Sześćdziesiąt lat dla polskiej poligrafii

30 sty 2020 11:21

Obchody jubileuszu 60-lecia Centralnego Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Przemysłu Poligraficznego miały miejsce 12 grudnia ub.r. w sali konferencyjnej Departamentu Ochrony Zabytków MKiDN przy ul. Ksawerów w Warszawie. Wśród licznie przybyłych gości byli przedstawiciele organizacji branżowych, w tym: Polskiej Izby Druku, Polskiej Izby Książki, Polskiej Izby Opakowań, Polskiej Izby Fleksografów, Sekcji Poligrafów SIMP, Sieci Badawczej ŁUKASIEWICZ – COBRO, Muzeum Drukarstwa; wyższych uczelni poligraficznych; firm dostarczających sprzęt i materiały dla poligrafii; drukarń, prasy branżowej i instytucji współpracujących z Ośrodkiem. 

Obecna była także kilkuosobowa reprezentacja Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, będącego patronem i współorganizatorem obchodów jubileuszowych. Sponsorami były firmy Heidelberg Polska oraz Grafix Centrum Poligrafii. 

Uroczystość rozpoczęło wystąpienie Pawła Lewandowskiego, podsekretarza stanu w MKiDN, który w imieniu ministra Piotra Glińskiego złożył gratulacje z okazji 60-lecia COBRPP na ręce dyrektora Ośrodka dr. inż. Jacka Hamerlińskiego. W swoim wystąpieniu przypomniał, że polska poligrafia daje pracę blisko 50 tys. osób i generuje ponad 1 proc. PKB, a 1/4 obrotów polskich drukarń stanowi produkcja eksportowa. Podkreślił rolę i znaczenie COBRPP, który aktywnie wspiera polskich przedsiębiorców i twórców poprzez prace badawcze i ekspertyzy, ale także poprzez działania na rzecz szkolnictwa zawodowego i wydawanie własnych publikacji; przyczynia się także do promocji polskiej myśli w świecie. Minister Lewandowski wręczył też odznaki „Zasłużony dla Kultury Polskiej” pracownikom Ośrodka legitymującym się największym stażem i dorobkiem zawodowym. Odznaczeni zostali: dr inż. Jerzy Hoppe, wieloletni dyrektor COBRPP oraz Barbara Stankiewicz, Bernard Jóźwiak i Przemysław Śleboda; dyplom za zasługi dla polskiej poligrafii otrzymała Wiesława Daszkowska.

O historii i teraźniejszości Ośrodka mówił jego dyrektor dr inż. Jacek Hamerliński, który na wstępie stwierdził: Kiedy w grudniu 1959 roku powołano Centralne Laboratorium Poligraficzne, nie było mnie jeszcze na świecie. A gdy w roku 2008 rozpoczynałem pracę w COBRPP, nie przypuszczałem, że będę miał okazję organizować jubileusz 60-lecia działalności Ośrodka jako jego dyrektor. Nigdy jednak nie wątpiłem, że polski przemysł poligraficzny potrzebuje zaplecza naukowego i że nawet niewielka liczebnie kadra badawcza może realizować istotne rynkowo projekty, pomagając przedsiębiorcom w codziennej działalności. Miarą tej istotności niech będzie fakt, że w latach 2013-2016 wdrożenia opracowanych w COBRPP rozwiązań przyniosły przedsiębiorcom przychody w wysokości ponad 33 mln złotych.

Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Przemysłu Poligraficznego jest instytutem badawczym, który oprócz prac naukowych i wdrożeniowych prowadzi działalność edukacyjną i wydawniczą na rzecz przemysłu poligraficznego oraz szkolnictwa zawodowego.

Jego początki wiążą się z zarządzeniem Ministerstwa Kultury i Sztuki z 18.12.1959 r., na mocy którego utworzono Centralne Laboratorium Poligraficzne, połączone następnie w roku 1971 z Centralnym Laboratorium Farb Graficznych w Gdańsku oraz Centralnym Laboratorium Akcydensów i Opakowań w Łodzi. Kolejne zarządzenie Ministra Kultury i Sztuki z 28.03.1973 r. przekształciło CLP w Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Przemysłu Poligraficznego. W 1985 r. minister zarządził dodanie w nazwie OBRPP słowa „Centralny”, co miało podkreślić wiodącą rolę placówki i jej znaczenie dla krajowej poligrafii.

Od wejścia w życie tego zarządzenia nadzór nad Ośrodkiem sprawował Minister Kultury i Sztuki (obecnie jest to Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego).

W ciągu 60-letniej działalności Ośrodka pracowało w nim ponad 700 osób. Przez cały okres istnienia obecny COBRPP czynnie uczestniczył w przemianach technologicznych następujących w poligrafii, pracując przy wprowadzaniu do krajowej praktyki drukarskiej i wydawniczej osiągnięć naukowych oraz dokonując ekspertyz dotyczących stosowania najnowszych technologii. Zajmował się także organizacją drukarń i kontrolą jakości produkcji.

Współcześnie realizowane prace dotyczą m.in. opracowania receptur bezpiecznych klejów do książek dla dzieci, klejów biodegradowalnych do opakowań żywności oraz modyfikacji farb i lakierów graficznych w celu nadania im nowych właściwości funkcjonalnych.

Od początku swego istnienia Ośrodek był także wydawcą publikacji naukowych i informacji technicznych dla branży. Wydaje też jedyne w kraju naukowe czasopismo poligraficzne „Acta Poligraphica”.

Duże znaczenie dla Ośrodka ma działalność związana z wspieraniem szkolnictwa zawodowego. Pracownicy COBRPP uczestniczyli w tworzeniu i modyfikacji podstaw programowych dla zawodów poligraficznych, a także opiniowali projekty standardów egzaminacyjnych. Z inicjatywy Ośrodka wprowadzono w 5 szkołach poligraficznych nowoczesne symulatory maszyn drukujących.

Od 2004 r. COBRPP wspiera przedsiębiorców w pozyskiwaniu funduszy europejskich, opiniując nowe technologie lub opracowując technologie umożliwiające wprowadzenie innowacji w firmach; z usługi tej skorzystało ponad 50 przedsiębiorców.

W latach 2014-2016 przeprowadzono restrukturyzację Ośrodka. W jej ramach utworzono nowoczesne laboratorium badawcze powłok funkcjonalnych. Zainstalowana w nim maszyna drukująca jest 9. na świecie i pierwszym w Europie Wschodniej urządzeniem tej klasy, pozwalającym na precyzyjne zadrukowywanie podłoży w różnych technikach.

W COBRPP powstała też (we współpracy z Instytutem Technologii Materiałów Elektronicznych) prototypowa maszyna wąskowstęgowa do drukowania w technice wklęsłodruku, używana do testowania farb przewodzących. 

Organami COBRPP są dyrektor i Rada Naukowa, składająca się z 13 osób (w tym 6 powołanych przez MKiDN oraz 1 powołanej przez ministra właściwego ds. nauki).

Podczas jubileuszowej uroczystości w ramach okolicznościowej konferencji omawiano następujące tematy: „Innowacyjne technologie dla przemysłu poligraficznego i opakowaniowego” (dr inż. Jacek Hamerliński); „BHP i ochrona środowiska w przemyśle poligraficznym” (Karol Niciński, COBRPP; współautorką wystąpienia była Barbara Stankiewicz); „Wpływ dyrektywy 2019/905/UE na niektóre opakowania jednorazowego użycia z tworzyw sztucznych” (prof. Hanna Żakowska, Sieć Badawcza ŁUKASIEWICZ – COBRO); „Kształcenie kadr dla przemysłu poligraficznego” (Bernard Jóźwiak, Fundacja Rozwoju Kadr Poligraficznych); „Projektowanie graficzne wydawnictw i estetyka druku” (Andrzej Tomaszewski, COBRPP – „Acta Poligraphica”).

Po referatach konferencyjnych wystąpili przedstawiciele sponsora, firmy Heidelberg Polska: prezes zarządu Krzysztof Pindral i PR manager Tomasz Pawlicki, którzy przybliżyli zebranym działania firmy Heidelberg na rzecz edukacji i nauki w przemyśle poligraficznym.

Nie zabrakło gratulacji, życzeń i okolicznościowych upominków. Uroczystość zakończył bankiet, którego zwieńczenie stanowił jubileuszowy tort. 

Iwona Zdrojewska