Jak wiadomo, na rozwój branży opakowań wyrany wpływ ma ogólna sytuacja społeczno-gospodarcza kraju. Sšdzić należy, że rozwój przemysłu opakowaniowego i jego ukierunkowanie zależeć będš w najbliższych latach od wielu czynników, takich jak np. rozwój gospodarczy kraju, wzrost spożycia, zmiany demograficzne i poziom życia ludnoci, a także rozwój międzynarodowej wymiany towarowej i współpracy gospodarczej, zarówno z krajami Unii Europejskiej, jak też z krajami Europy rodkowej i Wschodniej.
Poniżej zostanš omówione informacje dotyczšce tej sytuacji, opublikowane przez Główny Urzšd Statystyczny [1] oraz na łamach ăGazety WyborczejÓ [2; 3; 4].
Tempo wzrostu gospodarczego w 2002 r. według danych GUS [1] było nieznacznie wyższe niż w poprzednim roku, co wskazywałoby na stopniowš poprawę dynamiki wzrostu gospodarczego. Według wstępnych szacunków realny wzrost produktu krajowego brutto (PKB) w stosunku do roku poprzedniego wyniósł 1,3% (w 2002 r. wynosił 1,0%). W 2002 r. popyt krajowy wzrósł o 0,8%.
Według informacji podanych przez Patrycję Maciejewicz [2], wartoć inwestycji w porównaniu z 2001 r. była w 2002 r. niższa o 7,2%, ale rok wczeniej zanotowano jej spadek o 8,8%. Sytuacja z kwartału na kwartał poprawia się i można liczyć, że w 2003 r. wartoć ta zacznie wzrastać. Zdaniem ekspertów, włanie ożywienie inwestycji może spowodować stabilny, długoterminowy wzrost gospodarczy. Instytut Badań nad Gospodarkš Rynkowš szacuje, że wartoć inwestycji wzronie w 2003 r. w Polsce o 3,9%, a bank BPH PBK uważa, że o 4,7%.
Duży wpływ na sytuację na rynku opakowań ma międzynarodowa wymiana towarowa. Według danych GUS [1] w handlu zagranicznym utrzymywały się tendencje podobne do obserwowanych w roku poprzednim. Wysokš dynamikš charakteryzował się zwłaszcza eksport do krajów Europy rodkowo-Wschodniej i import z krajów rozwijajšcych się. Eksport do krajów rozwijajšcych się, niestety, zmniejszył się. Dynamika eksportu w skali roku była wyższa niż dynamika importu, a kwota ujemnego salda wymiany w 2002 r. wynosiła 12,8 mld dolarów i była nieco mniejsza niż przed rokiem. Zwiększył się eksport do krajów Europy rodkowo-Wschodniej, ale wzrósł nieznacznie import dóbr inwestycyjnych i konsumpcyjnych.
Na sytuację na krajowym rynku opakowań pewien wpływ majš także: popyt, spożycie, zmiany demograficzne i poziom życia ludnoci. Według informacji GUS [1] w 2002 r. nieznacznie mniejsza niż w roku poprzednim była dynamika wzrostu przeciętnych wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw oraz emerytur i rent.
rednioroczny wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych był, według informacji GUS [1], w 2002 r. mniejszy niż wzrost przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w sektorze przedsiębiorstw.
Zharmonizowany wskanik cen konsumpcyjnych (HICP)* w 2002 r. w stosunku do 2001 r. wyniósł 1,9%, co oznacza, że Polska spełniła kryterium stabilnoci cen okrelone w Traktacie z Maastricht.
Według informacji opublikowanych w ăGazecie WyborczejÓ [3] ożywienie gospodarcze w czwartym kwartale 2002 r. było nieco słabsze niż wynikało z wczeniej dostępnych danych, ale ekonomici twierdzš, że rok 2003 powinien być wyranie lepszy od poprzedniego. Według różnych prognoz, wzrost Produktu Krajowego Brutto powinien osišgnšć od 2,3 do 3,5%.
Dla porównania szacuje się [4; 5], że wzrost gospodarczy osišgnie w USA w 2003 r. jedynie około 3%, a w ostatnim kwartale 2002 r. tempo wzrostu gospodarczego wyniosło tylko 0,7%. Największa gospodarka wiata zakończyła podobno ubiegły rok rekordowym deficytem w handlu zagranicznym. Zdaniem ekonomistów, w najbliższych latach nie należy spodziewać się radykalnych zmian w strukturze bilansu handlowego USA, natomiast zwiększy się znaczenie Chin jako partnera handlowego, ze względu na relatywnie niskie ceny eksportowanych przez nie produktów.
Z analizy omówionej powyżej sytuacji wynika, że przed polskim przemysłem opakowaniowym stanš z pewnociš nowe, trudne zadania. Aby utrzymać się na coraz bardziej konkurencyjnym rynku, będzie on musiał w najbliższym czasie modernizować swojš produkcję, a także coraz więcej uwagi zwracać na jakoć, funkcjonalnoć i walory promocyjno-reklamowe wytwarzanych opakowań. Konieczny będzie poza tym stały monitoring rynku oraz aktualnych trendów rozwojowych dotyczšcych zarówno konstrukcji opakowań, jak też stosowanych materiałów i technologii produkcji. Nie bez znaczenia będzie również sposób rozwišzania narastajšcych problemów ekologicznych oraz dostosowanie się do wymagań okrelonych w normach EN i w dyrektywach Unii Europejskiej. Coraz większe znaczenie ma ostatnio elastycznoć produkcji i możliwoć dostosowania jej do zmieniajšcych się preferencji konsumentów, a także nowych systemów pakowania produktów i nowych uregulowań prawnych. Przewidywać można koncentrację przemysłu, tj. ograniczenie liczby producentów i ich trwałe powišzania ze stałymi odbiorcami. W przewidywanej sytuacji coraz większego znaczenia nabierać będš wykształcenie, przygotowanie zawodowe oraz poziom kadry technicznej i menedżerskiej przemysłu.
Przewidywać można, że w najbliższych latach nastšpić mogš szybkie i niedajšce się przewidzieć zmiany popytu wewnętrznego i eksportu polskich wyrobów, od których w decydujšcym stopniu zależy zużycie materiałów opakowaniowych i opakowań. Zmiany takie dotyczyć mogš przede wszystkim opakowań masowo stosowanych do pakowania eksportowanych produktów, takich jak np.: pudła i pudełka tekturowe, puszki konserwowe, puszki do napojów, butelki szklane, butelki z PET. Pewien wpływ na rozwój produkcji opakowań z tworzyw sztucznych może mieć przewidywany wzrost cen ropy naftowej.
Literatura
[1] Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju. Rok 2002. Główny Urzšd Statystyczny. ISSN 1505 Đ 6449.
[2] Maciejewicz P.: W górę bez fajerwerków. ăGazeta WyborczaÓ z 31 stycznia 2003. Nr 26.4237, s. 20.
[3] PAT: Ronie powoli. ăGazeta WyborczaÓ z 31 stycznia 2003. Nr. 26.4237, s. 1.
[4] Kumicz M.: Żadna tam Ameryka. ăGazeta WyborczaÓ z 31 stycznia 2003. Nr 26.4237, s. 25.
[5] Kumicz M.: Taki bilans to szok. ăGazeta WyborczaÓ z 21.02.2003 Nr 44.4255, s. 26.
Artykuł publikujemy dzięki uprzejmoci miesięcznika ăOpakowanieÓ, gdzie ukazał sięĘ w nrze 8/2003 pt. ăSytuacja społeczno-gospodarcza kraju i jej wpływ na rozwój krajowego przemysłu opakowaniowegoÓ. Obecny tytuł i skróty pochodzš od redakcji Poligrafiki.
