W procesie drukowania offsetowego poza farbą bierze udział roztwór zwilżający. I tak jak farba ma za zadanie pokryć miejsca drukujące formy, tak miejsca, które nie powinny drukować, muszą być na formie pokryte roztworem zwilżającym. Jakość roztworu odgrywa ogromną rolę, tym bardziej, że podczas drukowania farba tworzy z wodą emulsję.
Twardość wody
W zależności od zawartości związków wapnia i magnezu woda może posiadać różny stopień twardości i jest popularnie określana jako miękka lub twarda.
Twardość wody. Jest to cecha wody zależna od stężenia wapnia, magnezu i innych pierwiastków, które mogą tworzyć sole.
Twardość dzieli się na:
– nietrwałą, przemijającą, tzw. węglanową, którą powodują wodorowęglany wapnia i magnezu (można je usunąć w procesie gotowania);
– trwałą, tzw. niewęglanową, powodowaną przez chlorki, siarczany, azotany i inne sole wapnia i magnezu.
Ogólna twardość wody jest sumą twardości nietrwałej i trwałej.
Oprócz twardości ogólnej przy przygotowaniu właściwego roztworu zwilżającego do drukowania duże znaczenie ma również zawartość wodorowęglanów w wodzie. Oba te parametry znacząco wpływają na jakość roztworu, a tym samym na technologię drukowania offsetowego.
Ogólną twardość wody określa się w stopniach.
1 stopień w niemieckiej skali twardości (1°n lub 1°d)
= 10 mg tlenku wapnia (CaO)
w 1 litrze wody = 0,178 milimole CaCO3₃
= 1,785° fH (francuska skala twardości)
= 1,250° clark (angielska skala twardości)
Skala twardości podzielona jest na strefy, określające jej właściwości. I tak woda w zakresie od 0 do 4°n jest bardzo miękka, a woda o twardości powyżej 30°n bardzo twarda.
W Polsce woda wodociągowa ma najczęściej twardość 18-20°n, co oznacza, że jest twarda. Oczywiście twardość zależy od źródła ujęcia wody i może się zmieniać. Dlatego też warto okresowo ten parametr kontrolować.
W badaniach stosuje się różne skale pomiarów twardości. W Polsce najczęściej używa się skali niemieckiej.
Dla drukowania offsetowego najkorzystniejszy jest zakres twardości wody w przedziale 8-12°n.
Stosowanie wody o zbyt wysokiej twardości może być przyczyną wielu problemów, m.in. łysienia wałków, szczególnie w zespole farbowym drukującym farbą magenta.
Przyczyną tego zjawiska jest odkładanie się trudno rozpuszczalnych związków wapnia w porach gumowych wałków. Związki te z czasem zatykają pory całkowicie, powodując, że stają się one hydrofilne i lepiej przyjmują wodę niż farbę. Uniemożliwia to prawidłowe przenoszenie farby, a tym samym drukowanie.
Jony wapnia powodujące powstawanie takich związków pochodzą głównie z wody, należy jednak pamiętać, że mogą być również wymywane z warstwy powlekającej papier lub z niektórych pigmentów farb drukarskich, np. laki wapniowej. Jony wapnia tworzą z kwasami zawartymi w dodatkach do środka zwilżającego trudno rozpuszczalne sole. Mogą też być wytrącane z roztworu przy wysokim stężeniu alkoholu izopropylowego lub przy niekorzystnych warunkach termicznych.
Im wyższe jest stężenie jonów wapnia w roztworze, tym szybciej występuje efekt zatykania porów w wałkach.
Aby uniknąć tego rodzaju problemów, należy:
– uzdatnić wodę przed zastosowaniem jej do przygotowania roztworu zwilżającego,
– zastosować specjalne dodatki do roztworu zwilżającego, zapobiegające łysieniu wałków. cdn.
Artykuł sponsorowany
Fragment książki „Barwy druku. Offset arkuszowy”
Ewa Rajnsz
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
