na którym zawarty jest wycišg podłożowej farby srebrnej lub złotej; przedstawiono to na rysunkach 11-14. W rezultacie uzyskuje się ăpodbarwionyÓ za pomocš farby srebrnej lub złotej obraz CMYKowy. W zależnoci od pierwotnych barw obrazu oraz żšdanego stopnia ămetalizacjiÓ rysunku zamiana separacji zachodzi w różnym stopniu. Wynika to również z odcienia warstwy farby metalicznej.
Tego typu zabiegi mogš być przydatne na przykład w celu wyeliminowania metalicznego podłoża drukowego, gdy metaliczna powierzchnia rysunku jest niewielka. Wtedy można zastosować farbę o najwyższym połysku, tak zwany efekt lustra. Tego typu farby sš drogie, jednak umiejętnie stosowane mogš się przyczynić do obniżenia materiałowych kosztów produkcji, a rezultat wizualny jest bardzo podobny do osišganego przy stosowaniu metalizowanego podłoża.
Jednš z dodatkowych cech stosowania efektów metalicznych jest pewna funkcja zabezpieczajšca odbitki. Efekty z zastosowaniem farb metalicznych sš niemożliwe do skopiowania na elektrofotograficznych kopiarkach. Wynika to z dwóch powodów: po pierwsze lampa kopiarki przesuwajšc się owietla oryginał z wielu kierunków Đ powoduje to przesłanie wielu sygnałów do elementu rejestrujšcego wiatło odbite i zniekształcenie barw; po drugie w kopiarkach nie sš stosowane metaliczne proszki elektrofotograficzne. Kopiowanie metalicznej odbitki za pomocš technik poligraficznych również nie jest proste. Głównš przeszkodš jest koniecznoć przygotowania farby metalicznej o odpowiednim odcieniu, co nawet dla profesjonalistów jest czasami bardzo trudne. Z kolei kopiowanie efektu Metal FX pocišga za sobš ăodgadnięcieÓ składowych procentowych poszczególnych farb triady MFX. Ponadto w przypadku stosowania oprogramowania Metal FX można tworzyć bardzo trudne do kopiowania wzory (tzw. SpecialFX) będšce połšczeniem powierzchni metalicznych i niemetalicznych. Tego typu elementy mogš być z powodzeniem stosowane na przykład na bonach towarowych, prezentowych czy biletach skutecznie je zabezpieczajšc.
Efekty specjalne w poligrafii to niezwykle rozległy temat. Różnorodnoć farb, podłoży drukowych i sposobów obróbki pozwala na osišgnięcie wielu niezwykłych i niepowtarzalnych efektów. I chociaż zapewne nigdy nie dowiemy się, dlaczego ludzkoci tak bardzo podoba się metaliczny połysk, to mam nadzieję, że przynajmniej częciowo udało się odpowiedzieć na pytanie: skšd on się bierze w poligrafii?
Literatura
1. Seubert J., Fetz A., PVD Aluminium Pigments, Paint & Coatings Industry, 01;2000
2. Kremitzl H.J., Encapsulated Gold Bronze Pigments, Paint & Coatings Industry, 2003;1
3. Brooks Y., From the Foundry to the Pressroom, http://www.mdboth.com/news_detail.asp?ID=11
4. Katalog firmy Brancher 2004
5. Hancock B., Stealing the limelight, PPCJ: Polymers Paint Colour Journal, 2003;3
6. Unsworth N., VMP advantage, PPCJ: Polymers Paint Colour Journal, 2004;4
7. Mitchell J., Vacuum-Metallised Pigments: The Next Generation, Wolstenholme International, 2002;13
8. Jakucewicz S., Farby drukowe, Michael Huber Polska Sp. z o.o., Wrocław 2001
9. Czichon H., Czichon M., Metaloznawstwo poligraficzne, Instytut Poligrafii Politechniki Warszawskiej, Warszawa
10. Wheeler S., Effect Pigments Metallic and Pearlescent Pigments in Waterborne Systems, Paint & Coatings Industry, 2005;1
11. Lind J.T., Controlling the color of Ink on Paper: How to Establish Color Tolerances, GATFWORLD, 1990;2(1)
12. Improving Metallic Ink Printing through Polarized Densitometry
13. Robert T., Measuring Effect Pigments, Paint & Coatings Industry, 2004;01
