Wydajność farb – część I
6 gru 2016 14:58
W czasach, kiedy właściwie każdy, nawet najdrobniejszy szczegół naszego życia staramy się interpretować wymiernymi wartościami, nie sposób nie zadać sobie pytania o wydajność, produktywność czy efektywność, a w konsekwencji jakość. To pytanie jest często zadawane również nam. Jak zmierzyć wydajność i dobrać odpowiedni rodzaj serii farbowej, aby przy określonych warunkach uzyskać maksymalną wydajność produkcyjną? Szacunkowa wartość, jaką stanowi koszt zakupów farb drukarskich, jest określana na od 2 do 5 proc. Chciałbym jednak zwrócić uwagę, iż przy pewnych specyficznych zleceniach 5 proc. to całkowity zysk, który jesteśmy w stanie wygenerować z danej pracy.
Metody badania wydajności farb drukarskich
Draw down – czyli wymaz – jest to najprostsza, a zarazem najbardziej niedokładna metoda określenia wydajności farb drukarskich. Wizualna ocena pozwala nam porównać różnice pomiędzy badanymi próbkami farb. Metoda ta jest szczególnie pomocna podczas porównania farb specjalnych pod względem zgodności barwometrycznej.
Kolejną metodą opartą na urządzeniach do wydruków próbnych jest określenie wydajności na podstawie pomiaru gęstości optycznej. Jako wydajność farby rozumie się tu powierzchnię w m2, którą można zadrukować określoną ilością farby w g/m2. W praktyce do określenia wydajności przyjmuje się tę ilość farby w g/m2, przy której można uzyskać wymaganą gęstość optyczną warstwy farby odpowiadającą gęstości optycznej oryginału. Tym samym im mniejsza ilość farby jest potrzebna do uzyskania odpowiedniej gęstości optycznej, tym większa wydajność farby. Do oceny wydajności wykonuje się kilka odbitek próbnych ze wzrastającą ilością farby w g/m2. Następnie mierzy się gęstość optyczną poszczególnych odbitek za pomocą densytometru i wykreśla krzywą gęstości optycznej w zależności od ilości farby. Otrzymuje się tzw. krzywą wydajności farby. Wadą powyższej metody jest to, że wartość gęstości optycznej zależy od intensywności barwy i połysku, a poza tym nie uzyskujemy żadnych informacji na temat parametrów barwometrycznych badanych farb. Wprowadzenie normy 12647-2, w której parametry określające jakość farb opisane są w przestrzeni barwnej, pozwoliło na doprecyzowanie wymagań stawianych farbom drukarskim, a opisana metoda przestała być użyteczna.
Krzywa wydajności dwóch farb drukarskich
Kolejną metodą pozwalającą na określenie wydajności z wykorzystaniem urządzeń do wydruków próbnych jest metoda oparta na badaniach spektrofotometrycznych. Sposób ten cechują następujące zalety:
n Możliwość porównania farb drukarskich zawierających różne pigmenty i spoiwa.
n Możliwość jednoznacznego określenia grubości warstwy farby, przy której następuje optymalna zgodność barwna z oryginałem.
n Możliwość ilościowego określenia stopnia identyczności barwnej z porównywanym oryginałem przez zastosowanie spektrofotometrycznych wzorów odległości barwnych.
n Możliwość niezależnego określenia odchylenia barwy, jej nasycenia i krycia.
n Możliwość porównania z innymi systemami barwnymi.
Oprócz wielu innych zalet ta metoda pozwala również na określenie zakresu grubości farby (w ramach dopuszczalnej tolerancji), przy której otrzymuje się maksymalną zgodność barwną.
Dokonując dokładnego pomiaru ilości naniesionej warstwy farby w odniesieniu do zadrukowanej powierzchni możemy ocenić, przy jakiej grubości warstwy farby osiągamy najlepsze rezultaty barwne. Według aktualnie obowiązującej normy 12647-2 naszym docelowym parametrem jest minimalne odchylenie od wyznaczonych w normie parametrów.
Za pomocą spektrofotometru oznacza się w znormalizowany sposób wartości X, Y, Z. Tym samym zostają oznaczone znormalizowane udziały barw x i y oraz wartość jasności z. Na podstawie uzyskanych wyników oblicza się odległości barwne DEab od barwy wymaganej.
Następnie wykreśla się zależności obliczonych odległości barwnych DEab od ilości farby w g/m2. Minimum krzywej przedstawia optymalne zbliżenie do barwy wymaganej (idealnej).
Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że przedstawione sposoby określenia wydajności farb nie uwzględniają wpływu roztworu nawilżającego na wydajność produkcyjną, dlatego też najlepszym sposobem jest wykonanie prawidłowo przygotowanych testów wydajności podczas drukowania nakładu… cdn.
